Bài 30. Truyền tin qua xináp

KIỂM TRA BÀI CŨ

Điện thế hoạt động là gì ?
So sánh sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin và không có bao miêlin.
GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG
Những người da đỏ đang săn thú.
Do họ tẩm vào đầu mũi lao chất độc, chất độc họ thường sử dụng là chất curare, chất này có khả năng phong tỏa màng sau xinap thần kinh – cơ gây liệt cơ
Các em hãy cho biết tại sao chỉ với những cây lao thô sơ như vậy mà họ lại có thể săn được con thú lớn này?
Xinap thần kinh - cơ là gì? Tại sao khi màng sau xinap này bị phong toả lại gây liệt cơ?
BÀI 30
TRUYỀN TIN
QUA XINÁP
TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I. Khái niệm xináp
Xináp
Xináp
Xináp
Xináp là gì ?
Xináp
thần kinh- thần kinh
Có mấy kiểu xináp
Xináp
thần kinh- cơ
Xináp
thần kinh- tuyến
II. Cấu tạo của xináp
Chùy xináp
Màng trước
xináp
Màng sau xináp
Khe xináp
Ti thể
Bóng chứa chất trung gian hóa học
Thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học
1
2
3
4
?
?


III. Quá trình truyền tin qua xináp
Thảo luận nhóm đôi 2 học sinh, quan sát video kết hợp hình
30.3 SGK để hoàn thành phiếu học tập sau trong 5ph :

Trong chùy xinap có sự thay đổi như thế nào?
( chú ý sự thay đổi của các bóng TGHH)
Chất TGHH gắn vào thụ thể màng sau xinap thì hiện tượng nào xảy ra?



Ion nào đi từ ngoài vào chùy xinap?
GĐ1
GĐ2
GĐ3
III. Quá trình truyền tin qua xináp
Ca2+
Hình 5. Quá trình truyền
tin qua xinap

Diễn biến từng
giai đoạn?
VẬY XUNG THẦN KINH ĐƯỢC TRUYỀN QUA XINAP HÓA HỌC LÀ NHỜ VÀO YẾU TỐ NÀO?
Xung thần kinh được truyền qua xinap nhờ chất trung gian hóa học.
Xung thần kinh đến làm Ca2+ đi vào trong chùy xináp
Ca2+ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra giải phóng axêtincôlin vào khe xináp
Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động và tiếp tục lan truyền
II. Quá trình truyền tin qua xináp
Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau làm thay đổi tính thấm của màng sau xinap xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau, rồi lan truyền đi tiếp.
CHẤT TRUNG GIAN HÓA HỌC CÓ VAI TRÒ NHƯ THẾ NÀO TRONG VIỆC LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH QUA XINÁP?


Vì truyền tin qua xináp trải qua nhiều giai đoạn và nhờ quá trình khuếch tán chất trung gian hóa học qua dịch lỏng. Còn lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin theo hướng nhảy cóc nên tốc độ nhanh hơn.
Vì sao tốc độ lan truyền của điện thế hoạt động qua xináp lại chậm hơn so với sợi thần kinh ?


Các bóng chứa chất trung gian hóa học trong ch�y xináp có bị cạn kiệt không? C�c ch?t trung gian hĩa h?c cĩ b? ? d?ng ? m�ng sau xin�p khơng?

Enzim
Axêtincôlinesteraza
Màng sau
Phân hủy
Axêtincôlin
Axêtat
côlin
Màng trước
Chùy xinap
Axêtincôlin
Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều, từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?
Vì màng sau không có các bóng chứa chất trung gian hóa học để đi về màng trước.
Màng trước không có thụ thể để nhận chất trung gian hóa học
 Thông tin chỉ truyền 1 chiều từ màng trước tới màng sau mà không theo chiều ngược lại.
Cơ chế truyền tin qua xináp được ứng dụng trong thực tế như thế nào?

- Thuốc tẩy giun sán cho lợn (dipterec), sau khi uống vào thuốc ngấm vào giun sán, phá hủy enzim ở các xináp gây co cơ telanos làm giun sán cứng đờ không bám được vào niêm mạc ruột, cơ trơn của ruột lợn tăng cường co bóp đẩy giun sáng ra ngoài.




Sau một thời gian dài lao động trí óc thì khả năng nhận và trả lời kích thích của tế bào thần kinh giảm xuống dẫn đến khả năng tiếp thu bài học giảm cần phải nghỉ ngơi để phục hồi.
Tại sao sau một thời gian làm việc căng thẳng ( 1 tiết học ) cần có thời gian giải lao ?
CỦNG CỐ

Câu 1: Túi xinap bị vỡ, các chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng vào
A. Dịch mô
B. Dịch bào
C. Màng trước xinap
D. Khe xinap

Câu 2: Xung thần kinh chỉ được chuyển giao từ màng trước qua màng sau xinap theo 1 chiều nhờ
A. Các chất trung gian hoá học
B. Ion Ca2+
C. Xuôi chiều Građien nồng độ
D. Sự chênh lệch về điện thế.

 

Câu 4: Điện thế hoạt động lan truyền theo xináp từ màng trước về màng sau xináp là do ?
A. Chùy xináp có chứa túi anxetincolin.
B. Màng trước xináp không có thụ thể.
C. Màng sau xináp không có chứa anxetincolin.
D. Chùy xináp không có túi chứa anxetincolin.
DẶN DÒ
- HS học bài và làm bài tập cuối bài.
Đọc và tìm hiểu bài mới:
Bài 30: Tập tính ở động vật
THANK
YOU