Bài 31. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII

TRƯỜNG THPT ĐỐC BINH KIỀU
THỰC HÀNH SOẠN THẢO BÀI GIẢNG VỚI VIOLET
(năm học 2010-2011)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày diễn biến chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh Bắc Mỹ? Kết quả, ý nghĩa?
BÀI 31
CÁCH MẠNG TƯ SẢN
PHÁP
CUỐI THẾ KỈ XVIII
NỘI DUNG
I. NƯỚC PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG
1. TÌNH HÌNH KINH TẾ, XÃ HỘI
2. CUỘC ĐẤU TRANH TRÊN LĨNH VỰC TƯ TƯỞNG
II. TIẾN TRÌNH CỦA CÁCH MẠNG
1. CÁCH MẠNG BÙNG NỔ. NỀN QUÂN CHỦ LẬP HiẾN.
2. TƯ SẢN CÔNG THƯƠNG CẦM QUYỀN. NỀN CỘNG HÒA ĐƯỢC THÀNH LẬP.
3. NỀN CHUYÊN CHÍNH GIACÔBANH- ĐỈNH CAO CÁCH MẠNG
4. THỜI KÌ THOÁI TRÀO
III. Ý NGHĨA CỦA CÁC MẠNG TƯ SẢN PHÁP CUỐI THẾ KỈ XVIII
I. TÌNH HÌNH NƯỚC PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG.

Tình hình nông nghiệp Pháp trước cách mạng như thế nào?
1. Tình hình kinh tế, xã hội
a. Kinh tế
Cuối thế kỷ XVIII, Pháp vẫn là nước có nền kinh tế kém phát triển. Biểu hiện:
- Nông nghiệp
+ Công cụ, kĩ thuật canh tác lạc hậu, năng suất thấp.
+ Lãnh chúa, Giáo hội bóc lột nông dân nặng nề.
Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?
Nộp thuế cho lãnh chúa
Nộp thuế cho nhà thờø
Phần còn lại của nông dân
Nộp thuế cho nhà nước PK
50%
25%
10%
15%
THU NHẬP CỦA NÔNG DÂN PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG 1789
Tình cảnh nông dân Pháp trước cách mạng
Quý tộc
Tăng lữ
Người nông dân
Dựa vào bức tranh Tình cảnh nông dân Pháp trước cách mạng (hình 51 - SGK), các em hãy nhận xét về tình cảnh nông dân Pháp lúc này.
Công thương nghiệp phát triển
+ Máy móc sử dụng ngày càng nhiều (dệt, khai mỏ, luyện kim)
+ Công nhân đông, sống tập trung
+ Buôn bán mở rộng với nhiều nước
.
Tình hình công thương nghiệp của nước Pháp trong giai đoạn này?
b. Chính trị
Quý tộc
Đẳng cấp thứ ba
Tăng lữ
Là những đẳng cấp có đặc
quyền , không phải nộp thuế
Nông dân
Bình dân
thành thị
Tư sản
Không có quyền lợi chính trị,
phải nộp các thứ thuế
Nhận xét về vai trò, quyền lợi kinh tế, địa vị chính trị của các đẳng cấp.
Vua Lu-i XVI
(1774-1792)
- Đến cuối thế kỉ XVIII, nước Pháp vẫn duy trì chế độ quân chủ chuyên chế.
- Xã hội chia thành 3 đẳng cấp
+ Tăng lữ: nắm đặc quyền
+ Quí tộc: kinh tế, chính trị, giáo hội.
+ Đẳng cấp thứ ba: Gồm TS, Nông dân, bình dân. Họ làm ra của cải, phải đóng mọi thứ thuế, không được hưởng quyền lợi chính trị.
=>Như vậy, đến cuối thế kỉ XVIII, do mâu thuẫn về quyền lợi kinh tế và địa vị chính trị giữa Đẳng cấp thứ ba với đẳng cấp Tăng lữ và Quí tộc, nước Pháp lâm vào cuộc khủng hoảng xã hội sâu sắc, báo hiệu một cuộc cách mạng đang đến gần.
2. Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực
tư tưởng
Do sự phát triển của khoa học và kinh tế TBCN đã làm xuất hiện những tư tưởng tiến bộ phê phán những giáo lý lạc hậu của Kitô giáo.
=> Cuối TK XVIII ở Pháp xuất hiện trào lưu tư tưởng mới “ Triết học ánh sáng”
+Nội dung
- Kịch liệt phê phán sự thối nát của chế độ phong kiến và những quan điểm lỗi thời lạc hậu.
- Đưa ra những lí thuyết về việc xây dựng nhà nước mới

