Bài 32. Bệnh truyền nhiễm và miễn dịch

KIỂM TRA KIẾN THỨC ĐÃ HỌC
1. Trình bày năm giai đoạn nhân lên của vius trong tế bào?
2. HIV/AIDS nguy hiểm như thế nào đối với con người? Có biện pháp nào ngăn chặn sự lây nhiễm HIV?



3. Hãy kể tên một số bệnh do vi rut gây ra cho người, động vật và thực vật?
Bên cạnh những mặt gây hại của vi rut, thì vi rut còn những mặt tích cực như: sản xuất các vatxin, chế phẩm bảo vệ thực vật…
Để nắm được các vấn đề này rõ hơn ta tìm hiểu bài 45
Bài 32:
BỆNH TRUYỀN NHIỄM và MiỄN DỊCH
I. Vi rut gây bệnh:
1. Vi rut kí sinh ở thực vật
Vậy vi rut ảnh hưởng đến thực vật như thế nào?
Vi rut kí sinh ở thực vật, đã làm cho thực vật biến đổi sinh lý và hình thái.
- Virus không có khả năng vào tế bào thực vật mà lây nhiễm nhờ côn trùng truyền qua phấn hoa, qua hạt và qua các vết xây xát
- Virus lây qua cầu sinh chất nối giữa các tế bào
- Có khoảng 1000 loài

?Virus xâm nhập vào cơ thể thực vật qua con đường nào?
- Virus không có khả năng vào tế bào thực vật mà lây nhiễm nhờ côn trùng truyền qua phấn hoa, qua hạt và qua các vết xây xát
- Virus lây qua cầu sinh chất nối giữa các tế bào
- Có khoảng 1000 loài

?Virus xâm nhập vào cơ thể thực vật qua con đường nào?
Hiện nay có thuốc nào để bảo vệ thực vật khỏi vi rut không?
Hiện nay chưa có thuốc nào chống các loại vi rut kí sinh ở thực vật.
Vậy làm cách nào để phòng và tránh vi rut hại thực vật?
Thu gom, đốt, chọn giống cây trồng sạch bệnh, luân canh, vệ sinh đồng ruộng…
2. Vi rut kí sinh ở vi sinh vật (phagơ)
Nghiên cứu sách giáo khoa để trả lời các câu hỏi sau:
Chúng kí sinh ở sinh vật nào?
Cấu tạo của nó như thế nào?
Nó được nhân lên như thế nào?
Ngày nay được áp dụng để làm gì?
Chúng có thể kí sinh ở sinh vật nhân sơ và nhân thực.
Thường có ADN xoắn kết và 90% là có đuôi.
Phagơ được coi là mô hình về sự nhân lên của vi rut.
Ngày nay trở thành công cụ thuận cho sự phát triển kĩ thuật gen.
Bệnh sốt xuất huyết do sinh vật nào gây ra? Tác nhân truyền bệnh?
3. Vi rut kí sinh ở côn trùng

Chia làm 2 nhóm:
- Nhóm vi rut kí sinh ở côn trùng mà không lây lan sang sinh vật khác.
Ví dụ: Vi rut Baculo kí sinh nhiều loài sâu bọ ăn lá cây.

Do vi rut Đangơ, tác nhân muỗi hoặc bọ chét đốt người và động vật, thì vi rut này sẽ xâm nhiễm và gây bệnh.
- Nhóm vi rut kí sinh ở côn trùng sau đó mới nhiễm vào người và động vật.
Virus thâm nhập qua đường tiêu hoá
Virus xâm nhập vào tế bào ruột giữa hoặc theo dịch bạch huyết lan ra khắp cơ thể
Tác hại:Gây bệnh cho côn trùng hoặc dùng côn trùng làm ổ chứa rồi thông qua côn trùng gây bệnh cho động vật và người

Liên hệ: Có một thời gian ở vùng trồng vải thiều trẻ em hay bị viêm não và người ta đổ cho vải thiều. Em có ý kiến gì về điều này?
4. Vi rut kí sinh ở người và động vật
Hãy cho biết những dịch bệnh lớn nào do vi rut gây ra ở người và động vật?
- Tả, lị, thương hàn, HIV, Sars… ở người.
- Lở mòm, long móng, bò điên, dại… ở động vật.
Vi rut lây nhieãm qua người và động vật bằng con đường nào? Biện pháp phòng trừ như thế nào?
- Tuỳ từng loại vi rut gây bệnh mà chúng có cách lây nhieãm và gây tác hại với các mức độ khác nhau.
- Chủ yếu phòng là chính, chöa có phương pháp điều trị hiệu quả bệnh do vi rut gây ra.
Cần tuyển chọn những vi sinh vật, những giống vật nuôi, cây trồng sạch bệnh. Thực hiện các biện pháp vệ sinh, tiêu diệt vật trung gian truyền bệnh
Phương pháp phòng bệnh
1.Bảo vệ đời sống con người và môi trường



II. ứng dụng của vi rut trong thực tiễn
Vacxin là gì?
Tác dụng của Vacxin?
Vacxin là những chế phẩm sản xuất từ những loài vi rut gây bệnh. Có tác dụng phòng bệnh do vi rut đó gây ra.
(Vacxin không gây bệnh mà đóng vai trò kháng nguyên).

Từ những kiến thức về vi rut kí sinh ở côn trùng, hãy đề xuất phương pháp sử dụng vi rut để diệt côn trùng có hại?

2. Bảo vệ thực vật
Vi rut có thể được dùng để tiêu diệt các côn trùng gây hại cho thực vật.
Ví dụ:
-Vi rut tái tổ hợp với khả năng tiêu diệt sâu đo ở bắp cải.
- Thuốc trừ sâu sinh học chứa vi rut Baculo để duyệt loài sâu ăn lá.
Thuốc trừ sâu sinh học có những ưu điểm gì?
- Có tính chọn lọc, không độc hại cho người và môi trường, dễ bảo quản, dễ sản xuất…
3. Sản xuất dược phẩm
Vi rut có vai trò quan trọng trong kĩ thuật di truyền và thuyết lập bản đố gen. Có vai trò quyết định trong việc sản xuất một số dược phẩm.
Ví dụ: Sản xuất inteferon và insulin…