Bài 31. Tập tính của động vật

Chuyên đề
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT
Thực hiện: Tuyến + bùi Thảo
KHÁI NIỆM
Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích của môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể), nhờ đó động vật thích nghi với môi sống và tồn tại.
Phân loại
Tập tính bẩm sinh là tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài.
Tập tính học được: là tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, qua học tập, rút kinh nghiệm.
CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
Cơ sở của tập tính là các phản xạ thực hiện qua cung phản xạ.
Khi số lượng xinap trong cung phản xạ tăng thì mức độ phức tạp của tập tính cũng tăng
TTBS là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã được gen quy định sẵn từ khi sinh ra
TTHĐ là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành TTHĐ chính là quá trình hình thành các mối liên hệ mới với các nơron. Sự hình thành TTHĐ phụ thuộc vào độ tiến hóa của HTK và tuổi thọ của chúng
MỘT SỐ HÌNH THỨC HỌC TẬP CỦA ĐỘNG VẬT
1, Quen nhờn
2, In vết
Là hình thức học tập đơn giản nhất
Động vật phớt lờ ko trả lời các kích thích lặp lại nhiều lần, nếu chúng ko nguy hiểm.
Là hình thức học tập mà con vật mới sinh bám theo vật thể chuyển động mà nó nhìn thấy đầu tiên và giảm dần qua những ngày sau
3, Điều kiện hóa
a, Điều kiện hóa đáp ứng
b, Điều kiện hóa hành động
Là hình thành mối liên kết mới trong thần kinh trung ương dưới tác động của các kích thích kết hợp đồng thời
Là kiểu liên kết một hành vi với 1 phần thưởng hoặc phạt sau đó động vật chủ động lặp lại các hành vi đó
4, HỌC NGẦM
5, HỌC KHÔN
Là kiểu học ko có ý thức, ko biết rõ là mình đã học được. Chỉ khi có nhu cầu thì kiến thức đó mới tái hiện giúp động vật giải quyết được những tình huống tương tự
Là kiểu học phối hợp kinh nghiệm cũ để tìm ra cách giải quyết cho tình huống mới
Chỉ có ở động vật có hệ thần kinh rất phát triển
MỘT SỐ DẠNG TẬP TÍNH PHỔ BIẾN Ở ĐỘNG VẬT
1, TẬP TÍNH KIẾM ĂN
Đa số các tập tính kiếm ăn ở động vật có tổ chức ần kinh chưa phát triển là đặc tính bẩm sinh.
Ở động vật có HTK phát triển phần lớn là học từ bố mẹ, đồng loại hoặc do bản thân.
2, Tập tính bảo vệ lãnh thổ
Động vật có tính bảo vệ lãnh thổ của mình chỗng lại các cá thể khác để bảo vệ nguồn thức ăn và nơi sinh sản.
Tập tính và phạm vi bảo vệ lãnh thổ của mỗi loài là khác nhau
3, Tập tính sinh sản
4, Tập tính di cư
Tập tính sinh sản mang tính bẩm sinh và bản năng
Một số loài động vật di chuyển nới sống theo mùa.
Di cư có thể có 2 chiều (đi và về) hoặc 1 chiều (đến hẳn nơi ở mới)
Khi di cư, động vật định hướng nhờ mặt trăng sao và địa hình biển.
5, Tập tính xã hội
a, Tính thứ bậc
b, Tính vị tha
Là sự phân chia giai cấp, thứ bậc trong đàn
Là tập tính hi sinh bản thân thậm chí là tính mạng vì lợi ích của bầy đàn
ỨNG DỤNG NHỮNG HIỂU BIẾT VỀ TẬP TÍNH VÀO ĐỜI SỐNG