Nguyên nhân làm bùng nổ cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng?
Ru-xô ( 1712 – 1778 )
Vônte (1764-1778)
Mông-te-xki-ơ (1689-1755)
=>Những quan điểm tiến bộ của Triết học ánh sáng đã tấn công vào hệ tư tưởng của chế độ phong kiến, dọn đường cho cuộc cách mạng xã hội bùng nổ, định hướng cho một xã hội mới tương lai.
Ý nghĩa của những tư tưởng đó là gì?
Những nhà tư tưởng tiến bộ Pháp đã có vai trò như thế nào trong việc chuẩn bị cho cách mạng?
II. TIẾN TRÌNH CÁCH MẠNG
Cách mạng bùng nổ. Nền quân chủ lập hiến.
- Ngày 5 - 5 - 1789 Hội nghị ba đẳng cấp do nhà vua triệu tập bị đẳng cấp thứ 3 phản đối.
=> Mâu thuẫn giữa vua và quốc hội xuất hiện
-17/6/1789 đại biểu của đẳng cấp thứ 3 tự tuyên bố là Quốc hội (thông qua luật tài chính và hiến pháp)
Nguyên nhân nào khiến cuộc cách mạng bùng nổ?
Đẳng cấp 3 thành lập quốc hội
Vua và quý tộc chuẩn bị tấn công đẳng cấp thứ 3.
Bất bình với vua, ngày 14 - 7 - 1789, quần chúng phá ngục Ba-xti => cách mạng bùng nổ.
- Quần cả thành thị và nông thôn), chính quyền của tư sản tài chính được thiết lập (Quốc hội lập hiến).
Ý nghĩa của sự kiện ngày 14-7-1789?
+ Tháng 8- 1789, quốc hội thông qua Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền.
+ Ban hành chính sách khuyến khích công thương nghiệp phát triển.
+ Tháng 9 - 1791 thông qua hiến pháp, xác lập nền chuyên chính tư sản (quân chủ lập hiến).
Hãy nêu những chính sách mà quốc hội lập hiến ban hành, nhận xét mặt tích cực và hạn chế của chúng?
Nội dung của tuyên ngôn nhân quyền, dân quyền?
TUYÊN NGÔN
NHÂN QUYỀN
VÀ DÂN QUYỀN
Vua Pháp bề ngoài phê chuẩn hiến pháp, bên trong thì tìm cách chống phá cách mạng.
- Tháng 4 - 1792 Chiến tranh giữa Pháp với liên minh phong kiến Áo - Phổ.
- Ngày 11 - 7 - 1792 Quốc hội tuyên bố Tổ quốc lâm nguy, quần chúng đã nhất loạt tự vũ trang bảo vệ đất nước => cách mạng chuyển sang một giai đoạn mới.
2. Tư sản công thương cầm quyền. Nền cộng hòa được thành lập
- Ngày 10 - 8 - 1792 quần chúng Pa-ri nổi dậy, lập chính quyền công xã cách mạng (phái Girôngđanh); bắt vua và hoàng hậu.
- Ngày 21 - 9 Quốc hội tuyên bố lập nền Cộng hòa thứ nhất, xử tử nhà vua.
 
Vua Lu-i bị xử tử
Việc xử tử vua Lu-i có ý nghĩa gì?
- Đầu năm 1793, nước Pháp đứng trước khó khăn mới.
+ Trong nước: Bọn phản động nổi dậy; Đời sống nhân dân khó khăn.
+ Bên ngoài: Liên minh phong kiến châu Âu đe dọa cách mạng.
- Ngày 31 - 5 - 1793 quần chúng Pa-ri nổi dậy, lật đổ phái Gi-rông-đanh, giành chính quyền về tay phái Gia-cô-banh (Ngày 2 - 6)
Câu lạc bộ Giacôbanh
- Rô-be-xpi-e (Robespierre) sinh năm 1758 thuộc gia đình Luật sư tại TP Arras
Bản thân là một Luật sư luôn bào chữa cho những người nghèo
Tham gia CMTS Pháp từ 5-5-1789, đại biểu xuất sắc của đẳng cấp 3,
Bị thủ tiêu vào ngày 28-07-1794.
Tên tuổi của ông gắn liền với cuộc CM TS Pháp vĩ đại.
Rô- be-xpi-e
(1758- 1794)
3. Nền chuyên chính Giacôbanh - đỉnh cao của cách mạng
- Trước những khó khăn, thử thách nghiêm trọng, Chính quyền Gia-cô-banh đã đưa ra những biện pháp kịp thời, hiệu quả.
+ Giải quyết ruộng đất cho nông dân, tiền lương cho công nhân.
+ Thông qua hiến pháp mới, mở rộng tự do dân chủ.
+ Ban hành lệnh "Tổng động viên".
+ Xóa nạn đầu cơ tích trữ...
 
