Bài 30. Quá trình hình thành loài (tiếp theo)

GVHD: LÊ PHAN QUỐC
Nhóm thực hiện:
HOÀNG THỊ HOÀI
NGUYỄN VĂN THỦY
BÀI 30: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI (tiếp theo)
CẤU TRÚC LÔGÍC CỦA BÀI
II- HÌNH THÀNH LOÀI CÙNG KHU VỰC ĐỊA LÝ:
1- Hình thành loài bằng cách li tập tính và cách li sinh sản:
Hình thành loài bằng cách li tập tính:
Hình thành loài bằng cách li sinh sản:
2- Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa và đa bội hóa:
Cơ chế hình thành loài bằng lai xa kèm theo đa bội hóa
TRỌNG TÂM CỦA BÀI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
1- Hình thành lòai bằng cách li tập tính và cách li sinh thái:
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
Cách li tập tính giao phối
Hai loài cá trong một hồ ở Châu Phi giống nhau về đặc điểm hình thái nhưng chỉ khác nhau về màu sắc:
+ Một loài màu xám.
+ Một loài màu đỏ.
Chúng sống chung nhưng không giao phối với nhau.
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
Có khả năng giao phối sinh ra con cái
Hai loài cá này nuôi trong bể khi chiếu ánh sáng đơn sắc: Có khả năng giao phối sinh ra con cái (do ánh sáng đơn sắc làm cho chúng trông cùng màu với nhau).
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
ánh sáng đơn sắc
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
Giải thích:
Hai loài cá này tiến hóa từ một loài ban đầu bằng cách sau: Ban đầu xuất hiện các cá thể đột biến có màu sắc khác nhau  thay đổi tập tính giao phối (các cá thể cùng màu thích giao phối với nhau). Lâu dần, các cá thể này cách li tập tính giao phối  Cách li sinh sản  Loài mới.
Các cá thể của 1 quần thể do đột biến có được kiểu gen nhất định làm thay đổi 1 số đặc điểm liên quan tới tập tính giao phối thì những cá thể đó sẽ có xu hướng giao phối với nhau tạo nên quần thể cách li với quần thể gốc. Lâu dần, sự khác biệt về vốn gen do giao phối không ngẫu nhiên cũng như các nhân tố tiến hoá khác cùng phối hợp tác động có thể sẽ dẫn đến sự cách li sinh sản và hình thành nên loài mới.
Kết luận:
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
Trong quần thể luôn có đột biến và biến dị tạo các kiểu gen mới, kiểu gen mới có tập tính thay đổi khiến chúng giao phối có chọn lọc với cá thể có kiểu hình cùng loại. Lâu dần dẫn đến cách li về tập tính giao phối
Tại sao các cá thể cùng một loài lại có thể
khác nhau về tập tính giao phối?
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
a) Hình thành loài bằng cách li tập tính: TQ- SGK- HĐ
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ
Cơ chế hình thành loài bằng cách li tập tính?
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
I- SỰ HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG SINH THÁI
Quần thể
ban đầu
- Cùng khu
Phân bố
Quần thể
Mới
Loài mới
CLTN
-Cách li SS,
CLTN
Tích lũy
ĐB và BDTH theo các hướng
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ
Cơ chế hình thành loài bằng cách li tập tính?
Quần thể
Mới
Loài cây A
Loài cây B
Sinh sống
Phát tán
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ)
QT côn trùng luôn sống trên loài cây A
Phát tán
Sống được loài cây B
QT côn trùng mới ở loài cây B
Giao phối với nhau
Không giao phối được
Loài mới (trên loài cây B)
Do đột biến
Nhân tố tiến hóa
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ)
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ
Tại sao quần thể côn trùng sống ở trên loài cây B lại hình thành một loài mới khác với loài côn trùng ban đầu?
- Hai quần thể của cùng một loài sống trong 1 khu vực địa lí nhưng ở hai ổ sinh thái khác nhau thì lâu dần có thể dẫn đến cách li sinh sản và hình thành loài mới.
- Hình thành loài bằng con đường sinh thái là phương thức thường gặp ở thực vật và động vật ít di động xa như thân mềm, sâu bọ.
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
I- SỰ HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON ĐƯỜNG SINH THÁI
Loài cùng khu
Phân bố
Điều kiện sinh
Thái khác nhau
Nòi sinh thái
Loài mới
-Cách li ST -CLTN
Khác xa QT gốc
-Cách li SS, DT -CLTN
Tích lũy ĐB và BDTH theo các hướng
b) Hình thành loài bằng cách li sinh thái: TQ- SGK- HĐ
Cơ chế hình thành loài bằng cách li sinh thái?
Không cần có sự cản trở về địa lý miễn là giữa các quần thể có các trở ngại đẫn đến cách li sinh sản
Qua 2 thí nghiệm trên giúp ta giải thích
được điều gì?
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
1- Hình thành lòai bằng cách li tập tính và cách li sinh thái:
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
2- Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa và đa bội hóa: TQ – SGK – HĐ)
x
Đa bội hoá
Triticum dicoccum
Aegilops squarrosa
Triticum eastivum
(Lúa mì trồng hiện nay)
Hệ gen BB với 2n = 14
Hệ gen AABB
4n = 28
Hệ gen DD
2n = 14
Hệ gen AABBDD 6n = 42
Loài lúa mì
(Triticum monococcum)
Lúa mì hoang dại
(Aegilops speitordes)
Con lai với hệ gen AB với 2n = 14, bất thụ
Hệ gen AA với 2n = 14
Con lai với hệ gen ABD với 3n = 21, bất thụ
Đa bội hoá
x
Tại sao
con lai
lại bất thụ
Làm thế nào con
lai trở thành loài mới?
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
2- Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa và đa bội hóa: TQ – SGK – HĐ)
Thế nào là lai xa?
Thế nào là đa bội hóa?
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
2- Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa và đa bội hóa: TQ – SGK – HĐ)
Dựa trên quá trình hình thành loài lúa mì hãy giải thích phép lai sau?
+ VD: Thí nghiệm của Kapetrenco (1928)
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
2- Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa và đa bội hóa: TQ – SGK – HĐ)
Đựa vào 2 phép lai xa trên hãy cho biết phép lai xa trên cơ thể thực vật và động vật ở đâu khó thực hiện hơn? Vì sao?
2. Trong tự nhiên có xảy ra hiện tượng lai xa không? Nêu ví dụ?
3. Ý nghĩa của lai xa và đa bội hóa?
BÀI TẬP GIÁO VIÊN
Phiếu học tập
NHỮNG KỸ NĂNG ĐƯỢC XÂY DỰNG QUA BÀI
Quan sát, tìm kiếm thông tin
Kỹ năng sử dụng ngôn ngữ tiếng việt để trình bày
Hoạt động nhóm
Phân tích
HÌNH THÀNH HỆ THỐNG KHÁI NIỆM
Hình thành loài cùng khu vực địa lý
Nòi sinh thái
Lai xa
ổ sinh thái
Đa bội hóa
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo viên sinh học 12
Sách thiết kế bài giảng sinh học 12
Giáo trình học thuyết tiến hóa
http://bachkim.vn
CÀ CHUA T? ĐA BỘI
CÀ GỐC : 2n
TỰ ĐA BỘI 4n
2n x 4n  3n
3n BẤT THỤ LOÀI MỚI
Chúc thầy cô có
một ngày học tập
vui vẻ.