Bài 30. Truyền tin qua xináp

Tiết 32

Truyền tin qua Xinap
I. Khái niệm Xinap
Xinap là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại
tế bào khác (tế bào cơ, tế bào tuyến,….)
2. Phân loại Xinap
Xinap
Dựa vào loại tế bào tiếp xúc
Dựa vào nhân tố dẫn truyền xung thần kinh qua xinap
Xinap thần kinh – thần kinh
Xinap thần kinh- cơ
Xinap thần kinh – tuyến
Xinap điện
Xinap hóa học
Chùy xinap
Bóng chứa chất trung gian hóa học
Màng trước xinap
Màng sau xinap
Thụ thể (receptor)
Ty thể
Khe xinap
II. Cấu tạo của Xinap :
4 bộ phận :
- Chùy xinap
- Khe xinap
- Màng sau xinap
- Màng trước xinap
Vai trò của ty thể ?
Chất trung gian hóa học phổ biến ?
Cung cấp năng lượng
Acetylcholine, noradrenalin, serotonin, dopamine,….
III. Quá trình truyền tin qua Xinap
Acetylcholine gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động .Điện thế hoạt động hình thành được lan truyền đi tiếp.

Acetylcholine

Xung thần kinh đến làm Ca2+ đi vào trong
chùy xinap.
Ca2+ vào làm bóng chứa acetylcholine gắn vào màng trước và vỡ ra, giải phóng acetylcholine vào khe xinap  màng sau.
Cơ chế truyền tin :
Điện – hóa - điện
3 giai đoạn
(xung điện)
(xung hóa )
(xung điện)
Acetylcholinease
Acetat + cholin
Vai trò của chất trung gian hóa học ?
Chất trung gian hóa học đi qua khe xinap  thay đổi tính thấm của màng  xuất hiện xung thần
kinh lan truyền đi tiếp.
Xung thần kinh truyền qua xinap
hóa học theo 1 chiều hay
2 chiều ? Tại sao ?
1 chiều vì ở màng trước không có các thụ thể, màng sau không có các chất trung gian hóa học.
Việc phân giải acetylcholine thành acetat và cholin có ý nghĩa gì ?
Đưa xinap trở về trạng thái nghỉ và tiếp nhận xung thần kinh mới.
Củng cố : chọn câu trả lời đúng

Câu 1 :
A Tốc độ truyền tin qua xinap hóa học chậm hơn so với tốc độ lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao myelin.
B Tất cả các xinap đều có chứa chất trung gian hóa học là acetylcholine.
C Truyền tin qua xinap hóa học không cần chất trung gian hóa học.
D Xinap là diện tiếp xúc của các tế bào cạnh nhau.
Câu 2 : chọn câu đúng
A Quá trình truyền tin qua xinap hóa học có thể truyền 2 chiều.
B Quá trình truyền tin qua xinap điện phổ biến hơn xinap hóa học.
C Chất trung gian hóa học qua khe xinap sẽ làm thay đổi tính thấm của màng, xuất hiện xung thần kinh lan truyền đi tiếp.
D Chất dẫn truyền xung thần kinh của xinap điện là các chất hóa học tích điện âm