Bài 32. Ankin

GV: Phạm Lâm Duy
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ GIANG
TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ TỈNH
Hà giang, ngày 22 tháng 01 năm 2010
GV: Phạm Lâm Duy
ANKIN
HIĐROCACBON
KHÔNG NO
Chương
6
Bài
32
(Tiết 46)
Năm học: 2009 - 2010.
GV: Phạm Lâm Duy
I. §ång ®¼ng, ®ång ph©n, danh ph¸p, cÊu t¹o

1. Dãy đồng đẳng ankin

* CTTQ : CnH2n-2
* CTCT:
Ankin: Là hiđrocacbon mạch hở có một liên kết ba
Trong phân tử.
GV: Phạm Lâm Duy
2. Đồng phân
* Các ankin từ C4 trở lên có đồng phân vị trí liên kết ba
Ví dụ: C4H6


* Ankin không có đồng phân cis - trans như anken
GV: Phạm Lâm Duy
3. Danh pháp
* Tên thông thường (SGK)
* Tên thay thế: Tên ankin cũng xuất phát từ tên ankan tương ứng chỉ đổi đuôi an  in
VD : C3H4 : propin C4H6 : Butin
Với các đồng phân mạch nhánh của ankin cách gọi tên tương tự như anken
VD:
3- metylpent-1-in
1 2 3 4 5
GV: Phạm Lâm Duy
Gọi tên các ankin sau theo danh pháp thay th??
4-Metylpent-2-in
4,4-đimetylhex-1-in
GV: Phạm Lâm Duy
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Nghiên cứu (SGK)
GV: Phạm Lâm Duy
* T? cấu tạo ankin t/c hoỏ h?c
VD: C2H2
*Nhận xét:
+ Bốn hạt nhân nguyên tử trong phân tử axetilen nằm trên một mặt phẳng
+ Trong phân tử có một liên kừt ba: Gồm 1 liên kết ? và 2 liên kết ?
GV: Phạm Lâm Duy
GV: Phạm Lâm Duy
III. Tính chất hoá học
1. Ph?n ?ng c?ng
H H
a. Cộng Hidro
CH CH +
Ni, t0
H H
CH2 CH2
CH2 CH2 +
H H
H H
Lưu ý : Khi dùng xúc tác Pd, t0 phản ứng dừng ở giai đoạn tạo anken.
Pd
GV: Phạm Lâm Duy
Br Br
CH CH +
b. Cộng brom, clo
BrCH CHBr +
Br Br
GV: Phạm Lâm Duy
c. Cộng HX (X là OH, Cl, Br, CH3COO…)
Vinyl clorua

n
Vinyl Clorua
PVC (Poli Vinyl Clorua)
Trùng hợp Vinyl Clorua ta thu được nhựa PVC
“Phản ứng cộng HX của ankin cũng tuân theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp”
GV: Phạm Lâm Duy
* Cộng H2O (hiđrat hoá) : có xúc tác HgSO4
+ H2O
Andehit Axetic
GV: Phạm Lâm Duy
d. Phản ứng đime và trime hoá
* trime hoá
* đime hoá
H

Vinyl axetilen
GV: Phạm Lâm Duy
2. Phản ứng thế với ion kim loại
Bạc Axetilua
“Phản ứng này dùng để nhận biết axetilen”
Vàng nhạt
GV: Phạm Lâm Duy
O
3. Phản ứng oxi hóa
b. Tác dụng với dd KMnO4
b. Phản ứng cháy:
Axit Oxalic
GV: Phạm Lâm Duy
Phân biệt Etilen và Axetilen
Etylen và axetylen đều làm mất màu dd Br2
Axetilen cho kết tủa vàng với dd AgNO3 / NH3 còn etilen thì không
TN 1 :
TN 2 :
Bình đựng
dd Br2
Bình đựng
dd AgNO3/NH3
GV: Phạm Lâm Duy
IV. ĐIỀU CHẾ: (axetilen)
1. Từ canxi cacbua (CaC2)
CaC2 + 2H – OH 
C2H2
+
Ca(OH)2
2. Từ Metan
2 CH4 C2H2 + 3H2
1500OC
GV: Phạm Lâm Duy
* Axetilen làm nguyên liệu cho đèn xì.
* Axetilen dùng để sản xuất PVC, axit axetic, …
V. ỨNG DỤNG
GV: Phạm Lâm Duy
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1. Viết các PTPỨ theo sơ đồ biến hóa sau :
Axetat natri  Metan  Axetilen  Vinyl clorua
 
PE  Etylen PVC

2. Làm thế nào phân biệt 3 bình khí mất nhãn chứa :
CH4 , C2H4 , C2H2 .

3. Cho canxi cacbua kĩ thuật (chỉ chứa 80% CaC2 nguyên chất) vào một lượng nước có dư, thì được 8,96 lit khí (đo ở đkc). Tính khối lượng canxi cacbua kĩ thuật đã dùng. Tính thể tích oxi (đo ở đkc) cần để đốt cháy hoàn toàn lượng khí sinh ra.
GV: Phạm Lâm Duy
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
Chúc các em học giỏi!