Bài 31. Tập tính của động vật

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!
1. Em hãy chú thích vào hình vẽ sau đây về cấu trúc xináp?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Ti thể
Bóng xináp, chứa chất trung gian hóa học
Thụ thể ở màng sau xináp
Khe xináp
Chuỳ xináp
1
2
5
3
4
2.Quá trình truyền tin qua xináp được thực hiện như thế nào?
Quá trình truyền tin qua xináp gồm các giai đoạn sau:
+Xung thần kinh lan truyền đến chuỳ xináp làm cho Ca2+ đi vào trong chuỳ xináp.
+Ca2+ vào chuỳ xináp làm cho các bóng chứa chất trung gian hoá học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian hoá học đi qua khe xináp đến màng sau.
+Chất trung gian hoá học gắn vào thụ thể ở màng sau gây xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau. Điện thế hoạt động (xung thần kinh) hình thành sẽ lan truyền đi tiếp.
TIẾT 30:
TẬP TÍNH ĐỘNG VẬT
I.Tập tính là gì?
II.Phân loại tập tính
III.Cơ sở thần kinh của tập tính
Các em hãy quan sát các hình ảnh sau về tập tính động vật và cho biết tập tính động vật là gì?
I.Tập tính là gì?
Cách tìm mồi độc đáo - tạo bóng râm để thấy rõ con mồi.
Giăng bẫy để bắt con mồi
Bọ hung chuẩn bị đẻ trứng.
Chim sáo nuôi con cho tu hú
Loài ruà biển lên bãi cát đẻ trứng.
Chiến tranh giành con cái
Tán tỉnh cô nàng bằng bộ lông tuyệt đẹp hay .
.tỏ tình bằng những điệu múa
Tập tính của động vật là gì?

Tập tính đô�ng vật là một chuỗi phản ứng trả lời các kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể),nhờ đó động vật thích nghi và tồn tại.
II.PHÂN LOẠI TẬP TÍNH:

Quan sát tranh các dạng tập tính của động vật.Thảo luận nhóm phân biệt 2 loại tập tính ở động vật theo bảng sau:

Tập tính sống bầy đàn của ngựa vằn
Tập tính vượt thác lên đầu nguồn sông sinh sản của cá hồi
Tập tính chăm sóc con non
Vào mùa sinh sản, cá ngực đực và cá ngựa cái cuốn đuôi vào nhau, sau đó cá ngựa cái đẻ trứng vào túi ở bụng cá đực, cá đực ấp trứng chó đến khi trứng nở
Tinh tinh câu mối bằng cây dài

Tập tính sinh ra đã có,di truyền từ bố mẹ,mang tính bản năng,đặc trưng cho loài
Tập tính hình thành trong quá trình sống của cá thể,thông qua học tập và rút kinh nghiệm
Tập tính bơi ngược lên đầu nguồn sông để đẻ ở cá hồi
Tập tính về chuồng khi nghe tiếng kẻng ở bò
Chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của nó đã được gen quy định sẵn từ khi sinh ra
Chuỗi px có đk,là quá trình hình thành các mối liên hệ giữa các nơron
Di truyền,bền vững,không thay đổi
Không di truyền,dễ thay đổi
Ngoài hai loại tập tính trên,trong thực tế còn có loại tập tính nào?Lấy Ví dụ?

Ngoài hai tập tính nói trên còn có tập tính hỗn hợp (có cả nguồn gốc bẩm sinh và học được).
Ví dụ. Tập tính bắt chuột ở mèo,tập tính xây tổ ở chim,.
Tập tính làm tổ nuôi con ở chim,có nguồn gốc bẩm sinh và học được.
Tập tính bắt cá ở mèo vừa do bẩm sinh vừa do mẹ dạy.
?:Cho biết các tập tính dưới đây,tập tính nào là tập tính bẩm sinh,tập tính nào là tập tính học được?
-Đến kì sinh sản,tò vò cái đào một cái hố trên mặt đất làm tổ,sau đó bắt một con sâu bướm,đốt cho con sâu tê liệt,bỏ vào tổ.Tò vò cái đẻ trứng vào tổ,bịt tổ lại.Sau một thời gian,tò vò con nở ra ăn con sâu.Các con tò vò cái lớn lên lặp lại trình tự đẻ trứng như tò vò mẹ
?Tập tính bẩm sinh
Ong tò vò chuẩn bị bắt sâu bướm
-Chuồn chuồn bay thấp thì mưa,bay cao thì nắng,bay vừa thì râm (ca dao)
Tập tính bẩm sinh

-Khi nhìn thấy đèn giao thông chuyển sang màu đỏ,những người đi trên đường dừng lại
?Tập tính học được

-Nghe tên gọi,chó mèo nuôi trong nhà chạy lại
?Tập tính học được

III. CÔ SÔÛ THAÀN KINH CUÛA TAÄP TÍNH:
Cô sôû cuûa taäp tính laø caùc phaûn xaï.Caùc phaûn xaï thöïc hieän qua cung phaûn xaï:
Tại sao tập tính bẩm sinh thường rất bền vững, không thay đổi còn tập tính học được lại có thể thay đổi?
-Số lượng các xináp trong cung phản xạ tăng lên thì mức độ phức tạp của tập tính cũng tăng lên
-Tập tính bẩm sinh là tập hợp các phản xạ không điều kiện được kiểu gen quy định?bền vững, không thay đổi.
-Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành tập tính học được chính là quá trình hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơron ?có thể thay đổi.
-Tập tính học được phụ thuộc mức độ tiến hoá của hệ thần kinh và tuổi thọ của động vật.
*Ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ thần kinh dạng chuỗi hạch,các tập tính của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh,tại sao?

Hệ thần kinh của ĐV này có cấu tạo đơn giản,số lượng TB thần kinh không nhiều,khả năng học tập thấp.Mặt khác,tuổi thọ của chúng thường ngắn không có nhiều thời gian cho việc học tập và rút kinh nghiệm,chúng sống và tồn tại chủ yếu nhờ các tập tính bẩm sinh.
Tại sao người và động vật có hệ thần kinh phát triển có rất nhiều tập tính học được?

Người và ĐV có hệ thần kinh phát triển thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm.Tập tính học được ngày càng nhiều và chiếm ưu thế.Ngoài ra,tuổi thọ của chúng thường dài,có nhiều thời gian học tập,tích luỹ tập tính học được.
Bài tập 1.Em hãy chọn đáp án đúng nhất trong những câu sau đây.
1. Tập tính động vật là:
a. chuỗi phản ứng trả lời các kích thích của môi trường giúp chúng thích nghi với môi trường sống và tồn tại.
b. những hoạt động cơ bản của động vật khi sinh ra đã có.
c. sự tiếp nhận và trả lời các kích thích của môi trường.
d. sự phản ứng lại các kích thích của môi trường.
3.Cơ sở sinh học của tập tính là:
a. hệ thần kinh.
b. phản xạ.
c. cung phản xạ.
d. trung ương thần kinh.
2.Sáo,vẹt nói được tiếng người.Đây là loại tập tính:
học được.
bản năng.
bẩm sinh.
vừa là bản năng vừa là học được.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

?Làm các câu hỏi và bài tập cuối bài
?Đọc trước bài 31 SGK,mỗi hình thức học tập,mỗi tập tính phổ biến ở động vật lấy 1 ví dụ khác SGK
TẠM BIỆT QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!