Bài 30. Truyền tin qua xináp

Chào mừng thầy cô và các em
Bộ phận tiếp nhận kích thích
Tác nhân kích thích
Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin
Bộ phận thực hiện phản ứng
Ở bài 29: các em đã biết lan truyền xung TK dọc sợi TK. Trong cung PX xung TK truyền qua sợi TK đến cơ quan thực hiện. Như vậy có sự dẫn truyền xung TK từ sợi TK sang sợi cơ, qua 1 bộ phận nối tiếp nối đó là “xináp”. Vậy xináp là gì? Cơ chế truyền tin như thế nào? Chúng ta học bài 30: truyền tin qua xináp.
BÀI 30:
TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Gồm
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
Quan sát hình vẽ:
Vậy xináp là gì?
Khái niệm: Xináp là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, và với các loại tế bào khác như: tế bào cơ, tế bào tuyến,…
- Gọi tên xináp theo tên tế bào mà tế bào thần kinh tiếp xúc.
Các kiểu xináp:
xináp thần kinh – cơ.
xináp thần kinh – thần kinh.
xináp thần kinh – tuyến.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
Gọi tên xináp
như thế nào?
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
Có mấy loại xináp ?
1. Phân loại:
Có 2 loại xi náp:
- xináp điện.
- xináp hóa học.
- xinap hóa học.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
Sự khác nhau
giữa xináp điện
và xináp hóa học?
1. Phân loại
Sơ đồ cấu tạo xináp hóa học:
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
2. Cấu tạo của xináp hóa học.
Điền tên hoàn
thành sơ đồ
cấu tạo xináp?
1. Phân loại:
- Cấu tạo của xináp hóa học.
- Gồm: + Chùy xináp: ti thể, bóng xináp,…
+ Màng trước xináp.
+ Khe xináp.
+ Màng sau xináp:thụ thể.

- Mỗi xináp chỉ có một loại chất trung gian hóa học.
- Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở thú: axêtincôlin, norađrênalin,…
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
1. Phân loại:
2. Cấu tạo của xináp hóa học.

Thông tin (xung thần kinh) khi đến xináp tiếp tục được truyền đi đâu?
Xináp hóa học với chất trung gian hóa học:
axêtincôlin.
- Thông tin truyền dưới dạng xung thần kinh, khi đến xináp, tiếp tục được truyền qua xináp.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
Xem đoạn phim và nghiên cứu SGK
Hãy cho biết: quá trình truyền tin qua xináp được thực hiện như thế nào?
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Cơ chế
Xung thần kinh đến làm Ca++ đi vào chuỳ xynáp
Ca++ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trứơc xynap và vỡ ra
Axêtincôlin được giải phóng vào khe xináp
Acetincolin gắn vào thụ cảm thể trên màng sau làm xuất hiện điện thế hoạt động và đi tiếp
Axêtincôlinesteraza phân giải axêtincôlin thành axêtat và côlin,rồi trở về màng trước.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Quá trình truyền tin
qua xináp gồm mấy giai đọan?
Là những giai đoạn nào?
Cơ chế của quá trình truyền tin qua xináp:
3 giai đoạn:
Sau khi axêtincôlin gắn vào thụ thể, axêtincôlin có đi vào màng sau của xi náp không?
-Sau khi gắn vào thu thể, tại khe xi náp:
axêtincôlinesteraza
axêtincôlin axêtat + côlin
- Axêtat và côlin lại quay lại màng trước và đi vào chùy xináp, tái tổng hợp lại thành axêtincôlin chứa trong các bóng xináp.


Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Tại sao thông tin truyền qua xináp chỉ theo một chiều: từ màng trước qua màng sau mà không theo chiều ngược lại?
Do:
+ màng trước xináp không có các thụ thể để tiếp nhận chất trung gian hóa học.
+ màng sau xináp không có các bóng chứa chất trung gian hóa học.
Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
Tại sao chất trung gian hóa học không bị ứ đọng lại ở màng sau xináp?
Vì: - màng sau có enzim axetin coline steraza phân hủy axetincôlin thành axetat và côlin.
- 2 chất này quay lại màng trước vào chùy xináp và được tái tổng hợp lại thành axêtin côlin chứa trong các bóng xináp.

Bài 30: truyền tin qua xináp.
I. KHÁI NIỆM XINÁP.
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP.
III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.
1.xung thần kinh đến
làm Ca 2+ đi vào
chuỳ xináp
2. Ca 2+ vào làm túi
chứ axetylcoln gắn
vào màng trước và
vỡ ra, giải phóng
axetycolin vào
khe xináp
3.Axetylcolin gắn vào
thụ thể trên màng
sau và làm xuất hiện
điên thế hoạt động
lan truyền đi tiếp.
CỦNG CỐ :
Nhìn vào hình, hãy trình bày quá trình truyền tin qua xináp?
CỦNG CỐ :
Câu 1. Cấu tạo của một xi náp hóa học gồm:
a. màng trước, màng sau, ti thể, thụ thể.
b. màng trước, chùy xi náp, bóng chứa chất trung gian hóa học, màng sau.
c. màng trước, chùy xináp, khe xináp, màng sau.
d. màng trước, chất trung gian hóa học, thụ thể, màng sau, khe xináp, chùy xináp.
Câu 2: Sau khi axêtincôlin vào khe xináp, axêtincôlin sẽ:
Được các thu thể trên màng sau xináp hấp thụ và đi vào trong màng sau xináp.
Các axêtincôlin được quay trở lại màng trước xináp.
Bị phân hủy bởi enzim axêtincô inesteraza.
Sẽ được hấp thụ bởi các thụ thể trên màng sau xináp. Sau đó, bị phân hủy bởi enzim axêtincôlinesteraza thành axêtat và côlin, rồi lại quay trở lại màng trước xináp.
CỦNG CỐ :
Câu 3: nguyên nhân làm các túi xináp chứa chất trung gian hóa học bị vỡ?
Do ion K+ từ ngoài dịch mô tràn vào tế bào ở chùy xináp.
Do ion Ca++ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp.
Do ion Na+ từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp.
Do ion SO4- từ ngoài dịch mô tràn vào dịch tế bào ở chùy xináp.
CỦNG CỐ :
Câu 4: nơi có các bóng chứa các chất trunggin hóa học đó là:
Cúc xináp.
Khe xináp.
Màng sau xináp.
Ty thể.
CỦNG CỐ :
VỀ NHÀ:
Về nhà học bài đã học.
Trả lời các câu hỏi trong SGK.
Đọc phần “ Em có biết? ”
Đọc trước bài “ Tập tính của động vật (tiết 1)”.
THANK YOU VERY MUCH!