Bài 30. Truyền tin qua xináp

TRƯỜNG THPT TRẦN PHÚ
 TỔ SINH – TD - GDQP 
Chào mừng quý thầy cô và các em!
1
20/02/2014
Kiểm tra bài cũ
- Nêu khái niệm điện thế hoạt động
- Nêu sự khác nhau của lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin và không có bao miêlin
Bài 30: truyền tin qua xináp
4
20/02/2014
QUY ƯỚC
Kí hiệu và chữ đen: ghi bài.
Chữ màu đỏ: câu hỏi.
Chữ màu xanh: thông tin bổ sung.

5
20/02/2014
NỘI DUNG
Khái niệm xináp
Cấu tạo xináp
Truyền tin qua xináp
6
20/02/2014
I. Khái niệm xináp
Xináp là gì ?
I. Khái niệm xináp
- Là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh này với tế bào thần kinh khác, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ hoặc tế bào tuyến.

I. Khái niệm xináp
Dựa vào diện tiếp xúc thì có mấy kiểu xináp ?
I. Khái niệm xináp
Có 3 kiểu xináp:
+ Xináp thần kinh – thần kinh
+ Xináp thần kinh – cơ
+ Xináp thần kinh – tuyến

II. Cấu tạo xináp
Xináp điện
Xináp hóa học
Dựa vào cách thức lan truyền xung thần kinh người ta chia xináp thành mấy loại ?
II. Cấu tạo xináp
Xináp điện
II. Cấu tạo xináp
Xináp hóa học
Thảo luận nhóm nhỏ (2 phút) trả lời câu hỏi: Xi náp hóa học có cấu tạo gồm mấy phần ? Đó là những phần nào ? Nêu đặc điểm của từng phần?
Màng sau xináp
Khe xináp
Chùy xináp
II. Cấu tạo xináp
Xináp hóa học
Nêu đặc điểm của chùy xináp ?
Bóng chứa chất trung gian hóa học
Màng trước
Ti thể
II. Cấu tạo xináp
Chùy xináp:
+ Màng sinh chất của chùy xináp gọi là màng trước xináp.
+ Bóng chứa chất trung gian hóa học (axêtincôlin, norađrênalin)
+ Ti thể.

II. Cấu tạo xináp
Xináp hóa học
Nêu đặc điểm của khe xináp ?
Khe xináp
II. Cấu tạo xináp

- Khe xináp:
+Là khe hẹp giữa màng trước và màng sau xináp.
II. Cấu tạo xináp
Xináp hóa học
Nêu đặc điểm của màng sau xináp ?
Màng sau xináp
Thụ thể
II. Cấu tạo xináp
- Màng sau xináp:
+ Có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
+ Có enzim đặc hiệu phân giải chất trung gian hóa học

Quá trình truyền tin qua xináp
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Thảo luận nhóm lớn và hoàn thành phiếu học tập (3 phút)
Quá trình truyền tin qua xináp
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Ca++
Hướng truyền xung
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Xung thần kinh đi đến làm Ca2+ đi vào trong chùy xináp.

Ca++
Hướng truyền xung
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Ca2+ đến làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng axêtincôlin vào khe xináp.

Ca++
Hướng truyền xung
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Axêtincôlin gắn vào thụ thể ở màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.

III. Quá trình truyền tin qua xináp
Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không theo chiều ngược lại ?
Quá trình truyền tin theo xináp theo một chiều hay hai chiều ?
Ca++
Hướng truyền xung
III. Quá trình truyền tin qua xináp
- Quá trình truyền tin sẽ diễn ra như thế nào trong các trường hợp sau đây:
+ Trường hợp 1: Enzim đặc hiệu ở màng sau bị bất hoạt.
+ Trường hợp 2: Thụ thể ở màng sau bị phong tỏa.
CỦNG CỐ
Câu 1: Thông tin được truyền qua xinap nhờ:
Chất trung gian hóa học
Sự di chuyển ion Ca++ từ ngoài vào trong chùy xináp
Xung thần kinh lan đến xináp
Sự di chuyển ion Na+ từ khe xináp vào trong tế bào  xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau
CỦNG CỐ
Câu 2: Sau khi điện thế hoạt động lan truyền tiếp ở màng sau, axêtincôlin bị phân hủy thành:
A. Axêtin và Côlin
B. Axêtat và Côlin
C. Axêtic và Côlin
D. Sêrin và Côlin
CỦNG CỐ
Câu 3: Đánh dấu X  vào ô cho câu trả lời đúng về xináp:
 A. Tốc độ truyền tin qua xináp hóa học chậm hơn tốc độ lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin
 B. Tất cả xináp đều chứa chất trung gian hóa học là axêtincôlin
 C. Truyền tin khi qua xináp hóa học có thể không cần chất trung gian hóa học
 D. Xináp là diện tiếp xúc của các tế bào cạnh nhau
- Học bài và làm bài tập SGK trang 123
- Đọc trước bài 31: Tập tính của động vật
DẶN DÒ