Bài 30. Truyền tin qua xináp

1.Thế nào là điện thế hoạt động?
2. Trình bày sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao myêlin.
3. Tại sao sự lan truyền xung thần kinh trên sợi trục có bao myêlin lại được thực hiện theo kiểu “nhảy cóc” ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Những người da đỏ đang săn thú.
Do họ tẩm vào đầu mũi lao chất độc, chất độc họ thường sử dụng là chất curare, chất này có khả năng phong tỏa màng sau xinap thần kinh – cơ gây liệt cơ
Các em hãy cho biết tại sao chỉ với những cây lao thô sơ như vậy mà họ lại có thể săn được con thú lớn này?
Xinap thần kinh - cơ là gì? Tại sao khi màng sau xinap này bị phong toả lại gây liệt cơ?
Tế bào thần kinh
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp:
II. Cấu tạo xináp:
III. Quá trình truyền tin qua xi náp:
I. Khái niệm xináp:
Tế bào sau xinap
Xináp là gì ?
Xináp
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
A
Xináp
thần kinh – thần kinh
Xináp
thần kinh - cơ
Xináp
thần kinh – tuyến
B

Có những kiểu xináp nào?
II. Cấu tạo của xináp
I. Khái niệm xináp:
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
Có mấy loại xinap ?

Xinap điện
Xinap hóa học
xinap
Ti thể
Thụ thể tiếp
nhận chất trung
gian hóa học
Khe xináp
Chùy xináp
Màng trước
xináp
Hình 4. Sơ đồ cấu tạo xinap hóa học
Màng
sau xináp
Túi chứa chất trung gian hóa học
4 ?
3 ?
2 ?
1?
5?
6?
7?
II. Cấu tạo xináp:
Quan sát hình 30.2 SGK cho biết các thành phần cấu tạo của xinap hóa học ?
Enzim
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP
Xináp hoá học gồm:
2. Màng trước xináp
4. Màng sau xináp:
3. Khe xináp
1. Chùy xináp:
Ti thể và bóng chứa chất trung gian hóa học
thụ thể tiếp nhận
chất trung gian hóa học
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp:
II. Cấu tạo xináp:
III. Quá trình truyền tin qua xi náp:
1.Các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp
Hoạt động nhóm (8nhóm)
Quan sát sơ đồ động của quá trình truyền tin qua xináp. Nêu diễn biến của quá trình truyền tin qua xináp, cử đại diện trình bày.
Thời gian:5 phút
III. Quá trình truyền tin qua xi náp:
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Xung thần kinh
Giai đoạn 1
Giai đoạn 2
Giai đoạn 3
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Ca++
Xung thần kinh
Giai đoạn 1
Giai đoạn 2
Giai đoạn 3
Nhóm 1
Ca++
Nhóm 2
nhóm3
VẬY XUNG THẦN KINH ĐƯỢC TRUYỀN QUA XINAP HÓA HỌC LÀ NHỜ VÀO YẾU TỐ NÀO?
Xung thần kinh được truyền qua xinap nhờ chất trung gian hóa học.
CHẤT TRUNG GIAN HÓA HỌC CÓ VAI TRÒ NHƯ THẾ NÀO TRONG VIỆC LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH QUA XINÁP?
Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau làm thay đổi tính thấm của màng sau xinap xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau, rồi lan truyền đi tiếp.
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
Khi màng trước xináp vỡ ra giải phóng rất
nhiều chất trung gian hóa học thì tại sao
chất trung gian hóa học không bị ứ đọng
ở màng sau?
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP
Axêtat
Côlin
BÀI 30:TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp:
II. Cấu tạo xináp:
III. Quá trình truyền tin
qua xi náp:
1.Các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp
Enzin ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin.
2 chất này quay lại màng trước, vào trong chùy và được tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi.
Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
Axêtat
Côlin

“Con đò đưa tin”
Ngoài xináp hóa học còn có xináp điện cấu tạo từ kênh ion nối giữa 2 màng tế bào cạnh nhau nên xung thần kinh có thể lan truyền từ nơron này sang nơron khác
Luật chơi:
Mỗi đội quan sát hình sắp xếp đúng theo thứ tự các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xináp.
Đội thắng là đội lên bảng ghi đáp án đúng và nhanh hơn.
VUI MÀ HỌC!
f
e
f
e
CÂU 1: Xinap là:
Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh.

Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào cơ.

Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào tuyến.

Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với các loại tế bào khác: tế bào thần kinh, tế bào cơ, tế bào tuyến.
A
B
C
D
CÂU 2: Cấu tạo của xinap gồm:
Màng trước xinap, khe xinap, màng sau xinap.

Chùy xinap, xinap, màng sau xinap.

Túi chứa chất trung gian, khe xinap, màng sau xinap.

Ti thể, màng trước xinap, chất trung gian, màng sau xinap.
A
B
C
D
CÂU 3: Chất trung gian hóa học phổ biến ở thú là:
Axeticolin và serotonin.

Axeticolin và dopamin

Axeticolin và noradrenalin.

Dopamin và serotonin.
A
C
B
D
CÂU 4: Sau khi túi chứa chất trung gian hóa học bị vỡ, chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng tới:
Màng trước xináp.

Màng sau xináp.

Túi chứa chất trung gian hóa học khác.

Khe xináp.
A
B
C
D
CÂU 5: Tốc độ lan tryền của điện thế hoạt động khi đi qua xináp chậm hơn so với trên sợi thần kinh là do:

Lan tryền qua xináp trải qua nhiều giai đoạn.

Lan truyền qua xináp nhờ quá trình khuyếch tán chất trung gian hóa học qua một dịch lỏng.
Lan truyền trên sợi thần kinh giống kiểu lan truyền trên dây dẫn điện.

A và B đúng.
A
B
C
D
31
Câu 6. Điền vào chỗ trống những cụm từ thích hợp.
Khi xung thần kinh truyền đến chùy xi náp thì:
Canxi từ (1) tràn vào (2)
Canxi làm vỡ các (3) giải phóng các chất (4) vào khe xináp
Các chất trung gian hóa học gắn vào (5)
Dịch mô
Thụ thể màng sau xi náp
Hóa học trung gian
Bóng xi náp
Chùy xi náp
5
4
3
2
1
0
Câu 7 : Xináp là diện tiếp xúc giữa

A. Tế bào thần kinh với tế bào thần kinh
B. Tế bào thần kinh với tế bào cơ
C. Tế bào thần kinh với tế bào tuyến
D. Cả ba câu a, b và c đều đúng.
ĐÁP ÁN D
Câu 8: Trong xináp hóa học, thụ quan tiếp nhận chất trung gian hóa học nằm ở :
A. Khe xináp
B. Màng trước xináp
C. Màng sau xináp
D. Chùy xináp
5
4
3
2
1
0
ĐÁP ÁN C
Câu 9: Chất trung gian hóa học nằm ở bộ phận nào của xináp?

Màng trước xináp
Màng sau xináp
Chùy xináp
Khe xináp
5
4
3
2
1
0
ĐÁP ÁN C
Câu 10: Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra theo trật tự nào?

Khe xinap  Màng trước xinap  Chùy xinap  Màng sau xinap

B. Màng trước xinap  Chùy xinap  Khe xinap  Màng sau xinap

C. Màng trước xinap  Khe xinap  Chùy xinap  Màng sau xinap

D. Chùy xinap  Màng trước xinap  Khe xinap  Màng sau xinap
5
4
3
2
1
0
ĐÁP ÁN D
Câu 11: Ý nào không có trong quá trình truyền tin qua xinap?

Các chất trung gian hóa học ( CTGHH) gắn vào thụ thể màng sau làm xuất hiện xung thần kinh rồi lan truyền đi tiếp.

B. Các CTGHH trong các bóng được Ca++ gắn vào màng trước vỡ ra và qua khe xinap đến màng sau.

C. Xung thần kinh lan truyền tiếp từ màng sau đến màng trước

D. Xung thần kinh lan truyền đến làm Ca++ di vào trong chùy xinap
5
4
3
2
1
0
ĐÁP ÁN C
Câu 12: Sau khi điện thế hoạt động lan truyền tiếp ở màng sau, axêtincôlin phân hủy thành:
Axêtat và côlin
Axêtin và côlin
Axit axêtic và côlin
estera và côlin
5
4
3
2
1
0
ĐÁP ÁN A