Phái Giacôbanh đã đưa ra những biện pháp gì để giải quyết tình hình khó khăn của nước Pháp lúc bấy giờ?
Những biện pháp này có tác dụng gì?
- Phái Gia-cô-banh đã hoàn thành nhiệm vụ chống thù trong giặc ngoài, đưa cách mạng đến đỉnh cao.
- Trong lúc cách mạng đang lên, mâu thuẫn nội bộ đã làm cho phái Gia-cô-banh suy yếu. Cuộc đảo chính ngày 27 - 7 - 1794 đã đưa chính quyền vào tay bọn phản động, cách mạng Pháp thoái trào.
Căn cứ vào đâu để nói rằng chuyên chính Giacobanh đã đưa cách mạng Pháp đạt đến đỉnh cao?
Tại sao giữa lúc cách mạng đang lên, phái Gia-cô-banh lại suy yếu?
 
4.Thời kỳ thoái trào

- Sau đảo chính, Ủy ban Đốc chính ra đời đã thủ tiêu mọi thành quả của cách mạng.
+ Hiến pháp mới được ban hành bảo vệ lợi ích TS mới.
+ Xóa bỏ luật giá tối đa.
+ Thủ tiêu các quyền tự do dân chủ
+ Khủng bố những người cách mạng.
- Cuộc đảo chính (11 - 1799) lật đổ chế độ Đốc chính, đưa Na-pô-lê-ông lên nắm quyền, xây dựng chế độ độc tài.
- Sau nhiều năm chiến tranh, Đế chế I của Na-pô-lê-ông bị suy yếu, thất bại (1815). Chế độ quân chủ ở Pháp được phục hồi.
Tại sao nói giai đoạn này cách mạng Pháp đã rơi vào thời kì thoát trào?
Na-pô-lê-ông Bô-na-pac (1769- 1821)
Nhà quân sự nổi tiếng của nước Pháp .
- Năm 1785,tốt nghiệp trường pháo binh úy, nhanh chóng nắm quyền chỉ huy tối cao quân đội.
- Năm 1799, ông tiến hành cuộc chính biến,
- Năm 1804, tự xưng Hoàng đế Na-pô-nê-ông I, lập nên đế chế thứ nhất (1804-1805).
- Sau thất bại ở trận Oa- téc-lô (6-1815), Na-pô-nê-ông bị đày ra đảo Xanh Hê-len (Đại Tây Dương) và mất tại đây.
Gia-cô-banh
(Cộng hòa: 6-1783))
Đốc chính
(27-7-1794)
Độc tài
(Đế chế I: 11-1799)
Quân chủ
(11-1815)
III. Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA CÁCH MẠNG PHÁP CUỐI THẾ KỶ XVIII

- Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình.
+ Lật đổ chế độ phong kiến cùng với những tàn dư của nó.
+ Giải quyết được vấn đề dân chủ (ruộng đất cho nông dân, quyền lợi của công nhân).
+ Hình thành thị trường dân tộc thống nhất mở đường cho lực lượng TBCN ở Pháp phát triển.
+ Giai cấp tư sản lãnh đạo, nhưng quần chúng quyết định tiến trình phát triển của cách mạng.
- Mở ra thời đại thắng lợi và củng cố quyền thống trị của giai cấp tư sản trên phạm vi thế giới.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Lập niên biểu diễn biến cách mạng qua các giai đoạn?
Khởi nghĩa của nhân dân Pa-ri phá ngục Ba-xti lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế . Tháng 8-1789 thông qua Truyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền Cách mạng lan rộng khắp nước
Khởi nghĩa của nhân dân Pa-ri , nền quân chủ lập hiến bị lật đổ, thiết lập nền cộng hòa. Vua Lu-I XVI bị tử hình. Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ cách mạng
Nhân dân Pa-ri khởi nghĩa lật đổ phái Girôngđanh. Xóa bỏ mọi đặc quyền của phong kiến. Đẩy lùi được nạn ngoại xâm
Đảo chính phản cách mạng , phái Gia-cô-banh bị lật đổ
Đảo chính của Na-pô-lê-ông , chế độ độc tài quân sự thiết lập
THE END