Bài 30. Truyền tin qua xináp

Sở giáo dục và đào tạo hà nội
Trường THPT An dương vương

chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ lớp 11a3
Tiết 34- B�i 30. TRUY?N TIN QUA XIN�P
I. Khái niệm xináp
Tế bào thần kinh
Tế bào cơ
Xináp
Tế bào tuyến
Xináp
?
I. Khái niệm xináp
 Xináp là diện tiếp
xúc giữa tế bào thần
kinh với tế bào thần
kinh, giữa tế bào thần
kinh với lo¹i tế bào
kh¸c (tế bào cơ, tế
bào tuyến…).
Tế bào tuyến
BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁP
Hình2: Các kiểu xináp
Nơron
Cơ
Tuyến
Xináp Thần kinh- thần kinh.
Xináp thần kinh- cơ.
Xináp thần kinh- tuyến.
Xináp là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh
với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh
với loại tế bào khác.
BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp
II. Cấu tạo của xináp
Xinỏp di?n: cấu tạo từ các kênh ion nối giữa 2 tế bào cạnh nhau
Hình 3:CẤU TẠO XINÁP ho¸ häc.
Màng trước
Khe xináp
+Xináp
hóa học
Chùy xináp
Bóng xináp
Axêtincôlin
Khe xináp
Thụ thể
tiÕp nhËn
chÊt TGHH
Màng sau
Màng trước
Ty thể
BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp
II. Cấu tạo của xináp
1 ?
2 ?
3 ?
4?
5 ?
Màng trước
Màng sau
chất tg hh
Khe xináp
1 ?
2 ?
3 ?
4?
5 ?
Màng trước
Màng sau
Bóng chứa
ch?t TGHH
Khe xináp
Chùy xináp
Xinap TBTK-TB tuyến
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN
QUA XINÁP
Xung Thần Kinh
Bóng xináp.
axêtincôlin
Hình 4: Quá trình truyền tin qua xináp
Xung Thần kinh
Ca++
Xung Thần Kinh
Bóng xináp.
axêtincôlin
Hình 4: Quá trình truyền tin qua xináp
Xung Thần kinh
Ca++
BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁP
II. Quá trình truyền tin qua xináp:
Quan sát: H30.3 và sơ đồ mô phỏng quá trình truyền tin qua xináp kết hợp đọc thông tin thảo luận nhóm lệnh tam giác trang 122-SGK :

1.Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra như thế nào?
2. Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?
Hình 5: Truyền tin qua xináp.
Bước 1: Xung thần kinh đến
làm ion canxi đi vào trong
chùy xináp.
Bước 2: ion canxi vào làm
bóng chứa chất trung gian
hóa học đến gắn vào màng
trước và vỡ ra, giải phóng
chất trung gia hóa học vào
khe xináp.

Bước 3: Chất trung gian hóa
học gắn vào thụ thể trên
màng sau xináp và làm xuất
hiện điện thế hoạt động lan
truyền đi tiếp.

Ca++
BÀi 34. TRUYỀN TIN QUA XINÁP
II. Quá trình truyền tin qua xináp:

1.Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra theo 3 giai đoạn.
2. Tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại vì:
+ Phía màng sau không có chất trung gian hoá học để đi về phía màng trước
+ ở màng trước không có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hoá học
Hình 5: Truyền tin qua xináp.
Ca++
Tại sao điện thế hoạt động không lan truyền thẳng từ màng trước qua khe xinap đến màng sau mà phải nhờ chất trung gian hóa học?



