Bài 30. Thụ phấn

Kiểm tra bài cũ
Căn cứ vào đặc điểm nào để phân biệt hoa lưỡng tính và hoa đơn tính? Kể tên 3 loại hoa đơn tính và 3 loại hoa lưỡng tính.

Có mấy cách xếp hoa trên cây?

Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu nhị và nhụy để phân biệt hoa đơn tính và hoa lưỡng tính.
Ví dụ: hoa hồng, hoa bưởi, hoa cải là hoa lưỡng tính.
Hoa mướp, hoa bầu, hoa dưa chuột là hoa đơn tính.

Có 2 cách xếp hoa trên cây:
.Hoa mọc đơn độc: hoa hồng, hoa dâm bụt …
.Hoa mọc thành cụm: hoa trường sanh, hoa cải, hoa bưởi …

Bài 30 – Tiết 36
TH? PH?N
Đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi:
Thụ phấn là gì?

Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.


1.Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
a.Hoa tự thụ phấn:
Hãy quan sát H 30.1 và đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:

Đặc điểm nào ghi trong ngoặc đơn là của hoa tự thụ phấn?
-Loại hoa: (đơn tính, lưỡng tính.

-Thời gian chín của nhị so với nhụy: (đồng thời, trước, sau)
Vậy, hoa tự thụ phấn cần những điều kiện nào?
Hoa tự thụ phấn cần những điều kiện:
-Hoa lưỡng tính.
-Nhị và nhụy chín đồng thời.

Thế nào là hoa tự thụ phấn?
Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó gọi là hoa tự thụ phấn.
b. Hoa giao phấn:
Hãy đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?
Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố nào?

Hoa tự thụ phấn: là hạt phấn của hoa rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.

Hoa giao phấn là hạt phấn của hoa khác rơi vào đầu nhụy của hoa khác(Khác cây)

Hoa giao phấn có thể là hoa lưỡng tính khi nhị và nhụy không chín cùng một lúc .

Thông thường hoa giao phấn là hoa đơn tính.

Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố: sâu bọ, nước, gió và người.

Vậy thế nào là hoa giao phấn?
Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác là hoa giao phấn.
2. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:

Quan sát hình 30.2, thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi sau:

Nhóm 1: Hoa có đặc điểm gì dễ hấp dẫn sâu bọ?
Nhóm 2: Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phải chui vào trong hoa?
Nhóm 3: Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến cho sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác?
Nhóm 4: Nhụy hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến thì hạt phấn của hoa khác thường bị dính vào đầu nhụy?
Toàn lớp: Tóm tắt những đặc điểm chủ yếu của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.

Hoa có đặc điểm dễ hấp dẫn sâu bọ: có màu sặc sỡ, có hương thơm.
Tràng hoa có đĩa mật nằm ở đáy hoa làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phảI chui vào trong hoa.
Nhị của hoa có hạt phấn to, có gai khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc lấy phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác.
Đầu nhụy có chất dính khiến sâu bọ khi đến thì hạt phấn của hoa khác thường bị dính vào đầu nhụy
Đặc điểm chủ yếu của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
Thường có màu sắc sặc sỡ.
Có hương thơm, mật ngọt.
Hạt phấn to và có gai.
Đầu nhụy có chất dính.
Củng cố và luyện tập:
Thụ phấn là gì?
Thế nào là hoa tự thụ phấn? Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?
Kể tên 2 loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ. Tìm những đặc điểm phù hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ của mỗi hoa đó.
Những cây có hoa nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?
Khác nhau giữa tự thụ phấn và giao phấn:
Những cây có hoa nở về ban đêm như nhaiquỳnh, dạ hương thường có màu trắng có tác dụng làm cho hoa nổi bật trong đêm tối khiến sâu bọ dễ nhận ra.
Những hoa này còn có hương thơm rất đặc biệt cũng có tác dụng kích thích sâu bọ tìm đến mặc dù chúng có thể chưa nhận ra hoa.
Hướng dẫn tự học ở nhà:
Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGK.
Chuẩn bị: Thụ phấn (tt)
Tìm hiểu trước đặc điểm hoa thụ phấn nhờ gió.
Ứng dụng kiến thức về thụ phấn.