Bài 32. Bệnh truyền nhiễm và miễn dịch

Kể tên một số loại bệnh thông thường mà em biết.
Bệnh lao, bệnh viêm đường hô hấp cấp, bệnh viêm đường hô hấp cấp, bệnh hắc lào …
Bệnh mù màu, bệnh máu khó đông , hội chứng tơcnơ…
Bệnh xơ vữa động mạnh, bệnh hẹp van tim, bệnh đái tháo đường…
Trong các bệnh kể trên,bệnh nào là bệnh truyền nhiễm.
BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ MIỄN DỊCH
I / Bệnh truyền nhiễm
1, khái niệm bệnh truyền nhiễm
Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác .
-Tác nhân: vi sinh vật :
+ vi rút ( HIV – AIDS )
+ vi khuẩn ( bệnh tả )
+ động vật nguyên sinh.
+ nấm (hắc lào )


Phân biệt bệnh truyền nhiễm và bệnh thông thường ?
Bệnh truyền nhiễm có thể LÂY LAN từ cá thể ny sang cá thể khác.
Tại sao khi trong lớp có học sinh bị cúm thì không phải bạn nào trong lớp cũng bị lây cúm?
Bởi vì để tác nhân gây bệnh được cần đủ 3 điều kiện :
+ độc lực (mầm bệnh và độc tố )
+ lượng tác nhân bị nhiễm đủ lớn
+ con đường xâm nhiễm thích hợp




HIV – AIDS lây qua đường tình dục , qua máu, từ mẹ sang con . Bệnh cúm lây qua đường hô hấp ..v.v…
Em rút ra kết luận gì ?
Có mấy con đường truyền bệnh ?
Các con đường lây truyền
CON ĐƯỜNG LÂY BỆNH
TRUYỀN NGANG
Từ cá thể này sang cá
thể khác
TRUYỀN DỌC
Từ mẹ sang con
Lây
qua
đường
hô
hấp:
SARS,
Bệnh
lao,…
Lây
qua
đường
tiêu
hóa:
tiêu
chảy
cấp....
Lây
qua
tiếp xúc:
đường
tình
dục
( HIV ),
vết
thương..
Tại sao xung quanh chúng ta luôn tồn tại nhiều vi sinh vật gây bệnh nhưng cơ thể chúng ta vẫn sồn khỏe mạnh ?
MIỄN DỊCH
Khái niệm miễn dịch : là khả năng của cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh khi chúng xâm nhập vào cơ thể .
Có 2 loại miễn dịch : Miễn dịch không đặc hiệu và miễn dịch đặc hiệu
Miễn dịch không đặc hiệu
Thế nào là miễn dịch không đặc hiệu?
- bẩm sinh, có sẵn
- c¬ thÓ ph¶n øng giống nhau đối với mọi tác nhân

Các cơ quan , bộ phận trên cơ thể tham gia miễn dịch không đặc hiệu :
- nước mắt , nước tiểu : đào thải tác nhân ( vi sinh vật gay bệnh, vật thể lạ:bụi, cát ..)
- da, niêm mạc , nhung mao : ngăn không cho tác nhân xâm nhập vào cơ thể
- dịch axít , dịch mật , đại thực bào : tiêu diệt tác nhân
Miễn dịch đặc hiệu
Vi sinh vật,
protein lạ
Cơ thể
Miễn dịch
đặc hiệu
Kháng thể
HÃY GIẢI THÍCH TẠI SAO DÙNG 1 LOẠI VACXIN KHÔNG THỂ PHÒNG ĐƯỢC NHIỀU BỆNH ?
Miễn dịch đặc hiệu
Khái niệm miễn dịch đặc hiệu : xảy ra khi có kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể
so sánh sự khác nhau giữa MDKĐH và MDĐH :

Vận dụng hiện tượng MDĐH trong việc tiêm phòng:
Tiêm kháng nguyên vào người , cơ thể sẽ sinh ra kháng thể =>miễn dịch chủ động
Ví dụ tiêm vacxin phòng viêm gan B, ho gà, bại liệt,sởi, uốn ván, bạch hầu ,
Trong trường hợp cơ thể không kịp sản xuất ra kháng thể khi bị nhiễm bệnh thì phải tiêm kháng thể vào cơ thể => miễn dịch thụ động.
Có 2 loại MDĐH : miễn dịch thể dịch và miễn dịch tế bào .
CÁCH PHÒNG CHỐNG
Trên cở sở các kiến thức đã học, em hãy nêu các cách phòng chống bệnh truyền nhiễm.
VSV GÂY BỆNH
NGƯỜI
VẬT TRUNG GIAN
TRUYỀN BỆNH
CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Vệ sinh môi trường : xử lý rác thải y tế, rác sinh hoạt…=> giảm nguồn tác nhân
Cách ly với tác nhân gây bệnh:
+ đeo khẩu trang ( các bệnh liên quan đến đường hô hấp, tiêu hóa )
+ tránh tiếp xúc với người bệnh: không mặc chung quần áo, không dùng chung khăn mặt,chậu rửa…( các bệnh ngoài da, đau mắt đỏ,mắt hột..)
+ tiêu diệt vật trung gian: diệt bọ gây, chuột, muỗi,…
+ nâng cao sức khỏe để tăng sức đề kháng : ăn uống đủ chất, hợp vệ sinh, tập thể dục thường xuyên,.
+ tiêm phòng
+ khám sưc khỏe định kì
H­íng dÉn ôn tâp lại :
sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật
Sự sinh trưởng của vi sinh vật
Các hình thức sinh sản của vi sinh vật
Cấu tạo và sự nhân lên của virut
Các biện pháp phòng chống bệnh truyền nhiễm