Bài 30. Thụ phấn

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
Người thực hiện: Ngô Thu
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO ĐẠI LỘC
TRƯỜNG THCS PHAN BỘI CHÂU
Đài
Tràng
Bao phấn
Chỉ nhị
Nhị
Đầu nhụy
Vòi nhụy
Bầu nhụy
Noãn
Nhụy
Bao hoa
Bộ phận nào là quan trọng nhất? Vì sao?
1/ Qua sơ đồ em hãy nêu đặc điểm và chức năng của những bộ phận chính ở hoa?
KIỂM TRA BÀI CŨ
2/ Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa, hãy phân chia các nhóm hoa sau:
Hoa bông bụt
Hoa đơn tính
Hoa lưỡng tính
KIỂM TRA BÀI CŨ
3/ Dựa vào cách xếp hoa trên cây, hãy phân loại các nhóm hoa sau đây:
Hoa mọc đơn độc
Hoa mọc thành cụm
Sự thụ phấn
Chỉ nhị
Bao phấn
Hạt phấn
Đầu nhụy
Vòi nhụy
Bầu nhụy
Nhị
Nhụy
Thụ phấn:
là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
Thụ phấn:
là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
Có những hình thức thụ phấn nào?
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
a/ Hoa tự thụ phấn:
- Hoa tự thụ phấn có đặc điểm gì về loại hoa, thời gian chín của nhị và nhụy?
- Thế nào là hoa tự thụ phấn?
- Là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
- Loại hoa: lưỡng tính.
- Thời gian chín của nhị so với nhụy: đồng thời.
b/ Hoa giao phấn:
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
Thảo luận:
1/ Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở những điểm nào?
2/ Hiện tượng giao phấn của hoa được thực hiện nhờ những yếu tố nào?
a/ Hoa tự thụ phấn:
b/ Hoa giao phấn:
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
Thụ phấn:
là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
a/ Hoa tự thụ phấn:
- Là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
- Loại hoa: lưỡng tính.
- Thời gian chín của nhị so với nhụy: đồng thời.
b/ Hoa giao phấn:
- Là hoa có hạt phấn được chuyển đến đầu nhụy của hoa khác
- Loại hoa: đơn tính, lưỡng tính.
- Thời gian chín của nhị so với nhụy: trước hoặc sau.
II/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
II/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
II/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
THẢO LUẬN: 1/ Hoa có đặc điểm gì dễ hấp dẫn sâu bọ?
2/ Bao hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn hoa thường phải chui vào trong hoa?
3/ Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác?
4/ Nhụy hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến thì hạt phấn của hoa khác thường bị dính vào đầu nhụy?
Ong lấy phấn hoa
I/ Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn:
II/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ:
Hạt phấn ở hoa một số cây khác nhau
- Hoa: thường có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt.
- Nhị: có hạt phấn to và có gai.
- Nhụy: đầu nhụy có chất dính.
- Bao hoa: thường hình ống hoặc cấu tạo phức tạp.
Tiết 36 - Bài 30: THỤ PHẤN
Ngoài sâu bọ em biết còn những động vật nào giúp hoa giao phấn?
Tự thụ phấn
Hạt phấn  đầu nhụy của cùng một hoa
THỤ PHẤN
Giao phấn
Loại hoa: lưỡng tính
Nhị, nhụy chín cùng lúc
Hạt phấn  đầu nhụy hoa khác
Loại hoa: đơn tính, lưỡng tính
Nhị, nhụy chín trước hoặc sau
Nhờ gió, nước, sâu bọ, hay con người
Đặc điểm của hoa thu phấn nhờ sâu bọ?
Những cây có hoa nở về đêm như: nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì để thu hút sâu bọ?
Hoa quỳnh
Hoa lài
Hoa dạ hương
- Có mùi thơm đặc biệt.
- Hoa thường có màu trắng nổi bật trong đêm.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học bài
Xem trước bài 30 (tiếp theo)
- Quan sát hình 30.3, 30.4 và đọc chú thích.
III/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió:
Tiết 37 - Bài 30: THỤ PHẤN (tt)
- Hoa thường tập trung ở ngọn cây.
- Bao hoa thường tiêu giảm.
- Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng.
- Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ.
- Đầu nhụy dài, có nhiều lông.
III/ Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió:
IV/ Ứng dụng kiến thức về thụ phấn:
- Con người có thể chủ động giúp cho hoa giao phấn làm tăng sản phẩm quả và hạt, tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.
Tiết 37 - Bài 30: THỤ PHẤN (tt)
- Hãy liệt kê vào bảng dưới đây tất cả những điểm khác biệt giữa hoa thụ phấn nhờ sâu bọ và hoa thụ phấn nhờ gió mà em biết.
- Đầy đủ hoặc có cấu tạo phức tạp, thường có màu sắc sặc sỡ.
- Đơn giản hoặc tiêu biến, không có màu sặc sỡ.
- Có hạt phấn to, dính và có gai.
- Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng; hạt phấn rất nhiều, nhỏ, nhẹ.
- Đầu nhuỵ thường có chất dính.
- Đầu nhuỵ dài, bề mặt tiếp xúc lớn, thường có lông quét.
- Có hương thơm, mật ngọt.
- Hoa thường mọc ở ngọn cây hoặc đầu cành.
CỦNG CỐ BÀI
Chọn câu trả lời đúng:
* Hiện tượng giao phấn ở hoa có thể được thực hiện nhờ những yếu tố nào?
Câu 1:
a) Gió
b) Nước
c) Sâu bọ
d) Người
X
X
X
X
Chọn câu trả lời đúng nhất:
* Quả và hạt phát tán nhờ gió thường có những đặc điểm nào?
Câu 2:
a) Quả khi chín tự mở được.
b) Quả có gai móc.
c) Quả hoặc hạt nhẹ, thường có cánh hoặc chùm lông.
d) Tất cả các đặc điểm trên.
X
Câu 3:
* Những cây có hoa nở về ban đêm như: nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?
Chọn câu trả lời đúng nhất:
* Nuôi ong trong các vườn cây ăn quả có lợi gì?
Câu 4:
a) Ong giúp giao phấn cho hoa, tạo năng suất cao.
b) Ong cho mật và sữa chúa làm thuốc và thực phẩm cho con người.
c) Đàn ong có điều kiện phát triển tốt.
d) Cả a, b, c đều đúng.
X
Cả a, b, c đều đúng.
* Em hãy chọn một số từ sau đây điền vào chỗ trống cho thích hợp: tự thụ phấn, thụ phấn, lưỡng tính, màu sắc sặc sỡ, gió, tiêu giảm, có lông dính, nhẹ, nhỏ.
Câu 5:
- (1) . . . . . . . . là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
- Hoa tự thụ phấn là loại hoa (2). . . . . . . . . . . . . . .
- Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó gọi là hoa (3) . . . . . . . . . . . . . . .
- Những hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có (4) . . . . . . . . . . . . . . . . ., còn những hoa thụ phấn nhờ (5). . . . ., thường có hoa nằm ở ngọn cây; bao hoa thường (6) . . . . . . . . . . , chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều, (7). . . . . ., (8) . . . . . , đầu nhụy thường(9) . . . . . . . . . . . .
Thụ phấn
lưỡng tính
tự thụ phấn
màu sắc
sặc sỡ
gió
tiêu giảm
nhẹ
có lông dính
nhỏ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học bài
Xem trước bài 31: Thụ tinh,kết hạt và tạo quả.
( Quan sát hình 31.1 và đọc phần chú thích)
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