Bài 31. Tập tính của động vật

BÀI 31
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
Giáo viên: Nguyễn Anh Duy
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
I. Tập tính là gì?
Tập tính là một chuỗi những phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể), nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống để tồn tại và phát triển.
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
II. Phân loại tập tính
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
II. Phân loại tập tính
- Tập tính bẩm sinh là loại tập tính từ khi sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài.
- Tập tính học được (tập tính thứ sinh) là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm.
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
II. Phân loại tập tính
Trả lời câu hỏi SGK
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
III. Cơ sở TK của tập tính
Cơ quan
thụ cảm
Cơ quan
thực hiện
Hệ
thần kinh
Kích thích ngoài
hoặc trong
Hành động
Sơ đồ cơ sở TK của tập tính
- Cơ sở TK của tập tính là phản xạ.
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
III. Cơ sở TK của tập tính
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
III. Cơ sở TK của tập tính
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
III. Cơ sở TK của tập tính
Trả lời câu hỏi SGK
§31. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
Củng cố
BÀI 32
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
(Tiếp theo)
Giáo viên: Nguyễn Anh Duy
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
1. Quen nhờn
Đvật phớt lờ, không trả lời những kích thích lặp lại nhiều lần nếu những kích thích đó không kèm theo sự nguy hiểm.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
2. In vết
Con non mới ra đời có tính bàm và đi theo các vật chuyển động mà chúng nhìn thấy đầu tiên.
Hình 32.1. Tập tính in vết
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
3. Điều kiện hóa
- Đk hóa đáp ứng: là hình thành mối liên kết mới trong TKTƯ dưới tác động của các kích thích kết hợp đồng thời.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
3. Điều kiện hóa
- Đk hóa hành động: là kiểu liên kết 1 hành vi của đvật với 1 phần thưởng (hoặc phạt), sau đó đvật chủ động lặp lại các hành vi đó.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
4. Học ngầm
Là kiểu học không có ý thức, không biết rõ là mình đã học được. Khi có nhu cầu thì kiến thức đó được tái hiện lại giúp đvật giải quyết được những tình huống tương tự.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Một số hình thức học tập ở động vật
5. Học khôn







Là kiểu học phối hợp các kinh nghiệm cũ để tìm cách giải quyết những tình huống mới.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật
1. Tập tính kiếm ăn
- Ở đvật TK chưa phát triển chủ yếu là tập tính bẩm sinh.
- Ở đvật có tổ chức TK phát triển, tập tính do học ở bố mẹ, đồng loại, rút kinh nghiệm bản thân.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật
2. Tập tính bảo vệ lãnh thổ
Nhằm chống lại các cá thể khác cùng loài để bvệ nguồn thức ăn, nơi ở và sinh sản. Phạm vi bvệ lãnh thổ tùy loài.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật
3. Tập tính sinh sản
Là tập tính bẩm sinh, mang tính bản năng.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật
4. Tập tính di cư
- Đvật thay đổi nơi sống theo mùa, chúng di chuyển quãng đường dài 1 hay 2 chiều.
- Di cư dựa vào vị trí mặt trăng, mặt trời, các vì sao, địa hình; từ trường TĐ; thành phần hóa học và hướng dòng chảy.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật
5. Tập tính xã hội
- Là tập tính sống bầy đàn.
+ Tập tính thứ bậc: phân công con đầu đàn làm nhiệm vụ bvệ và được ưu tiên về thức ăn và con cái trong mùa sinh sản.
+ Tập tính vị tha: hy sinh quyền lợi, tính mạng bản thân vì lợi ích sinh tồn của bầy đàn.
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
VI. Ứng dụng những hiểu biết về tập tính vào đời sống và sản xuất
§32. TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (TT)
Củng cố