Bài 31. Virut gây bệnh, ứng dụng của virut trong thực tiễn

Một số bệnh do Virut gây ra ở người
Bệnh thủy đậu
Bệnh Ebola
Bệnh than
Bệnh quai bị ở người
Virut hại lá
Một số bệnh do Virut gây ra ở thực vật
Virut hại củ, quả
Một số bệnh do Virut gây ra ở thực vật
Virut kí sinh ở một số vi khuẩn, xạ khuẩn gây hại cho ngành công nghiệp vi sinh
Vi khuẩn E.coli
Virrut loại bỏ VK
trong bộ phận lọc nước
virut gây bệnh. ứng dụng của virUt trong thực tiễn
Tiết 31 - Bài 31:
Hoạt động nhân lên của Phagơ trong tế bào chủ Chia làm mấy giai đoạn ?
Tại sao nói virut là dạng kí sinh nội bào bắt buộc? Ở ngoài cơ thể sống, virut có tồn tại được không, vì sao?



 Ở ngoài cơ thể sống, virut không tồn tại được lâu vì virut không có khả năng trao đổi chất và năng lượng



Trên da luôn có các tế bào chết, virut HIV bám trên da có thể lây nhiễm được không? Trường hợp nào có thể lây nhiễm?



 Virut HIV bám trên da không gây nhiễm được. Có thể lây nhiễm khi da bị thương.



Virút độc
Chu trình sinh tan
Virut kí sinh → gây chết hàng loạt VSV( vi khuẩn, xạ khuẩn, nấm) → gây tổn thất các ngành công nghiệp VSV( thuốc kháng sinh, bột ngọt, thuốc trừ sâu sinh học, dược phẩm,.......
- Vụ trựng quỏ trỡnh s?n xu?t.
- Gi?ng VSV s?ch b?nh, khỏng virut.
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )

Bình nuôi vi khuẩn đục do chứa nhiều VK  bình nuôi trong vì bình nuôi bị nhiễm virut  virut nhân lên làm chết hàng loạt vi khuẩn.
Tránh nhiễm phage trong công nghiệp vi sinh cần phải làm gì?
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT( PHAGƠ ):


* Biện pháp phòng tránh:

Vô trùng trong quá trình sản xuất.
Tạo giống vi sinh vật sạch bệnh, có khả năng kháng virut.

- Kí sinh chủ yếu ở vi khuẩn, xạ khuẩn.
- Gây thiệt hại cho ngành công nghiệp vi sinh: sx thuốc kháng sinh, vacxin, bột ngọt, thuốc trừ sâu sinh học, dược phẩm,....
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

2- VIRUT KÍ SINH Ở THỰC VẬT:


Còi cọc, lá nhỏ biến dạng nhăn, lốm đốm. Sớm phân hóa cành, cho ít trái, trái nhỏ.
- Qua vết chích côn trùng, vết xước cơ học. Virut xâm nhập tế bào thực vật → gây hại, lan truyền giữa các TB qua cầu nối nguyên sinh chất.
- Biến dạng hình thái: thân, lá, quả.
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

2- VIRUT KÍ SINH Ở THỰC VẬT

Virut xâm nhập vào tế bào thực vật như thế nào?
Cây bị nhiễm virut có biểu hiện như thế nào?
Tại sao virut gây bệnh cho thực vật không thể tự xâm nhập vào tế bào thực vật?
Vì bề mặt lá có tầng Cutin bảo vệ không cho thụ thể bám vào
Cách phòng bệnh cho cây trồng không bị nhiễm virut ?
- Vệ sinh đồng ruộng.
- Tiêu diệt trung gian truyền bệnh.
- Tạo giống sạch bệnh = pp nuôi cấy mô tế bào.
Con người đã lợi dụng virut để bảo vệ thực vật như thế nào?
? S?n xu?t thu?c tr? sõu.
? Chuy?n gen phage v�o cõy tr?ng ch?ng m?t s? b?nh do vi khu?n gõy ra.
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

2- VIRUT KÍ SINH Ở THỰC VẬT

- Vệ sinh đồng ruộng.
- Tiêu diệt trung gian truyền bệnh.
- Tạo giống sạch bệnh = pp nuôi cấy mô tế bào.
- Qua vết chích côn trùng, vết xước cơ học. Virut xâm nhập tế bào thực vật → gây hại, lan truyền giữa các TB qua cầu nối nguyên sinh chất.
- Biến dạng hình thái: thân, lá, quả.
Gây bệnh trực tiếp cho côn trùng
Virus NPV g©y bÖnh ở sâu keo, sâu khoang.
- Sâu non chậm chạp và ngừng ăn  chuyển thành màu trắng, màu đen, treo ở lá, chỉ còn các chân dính lá.
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG

Virut gây bệnh cho côn trùng có những dạng nào? Cách gây bệnh?
Biện pháp phòng chống như thế nào?
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG

