Bài 30. Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ

Kiểm tra bài cũ
Trình bày cấu tạo và hình thái của virut ? Lấy VD một số virut và bệnh do virut gây ra?
Virut gồm 2 thành phần cơ bản:
Lõi là axit nucleic (hệ gen).
Vỏ là protein (vỏ capsit)
Ngoài ra còn có thể có vỏ ngoài (lớp kép lipit và protein), gai glicoprotein làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virut bám lên bề mặt tế bào vật chủ.
3 loại cấu trúc: xoắn,khối,hỗn hợp.
VD: virut cúm A H1N1, H5N1, virut HIV, virut viêm gan B…
Virut có cấu tạo rất đơn giản,nó phải sống kí sinh bắt buộc trong TB vật chủ.
Vậy hoạt động sống của nó trong TB vật chủ diễn ra như thế nào?
SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUS
TRONG TẾ BÀO VẬT CHỦ
BÀI 30:
Mục tiêu
Sau khi học xong bài này HS phải:
1.Kiến thức.
Nêu được khái niệm về sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.
Tóm tắt được các diễn biến chính trong chu kì phát triển của virut.
Phân biệt được virut ôn hòa,virut độc.
Trình bày được khái niệm,nguyên nhân,con đường lây nhiễm,quá trình phát triển,biện pháp phòng ngừa virut HIV.
2.Kĩ năng
Quan sát,phân tích,so sánh,tổng hợp,làm việc với SGK.
Vận dụng kiến thức giải thích một số hiện tượng thực tế.
3.Thái độ.
Có thái độ,hành vi đúng đắn với bệnh nhân do virut gây ra.

Chu trình nhân lên của virut

HIV/AIDS

Khái niệm về HIV
Các con đường lây truyền HIV
Các giai đoạn phát triển của bệnh HIV
Biện pháp phòng ngừa
Chu trình nhân lên của virut

chu trình nhân lên của virut động vật
Sự nhân lên của phage gồm mấy giai đoạn?
Chu trình nhân lên của virut gồm 5 giai đoạn:
Giai đoạn hấp phụ.
Giai đoạn xâm nhập.
Giai đoạn sinh tổng hợp.
Giai đoạn lắp ráp.
Giai đoạn phóng thích.
1. Giai đoạn hấp phụ.
Virut động vật
phage
1. Giai đoạn hấp phụ.

Virut bám lên tế bào chủ nhờ thụ thể của phagơ thích hợp với thụ thể của tế bào chủ
Mỗi loại virut chỉ bám lên một số điểm trên tế bào một loài vật chủ.
2. Giai đoạn xâm nhập.

Bao đuôi được kích thích co lại, đẩy trụ đuôi xuyên vào tế bào chủ.
ADN của phage theo trụ đuôi đi vào tế bào.
phage

Đưa cả nucleocapsit vào tế bào chất sau đó mới cởi vỏ giải phóng axit nucleic
Virut động vật
2. Giai đoạn xâm nhập.

3. Giai đoạn sinh tổng hợp
3. Giai đoạn sinh tổng hợp.

Virut tổng hợp những loại vật chất gì?
Nguồn nguyên liệu và enzim để tổng hợp các thành phần của virut lấy từ đâu?
Phage tổng hợp axit nucleic và các protein.
Do tế bào vật chủ cung cấp
3. Giai đoạn sinh tổng hợp.
4. Giai đoạn lắp ráp.
Lắp ráp axit nucleic vào vỏ protein tạo virut hoàn chỉnh.
ADN được các đơn vị hình thái bao lại thành đầu của phage.
Các phần của đuôi tập hợp lại dưới sự điều khiển của các gen.
5. Giai đoạn phóng thích.