- Vì khe xinap quá rộng
- Điện thế hoạt động ở màng trước quá nhỏ (không đủ để đi qua khe xinap)
- Vì ở màng sau không có chất trung gian hóa học
Tại sao xung thần kinh được dẫn truyền trong một cung phản xạ chỉ theo một chiều?
Xung thần kinh được dẫn truyền trong một cung phản xạ chỉ theo một chiều vì các nơron trong cung phản xạ liên hệ với nhau qua xináp mà xináp chỉ cho xung thần kinh đi theo một chiều
Bến phà
Xináp
≈
Vì sao ch?t trung gian hoá học khụng b? ? d?ng l?i ? m�ng sau xinỏp?
Vì sao các chất trung gian không bị ứ đọng
Lại ở màng sau xináp?
Chất trung gian ho¸ häc( axªtinc«lin) không bị ứ đọng lại
ở màng sau xináp bởi vì:
 Chất trung gian khi chạm vào màng sau
xináp thì bị enzim có ở màng sau thủy phân
thành các chất không hoạt động, nó được
tái hấp thu ở màng trước và dùng để tái tạo
lại chất hóa học trung gian chứa trong túi.
* Cách lan truyền qua xináp điện:
- Do có cấu tạo từ các kênh iôn nối giữa 2 tế bào cạnh nhau nên điện thế hoạt động có thể lan truyền thẳng từ nơron này sang nơron khác qua khe hẹp (2nm) dưới dạng xung điện cực nhanh
- Loại xináp này cho phép thông tin dẫn truyền hai chiều

- Dùng thuốc atrôpin phong bế màng sau xinap sẽ làm mất khả năng nhận cảm giác của màng sau xinap đối với chất axêtylcôlin, do đó làm hạn chế hưng phấn và làm giảm co thắt nên có tác dụng giảm đau
- Thuốc aminazin có tác dụng tương tự như enzim aminôxiđaza làm phân giải ađrênanin, vì thế làm giảm bớt lượng thông tin về não nên dẫn đến an thần

- Thuốc tẩy giun sán đipterex khi được lợn uống vào ruột sẽ ngấm vào giun sán phá hủy enzim côlinesteraza ở các xináp. Do đó sự phân giải chất axêtylcôlin không xảy ra. Axêtincôlin sẽ tích tụ ở màng sau xináp gây hưng phấn liên tục, cơ của giun sán sẽ co thắt liên tục làm chúng cứng đờ không bám được vào niêm mạc ruột, bị đẩy theo phân ra ngoài

Câu 1: Xináp ho¸ häc cã cấu tạo gồm c¸c thµnh phÇn:
Màng trước xináp, màng sau xináp, khe xináp, ti thể.
Màng trước xináp, màng sau xináp, khe xináp, chùy xináp.
Màng trước xináp, màng sau xináp, túi chứa chất trung gian hóa học, ty thể.
Màng trước xináp, màng sau xináp, khe xiánp, túi chứa chất trung gian hóa học.
b
a
d
c
b
1. Chùy xináp:
2. Ti thể
3. Bóng chứa chất trung gian hóa học
4. Màng trước xináp
5. Khe xináp: Có nhiều ion Na+
6. Màng sau xináp
7. Thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học
Hãy nêu các thành phần cấu tạo một xináp hoá học:
Cấu tạo xináp hoá học:
a
d
b
Câu 2: Xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp sẽ làm mở kênh ion nào sau đây:
Kênh Na+
Kênh K+
Kênh Ca2+
Kênh Cl-

c
c
Câu 4: Sau khi túi chứa chất trung gian hóa học bị vỡ, chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng tới:
Màng trước xináp
Màng sau xináp
Túi chứa chất trung gian hóa học khác
Khe xináp
d
b
a
c
d
Câu 5: Tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động khi đi qua xináp chậm hơn so với trên sợi thần kinh là do:
Lan truyền qua xináp trải qua nhiều giai đoạn.
Lan truyền qua xináp nhờ quá trình khuếch tán chất trung gian hóa học qua một dịch lỏng.
Lan truyền trên sợi thần kinh giống kiểu lan truyền trên dây dẫn điện.
a và b đúng.
c
b
a
d
d
Hướng dẫn học bài ở nhà:
Học kỹ bài 30. Đọc trước bài 31.
Làm bài tập 1, 2, 3, 4.
Sưu tầm tranh, ảnh về các tập tính của động vật
Ôn lại kiến thức về phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện ở
sinh học 8

Trường THPT An Dương Vương
Kính Chúc các thầy cô giáo
Sức khoẻ- hạnh phúc