Bài 31. Tập tính của động vật

Tập tính của động vật
Tiết 31
Giáo viên: Đoàn Thị Yến
Trường THPT Trung Nghĩa
Trình bày cấu tạo của xinap hoá học và Quá trình truyền tin qua xinap?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 31
Tập tính của động vật
I. Định nghĩa tập tính
II. Các loại tập tính
III. Cơ sở thần kinh của tập tính

TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
Em hãy quan sát một số hình ảnh sau:
? Tập tính của động vật là gì? Tập tính có ý nghĩa gì trong đời sống động vật?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
Khái niệm: Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời những kích thích từ môi trường(bên ngoài hoặc bên trong cơ thể) giúp động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.
II. Phân loại tập tính.
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học đựơc
Hoạt động nhóm:
C¸c nhãm h·y th¶o luËn vµ ph©n biÖt hai lo¹i tËp
tÝnh trªn? ®iÒn ®Çy ®ñ th«ng tin vµo b¶ng sau?
Thời gian:5 phút
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Phiếu học tập:
Phân biệt đặc điểm tính chất và cho ví dụ về các loại tập tính ở động vật?
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
(Thời gian 5 phút)
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Thông tin phản hồi:
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
Loại tập tính sinh ra đã có.
Được di truyền từ bố, mẹ.
Đặc trưng cho loài
Loại tập tính hình thành trong đời sống cá thể, thông qua học tập, rút kinh nghiệm.
Không được di truyền từ bố, mẹ.
Nhện chăng lưới
Ve sầu kêu vào mùa hè oi ả.
….
Chuột nghe tiếng mèo kêu là bỏ chạy.
Người đi đường thấy đèn đỏ thi dừng lại. ….
Lưu ý: Tập tính hỗn hợp là tập tính có cả nguồn gốc bẩm sinh và học được.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
Hãy cho biết tập tính nào dưới đây là tập tính bẩm sinh, tập tính học được?
1. Đến thời kì sinh sản, tò vò cái đào một cái hố trên mặt đất để làm tổ rồi bay đi bắt một con sâu bướm, đốt cho sâu bị tê liệt, rồi bỏ vào tổ. Tiếp đó tò vò cái đẻ trứng vào tổ và bịt tổ lại, sau một thời gian, tò vò con nở từ trứng ra và ăn con sâu. Các tò vò cái con lớn lên lặp lại trình tự đào hố và đẻ trứng như tò vò mẹ( dù không nhìn thấy các tò vò cái khác làm tổ và sinh đẻ)
2. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm(ca dao)
3. Khi nhìn thấy đèn giao thông chuyển sang màu đỏ, những người qua đường dừng lại.
Tập tính: 1,2 bẩm sinh, tập tính 3 là học được.
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
Cơ sở của tập tính là các phản xạ. Các phản xạ thực hiện qua cung phản xạ.
Kích thích ngoài
Hoặc trong
Cơ quan thụ cảm
Hệ thần kinh
Cơ quan thực hiện
Hành động
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
Lưu ý:
Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ thuộc vào:
+ Mức độ tiến hoá của hệ thần kinh.
+ Tuổi thọ.
1. ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh hệ chuỗi hạch, các tập tính của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh. Tại sao ?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
2. Tại sao người và động vật có hệ thần kinh phát triển, có rất nhiều tập tính học được?
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
II. Phân loại tập tính.
III. Cơ sở thần kinh của tập tính.
1. Ở động vật bậc thấp hệ thần kinh đơn giản, số lượng tế bào thần kinh không nhiều nên khả năng học tập rất thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn. Hơn nữa, tuổi thọ thường ngắn nên không có nhiều thời gian cho việc học tập.
2. Người và những động vật có hệ thần kinh phát triển thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm. Tập tính ngày càng hoàn thiện do phần học tập được bổ sung ngày càng nhiều và càng chiếm ưu thế so với phần bẩm sinh. Ngoài ra động vật có hệ thần kinh phát triển thường có tuổi thọ dài.
HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU
1. Sáo, vẹt nói được tiếng người. Đây thuộc loại tập tính
A. Học được.
B. Bản năng.
C. Bẩm sinh.
D. Vừa là bản năng vừa là học được.
2. Tiếng hót của con chim được nuôi cách li từ khi mới sinh thuộc loại tập tính
A. Học được.
B. Bản năng.
C. Bẩm sinh.
D. Vừa là bản năng vừa là học được

HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU
3. Cơ sở sinh học của tập tính là
A. cung phản xạ
B. hệ thần kinh
C. phản xạ
D. trung ương thần kinh.
HOÀN THÀNH CÂU TRẮC NGHIỆM SAU
16
Ví dụ 1:
Một con ếch rình mồi và phóng lưỡi bắt mồi (tập tính............). Nhưng ngay sau đó, nó vội nhả ra và thu mình lại bởi con mồi đó là ong bò vẽ (tập tính …………….).
17

Khi kiến chăm sóc trứng và ấu trùng( tập tính……………..), nếu phát hiện ra ấu trùng lạ, chúng sẽ quẳng ấu trùng lạ ra khỏi tổ (tập tính……………….).
Ví dụ 2:
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
TRò CHƠI
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi SGK.
Tìm thêm ví dụ về các loại tập tính của động vật.
Nghiên cứu nội dung bài 32 “Tập tính của động vật (tiếp)” ./.