Bài 31. Tập tính của động vật

Xin kính chào
quý thầy cô và các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Trình bày cấu tạo của xináp hoá học và quá trình truyền tin qua xináp ?
Trả lời
Cấu tạo của xináp:
+ Chuỳ xináp (chứa ti thể, bóng chứa chất trung gian hoá học)
+ Màng trước xináp
+ Khe xináp
+ Màng sau xináp có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hoá học
Sinh HọC LớP 11
Bài 31
Tiết 33
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
Em hãy quan sát một số hình ảnh sau:
Tập tính của động vật là gì ? Tập tính có ý nghĩa gì trong đời sống động vật ?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
- Khái niệm: Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể)
- Ý nghĩa: Giúp động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Phiếu học tập:
Phân biệt đặc điểm tính chất và cho ví dụ về các loại tập tính ở động vật?
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
(Thời gian 5 phút)
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Thông tin phản hồi:

Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
Loại tập tính sinh ra đã có.
Được di truyền từ bố, mẹ.
Đặc trưng cho loài
Loại tập tính hình thành trong đời sống cá thể, thông qua học tập, rút kinh nghiệm.
Không được di truyền từ bố, mẹ.
Nhện chăng lưới
Ve sầu kêu vào mùa hè oi ả.
….
Chuột nghe tiếng mèo kêu là bỏ chạy.
Người đi đường thấy đèn đỏ thì dừng lại. ….
Lưu ý: Tập tính hỗn hợp là tập tính có cả nguồn gốc bẩm sinh và học được.
Film 1
Film 2
Film 3
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Hãy cho biết tập tính nào dưới đây là tập tính bẩm sinh, tập tính học được?
1. Đến thời kì sinh sản, tò vò cái đào một cái hố trên mặt đất để làm tổ rồi bay đi bắt một con sâu bướm, đốt cho sâu bị tê liệt, rồi bỏ vào tổ. Tiếp đó tò vò cái đẻ trứng vào tổ và bịt tổ lại, sau một thời gian, tò vò con nở từ trứng ra và ăn con sâu. Các tò vò cái con lớn lên lặp lại trình tự đào hố và đẻ trứng như tò vò mẹ (dù không nhìn thấy các tò vò cái khác làm tổ và sinh đẻ)
2. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm (ca dao)
3. Khi nhìn thấy đèn giao thông chuyển sang màu đỏ, những người qua đường dừng lại.
Tập tính: 1,2 bẩm sinh, tập tính 3 là học được.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
Cơ sở của tập tính là các phản xạ. Các phản xạ thực hiện qua cung phản xạ.
Kích thích ngoài
hoặc trong
Cơ quan thụ cảm
Hệ thần kinh
Cơ quan thực hiện
Hành động
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
1. Tập tính bẩm sinh:
- Chuỗi phản xạ không điều kiện
- Do kiểu gen quy định bền vững, không thay đổi.
2. Tập tính học được:
- Chuỗi phản xạ có điều kiện
- Quá trình hình thành tập tính là quá trình hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơron có thể thay đổi.

Lưu ý:
Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ thuộc vào:
+ Mức độ tiến hoá của hệ thần kinh.
+ Tuổi thọ.
1. ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch, các tập tính của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh. Tại sao ?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
2. Tại sao người và động vật có hệ thần kinh phát triển, có rất nhiều tập tính học được?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
1. Ở động vật bậc thấp hệ thần kinh đơn giản, số lượng tế bào thần kinh không nhiều nên khả năng học tập rất thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn. Hơn nữa, tuổi thọ thường ngắn nên không có nhiều thời gian cho việc học tập.
2. Người và những động vật có hệ thần kinh phát triển thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm. Tập tính ngày càng hoàn thiện do phần học tập được bổ sung ngày càng nhiều và càng chiếm ưu thế so với phần bẩm sinh. Ngoài ra động vật có hệ thần kinh phát triển thường có tuổi thọ dài.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
Em hãy quan sát và ghi nhớ nhanh những hình ảnh sau, cho biết tập tính nào là tập tính bẩm sinh, tập tính học được?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
Chuỗi các phản ứng trả lời kích thích từ môi trường
(bên trong hoặc ngoài cơ thể)
Động vật thích nghi tồn tại
Phân loại
Tập tính bẩm sinh
+ Sinh ra đã có
+ Di truyền từ bố mẹ
+ Đặc trưng cho loài
Tập tính học được
Hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập, rút kinh nghiệm
Cơ sở thần kinh
Phản xạ không điều kiện
Phản xạ có điều kiện
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi SGK.
Tìm thêm ví dụ về các loại tập tính của động vật.
Nghiên cứu nội dung bài 32 “Tập tính của động vật (tiếp)” ./.
Chân thành cảm ơn quý thầy cô
và các em học sinh