Làm thế nào virut có thể phá vỡ TB chủ?có mấy cách virut có thể phá vỡ TBchủ?
Hệ gen virut có gen mã hóa enzim lizôzim làm tan thành tế bào vi khuẩn
Có 2 cách:
Phá vỡ TB chủ,chui ra ồ ạt.
Tạo 1 lỗ thủng trên vỏ TB chủ từ từ chui ra.
Có phải lúc nào virut cũng phá vỡ TB vật chủ chi ra ngoài không?
Dựa vào 2 đoạn phim sau và SGK hãy cho biết:
Thế nào là chu trình sinh tan?
Thế nào là chu trình tiềm tan?
Chu trình sinh tan của phage (Virut độc)
Chu trình tiềm tan của phage (Virut ôn hoà)
Khi virut nhân lên làm tan TB gọi là chu trình sinh tan. virut độc
Bộ gen của virut gắn vào NST của TB chủ mà TB chủ vẫn sinh trưởng bình thường gọi là chu trình tiềm tan. virut ôn hòa
HIV-ADIS
khái niệm về HIV

Virut HIV
HIV (Human Immuno-deficiency Virus)
Là virut gây suy giảm miễn dịch ở người
Người bị nhiễm virut HIV sẽ bị bệnh gì?
AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrom)
Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người, do virut HIV gây ra.

HIV ? xâm nhập
? phá hủy TB
Limpô T4

Cơ thể mất khả năng miễn dịch
Các vi sinh vật tấn công (VSV cơ hội)
Các bệnh cơ hội
Quỏ trỡnh lõy nhi?m c?a virut HIV:

Các tế bào mà HIV tấn công?
Đại thực bào
Tế bào limpho T
2.Các con đường lây truyền HIV
Qua đường máu;truyền máu,tiêm chích,xăm minh…
Qua đường tình dục.
Mẹ bị nhiễm HIV có thể truyền qua thai nhi và truyền cho con qua sữa mẹ
3. Các giai đoạn phát bệnh
Giai đoạn
Thời gian kéo dài
Đặc điểm
Sơ nhiễm
Không triệu
chứng
Biểu hiện
triệu chứng
AIDS
Kéo dài 2 tuần
đến 3 tháng
Kéo dài 1
đến 10 năm
Tùy từng người
có thể vài tháng
đến vài năm
Thường không biểu hiện
triệu chứng hoặc biểu
hiện nhẹ
Số lượng tế bào Limpô
T4 giảm dần

Xuất hiện các bệnh cơ hội :
ỉa chảy, viêm da, viêm
đường hô hấp, sốt cao
kéo dài,.

+ Nâng cao hiểu biết về HIV,AIDS
+ Tuyên truyền cho mọi người đều hiểu biết về AIDS
+ Sống lành mạnh
+ Loại trừ các tệ nạn xã hội
+ Vệ sinh y tế không dùng chung bơm kim tiêm.

Chúng ta có thể phòng tránh HIV-ADIS
bằng cách nào?
Hiện nay đã có thuốc chữa được các bệnh do virut nói chung và virut HIV nói riêng chưa? Tại sao ?
Do virut kí sinh trong tế bào do đó các thuốc kháng sinh không tác động được đến virut, hoặc trước khi tiêu diệt được virut thì chính thuốc đã phá huỷ tế bào
Biện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virut hiện nay đang được sử dụng là gì ?
Tiêm văcxin phòng bệnh định kì tại các trung tâm y tế (dại, sởi, quai bị, đậu mùa.)


Củng cố
1.Sắp xếp lại các hình biểu diễn quá trình nhân lên của phage T2 trong tế bào chủ:
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
2. Vì sao mỗi loại virut chỉ kí sinh trong một loại tế bào nhất định ?
Vì thụ thể của virut chỉ thích hợp với thụ thể của một loại tế bào nhất định  virut chỉ có thể hấp phụ, xâm nhập và nhân lên trong những tế bào nhất định.
3. Những câu sau đây đúng hay sai ? Giải thích tại sao ?
a. Người ta tìm thấy virut HIV trong máu, tinh dịch và dịch nhày âm đạo của người nhiễm loại virut này.
b. Virut HIV dễ lan truyền qua đường hô hấp và khi dùng chung bát đũa với người bệnh.
c. Khi xâm nhập vào cơ thể, virut HIV tấn công vào tế bào hồng cầu.
d. Virut HIV có thể lây lan do các vật trung gian như muỗi, bọ chét…
Sai
Sai
Sai
Đúng
Dặn dò
Đọc mục "Em có biết"
Trả lời các câu hỏi trong SGK
Đọc trước bài sau.