Bài 30. Truyền tin qua xináp

TIẾT 32 : TRUYỀN TIN QUA XINÁP
TIẾT 32 : TRUYỀN TIN QUA XINÁP
A
Vị trí của xinap?
I. KHÁI NIỆM XINÁP
-Xináp: là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh
với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với
loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến…


- Theo khái niệm trên thì có bao nhiêu kiểu
xináp? Đó là những kiểu nào?
-Có 3 kiểu xináp là:
+ xináp thần kinh - thần kinh
+ xináp thần kinh - cơ
+ xináp thần kinh - tuyến
A
Xináp
thần kinh – thần kinh
Xináp
thần kinh - cơ
Xináp
thần kinh – tuyến
Khe xináp
Sơ đồ cấu tạo xinap hóa học
2. Cấu tạo
II.CẤU TẠO CỦA XINÁP HÓA HỌC
Cấu tạo
- Xináp gồm: Màng trước, màng sau,
khe xináp và chùy xináp
- Chùy xináp có các bóng xináp chứa chất
trung gian hóa học (Axêtincôlin, Norađrênalin,
đôpamin, serôtônin,.....)
- Mỗi xináp chỉ có một loại chất trung gian
hóa học
Xináp điện: cấu tạo từ các kênh iôn nối giữa 2 tế bào cạnh nhau
Ca2+
Quá trình truyền
tin qua xinap

Diễn biến từng
giai đoạn?
Ca2+
a. Xung thần kinh đến làm Ca2+ đi vào trong chùy xinap.
b. Ca2+ vào làm túi chứa axetylcôlin gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng axêtylcôlin vào khe xinap.
c. Axetylcôlin gắn vào thụ quan trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.
Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều từ màng trước qua màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?

Màng sau không có chất trung gian hóa học để đi về phía màng trước và màng trước không có thụ quan để tiếp nhận chất trung gian hóa học.
Khi màng trước xináp vỡ ra giải phóng rất
nhiều chất trung gian hóa học tại sao
chất trung gian hóa học không bị ứ đọng
ở màng sau?
Enzim axêtylcôlinesteraza ở màng sau sẽ phân hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin.
2 chất này quay lại màng trước, vào trong chùy và được tổng hợp lại thành axêtylcolin chứa trong túi.
Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
Với hàng loạt xung thần kinh đi tới,
vậy tại sao xináp có thể đáp ứng đầy đủ
các chất trung gian hóa học?
* Sự tái tổng hợp chất trung gian hóa học
Sau khi điện thế hoạt động hình thành ở màng sau
và lan truyền đi tiếp, chất trung gian hóa học
sẽ được tái tạo.
Axetincolin
axetincolinesteraza
Nếu axetincolin không bị phân giải thì sẽ gây nên hiện tượng gì?
Chuyện gì sẽ sảy ra nếu màng sau xinap không tiếp nhận được chất trung gian hóa học?
Ứng dỤng
Chế tạo thuốc giảm đau cho người và thuốc tẩy giun sán dipterex ở lợn
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.
-Đọc trước bài 31 “Tập tính của động vật”.

1. Chùy xináp
2. Ti thể
3. Bóng chứa chất trung gian hóa học
4. Màng trước xináp
5. Khe xináp
6. Màng sau xináp
7. Thụ thể tiếp nhận chất kích thích ở màng sau
HOÀN THÀNH SƠ ĐỒ SAU
CỦNG CỐ
Câu 1: Trong cơ chế lan truyền điện thế hoạt động qua Xináp, chất trung gian hóa học gắn vào thụ quan ở màng sau làm cho màng sau:

A. Đảo cực và tái phân cực
B. Tái phân cực
C. Mất phân cực
D. Đảo cực
CỦNG CỐ
Câu 2: Sau khi điện thế hoạt động lan truyền tiếp ở màng sau, axêtincôlin bị phân hủy thành:

A. Axêtin và Côlin
B. Axêtat và Côlin
C. Axêtic và Côlin
D. Sêrin và Côlin
CỦNG CỐ
Câu 3. Chất trung gian hóa học phổ biến nhất ở động vật có vú là
A. axêtincôlin và đôpamin
B. a xê tin cô lin và serôtônin
C. serôtônin và norađrênalin
D. axêtincôlin và norađrênalin
CỦNG CỐ
Câu 4. Trong một cung phản xạ, xung thần kinh chỉ truyền theo một chiều từ cơ quan thụ cảm đến cơ quan đáp ứng vì
A. sự chuyển giao xung thần kinh qua xináp nhờ chất trung gian hóa học chỉ theo một chiều
B. các thụ thể ở màng sau xináp chỉ tiếp nhận các chất trung gian hóa học theo một chiều
C. khe xináp ngăn cản sự truyền tin ngược chiều
D. chất trung gian hóa học bị phân giải sau khi đến màng sau xináp
CỦNG CỐ
Câu 5. Đặc điểm không có trong quá trình tuyền tin qua xináp là
A. các chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể màng sau làm xuất hiện xung thần kinh rồi lan truyền đi tiếp
B. các chất trung gian hóa học trong các bóng Ca2+ gắn vào màng trước vỡ ra và qua khe xináp đến màng sau
C. xung thần kinh lan truyền tiếp từ màng sau đến màng trước
D. xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp làm Ca2+ đi vào trong chùy xináp
CỦNG CỐ
Câu 6. Điều không đúng với axêtincôlin sau khi xuất hiện xung thần kinh là
A. axêtincôlin được tái chế phân bố tự do trong chùy xináp
B. axêtincôlin bị axêtincôlinesteraza phân giải thành axêtat và côlin
C. axêtat và côlin trở lại màng trước, đi vào chùy xináp và được tái tổng hợp thành axêtincôlin
D. axêtincôlin tái chế được chứa trong các bóng xináp