Bài 31. Mắt

Trường THCS Hoà Chánh

Chúc sức khoẻ quý thầy cô!
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ THAM DỰ HỘI THI ĐỒ DÙNG DẠY HỌC NĂM 2009
TẠI PHÒNG GD- ĐT
HUYỆN U MINH THƯỢNG
Câu 1: Đối với thấu kính hội tụ, vật đặt ngoài khoảng tiêu cự sẽ cho ảnh như thế nào?
Trả lời:
Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự đối với thấu kính hội tụ sẽ cho ảnh ngược chiều và nhỏ hơn vật.
Câu 2:
Nêu cấu tạo của máy ảnh. Vật Kính của máy ảnh là thấu kính gì?
Trả lời:
- Máy ảnh gồm hai bộ phận chính là vật kính và buồng tối.
- Vật kính của của máy ảnh là một thấu kính hội tụ.
TIẾT 55
MÔN VẬT LÍ 9

A/ Yêu cầu chung:

- Nêu và chỉ ra được trên hình vẽ (hay trên mô hình) 2 bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới.
- Nêu được chức năng của thể thủy tinh và màng lưới, so sánh được chúng với các bộ phận tương ứng của máy ảnh.
Trình bày được khái niệm sơ lược về sự điều tiết, điểm cực cận và điểm cực viễn

B/ Phần nội dung:

I- Cấu tạo của mắt

II- Sự điều tiết của mắt

III- Điểm cực cận và điểm cực viễn

IV- Vận dụng

Phần chi tiết

I- CẤU TẠO CỦA MẮT

1) Cấu tạo
1) Cấu tạo
Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là:
Thể thủy tinh và màng lưới (còn gọi là võng mạc).

1) Cấu tạo

+ Màng lưới ở đáy mắt, tại đó ảnh của vật mà ta nhìn thấy sẽ hiện lên rõ nét.
- Khi có ánh sáng tác dụng lên màng lưới thì sẽ xuất hiện “luồng thần kinh” đưa thông tin về ảnh lên não.
+ Thể thủy tinh là một thấu kính hội tụ bằng một chất trong suốt và mềm. Nó dễ dàng phồng lên hoặc dẹt xuống khi cơ vòng đỡ nó bóp lại hay giản ra làm cho tiêu cự của nó thay đổi. (f)

+ Thể thuỷ tinh và vật kính đều là TKHT
+ Phim và màng lưới đều có tác dụng như màng hứng ảnh.

2) So sánh mắt và máy ảnh
- Giống nhau:

- Khác nhau:

+ Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi
+ Vật kính có f không đổi
Thể thủy tinh đóng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh? Phim trong máy ảnh đóng vai trò như bộ phận nào trong con mắt?
Thể thuỷ tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh. Phim trong máy ảnh đóng vai trò như màng lưới trong mắt.
Để nhìn rõ một vật thì ảnh của vật đó phải hiện rõ nét trên màng lưới. Thực ra, lúc đó cơ vòng của đỡ thể thủy tinh đã phải co giãn một chút, làm thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh sao cho ảnh hiện rõ nét trên màng lưới. Quá trình này gọi là sự điều tiết của mắt. Sự điều tiết xảy ra hoàn toàn tự nhiên.
II- SỰ ĐIỀU TIẾT
? Để nhìn rõ vật thì mắt ta phải thực hiện quá trình gì?
? Söï ñieàu tieát cuûa maét laø gì?
Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi tiêu cự của thể thuỷ tinh để ảnh hiện rõ nét trên màng lưới.
Vật càng xa tiêu cự càng lớn
Điểm xa nhất mà khi có 1 vật ở đó mắt không điều tiết có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực viễn (kí hiệu là Cv).
Khoảng cách từ đến điểm cực viễn gọi là khoảng cực viễn.
III- ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN
1) Cực viễn
Bảng thử thị lực
2) Điểm cực cận
Điểm gần mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực cận (kí hiệu là Cc ). Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận gọi là khoảng cực cận ( hay khoảng thấy rõ ngắn nhất).
? Khoảng cách từ điểm Cc đến điểm Cv gọi là giới hạn nhìn rõ của mắt
IV. Vaän duïng
Một người đứng cách 1 cột điện 20m. Cột điện cao 8m. Nếu coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người ấy là 2cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu cm?

C5/ SGK/ 130
Tóm tắt
d = 20 m
h = 8 m
d` = 2 cm
h` = ? cm
Bài giải
Chiều cao của ảnh cột điện trên màng lưới là:
h` = h.d`/d = 800.2/2000 = 0,8cm
Vậy ảnh của cột điện trên màng lưới cao 0,8 mét.
C6/ SGK/ 130
Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ dài hay ngắn nhất? Khi nhìn một vật ở điểm cự cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ dài hay ngắn nhất?
Trả lời:
- Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ dài nhất
- Khi nhìn một vật ở điểm cự cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ ngắn nhất.
Cấu tạo của mắt và
So sánh mắt với máy ảnh
Sự điều tiết của mắt
Điểm cực cận và
điểm cực viễn
Vận dụng
- Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới.
- Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh, còn màng lưới như phim. A�nh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới.
- Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh bị co giãn, phồng lên hoặc dẹt xuống, để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét.
- Điểm xa nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết gọi là điểm cực viễn.
- Điểm gần nhất mà ta có thể nhìn rõ được goi� là điểm cực cận.
5/ Dặn dò về nhà
Về nhà học kĩ bài và trả lời lại các câu hỏi từ C1 đến C6 .
Giải bài tập 48.3 và 48.4 SBT
Ôn lại cách dựng ảnh của bài 43 và 45 để chuẩn bị cho bài học 49.


Rút kinh nghiệm
Kính chúc quý thầy cô sức khoẻ và hạnh phúc