Trong 3 bệnh: Sốt rét, sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản. Theo em bệnh nào do virut?
- Bệnh sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản do virut gây ra.
- Bệnh sốt rét do động vật nguyên sinh gây ra( lăng quăng hay bọ gậy).
Có một thời các vùng trồng vải thiều trẻ em hay bị viêm não và người ta cho rằng do vải thiều ? Ý kiến của em về điều này ?
Vải thiều không phải là ổ chứa virut gây bệnh.
- Vải thiều chín có một số loài chim và côn trùng ăn, những loài này mang virut.
- Khi muỗi hút máu của những loài này rồi đốt vào người mới gây bệnh.
I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG

Bệnh sốt rét do ĐVNS Plasmodium
Bệnh sốt xuất huyết(Dangi) do virut Dengue
Bệnh viêm não Nhật Bản do virut Polio ( Muỗi Culex hút máu lợn hoặc chim là ổ chứa virut sau đó đốt sang người và gây bệnh ở người)
Biện pháp phòng chống: Ngủ phải có màn, phun thuốc diệt muỗi, kiểm soát những nơi muỗi đẻ (chum, vại, ống bơ đựng nước,…), phát quang bụi rậm,...…
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

I- CÁC LOẠI VIRUT KÍ SINH

4- VIRUT KÍ SINH Ở ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI:


- Gây tử vong ở người và động vật: AIDS, SARS, viêm não Nhật Bản, dại, cúm gà, lở mồm long móng,…
- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sản xuất ở người: đau mắt đỏ, sởi, quai bị, sốt xuất huyết,…
Tiêm phòng vacxin
Kiểm soát trung gian truyền bệnh
Vệ sinh cá nhân và cộng đồng
Cách li nguồn bệnh
Quy trình sản xuất chế phẩm
virUt trừ sâu ( NPV )
ĐÂY LÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT GÌ ?
? Thu?c tr? sõu t? virut uu vi?t hon thu?c tr? sõu húa h?c ? di?m n�o ?
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn

1- Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn

2- Trong sản xuất các chế phẩm sinh học Intefêron ( IFN )


IFN là gì? Nêu vai trò của IFN ?
IFN là những protein đặc biệt do nhiều loại tế bào của cơ thể tiết ra, xuất hiện trong tế bào khi bị nhiễm virut.
Vai trò của IFN:
- Có khả năng chống virut.
- Chống tế bào ung thư.
- Tăng khả năng miễn dịch.
Tiết 31 – Bài 31:
Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn

2- Trong sản xuất các chế phẩm sinh học Intefêron ( IFN )


Phage/vi khuẩn: chứa đoạn gen không quan trọng  cắt bỏ  ghép đoạn gen cần thiết  ADN tái tổ hợp.
Vi khuẩn nhân lên  ADN tái tổ hợp cũng được nhân lên.
Cơ sở khoa học để sản xuất IFN là gì?

1 TB bạch cầu tạo 100 - 1000 phân tử Interfêron. 1 TB VK E.Coli tạo 200 ngàn phân tử.
1
2
3
4
5
Phân lập tế bào ngu?i mang gen IFN
Nhiễm phagơ tái tổ hợp vào E.coli
Nhân dòng E.coli nhi?m phago tỏi t? ? t?ng h?p IFN
Tách gen IFN nhờ enzim cắt
Gắn gen IFN vào ADN của phagơ
A
B
c
d
E
II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn

2- Trong sx các chế phẩm sinh học


Nguyên lí công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học IFN bằng kỹ thuật di truyền gồm những bước nào?
Phương pháp sản xuất chế phẩm sinh học IFN bằng kỹ thuật di truyền có ưu điểm gì?
1
10
9
8
7
6
5
4
3
2
(3 chữ ): Tác nhân gây bệnh AIDS
(6 chữ ): Một loại trực khuẩn bị Phagơ kí sinh. Loại Phagơ này được nghiên cứu kĩ
(4 chữ ): Những chữ viết tắt bệnh có tên" hội chứng viêm đường hô hấp cấp"
(5 chữ ): Tên sinh vật đơn giản nhất trong sinh giới.
(8 chữ ): Loài thực vật được phát hiện virut gây bệnh đầu tiên
(8 chữ ): Tên gọi chung của nhóm vi khuẩn có hình cầu
(6 chữ ): Lối sống bắt buộc của tất cả các virut
(7 chữ ): Tên một loại Hoocmôn dùng để trị bệnh tiểu đường
(4 chữ ): Chữ cái viết tắt của "hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải
(7 chữ ): Giai đoạn thứ 2 trong quá trình xâm nhiễm và phát triển của virut trong tế bào chủ
11
(7 chữ ): Một chất điều vị được sản xuất từ vi khuẩn Corynebacterrium glutamicum .
Chúc thầy cô và các em
virus Koala Retro (KoRV), một loại virus ở động vật có đặc tính giống như virus HIV ở người.
Begomo là virus sống ký sinh trên cơ thể bướm Bemisia tabaci.
Nguyên nhân lây bệnh là do virut SARS (SARS coronavirus, viết tắt SARS-CoV), một loại virut mới.