Bài 30. Bảo vệ vốn gen di truyền của loài người

Thực hiện: Phan Thị Huyền Trang
CHÀO MỪNG CÁC THẦY,
CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Kể một số bệnh, tật di truyền có liên quan đến đột biến ở người?
Câu 2: Nguyên nhân gây hội chứng Đao? Đặc điểm của người mắc hội chứng Đao?
BÀI 22
Bảo vệ vốn gen của loài người và một số vấn đề xã hội của di truyền HỌC
I. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
Đột biến phát sinh
Di truyền
Loại khỏi quần thể
Gánh nặng di truyền
Gánh nặng di truyền là gì?
I. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
Gánh nặng di truyền là sự tồn tại trong vốn gen của quần thể người các đột biến gây chết, nửa gây chết, bệnh di truyền…mà khi chúng chuyển sang trạng thái đồng hợp sẽ làm cá thể chết hoặc giảm sức sống.
Làm thế nào để giảm bớt gánh nặng di truyền?
Con người đang sống trong một môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với nhiều tác nhân gây đột biến.
Trồng cây, bảo vệ rừng.
Không vứt rác bừa bãi.
Thực hiện cắt giảm khí thải, xử lí nước thải….
2. Tư vấn di truyền và sàng lọc trước sinh.
Tư vấn di truyền là hình thức chuyên gia di truyền đưa ra các tiên đoán về khả năng đứa trẻ sinh ra mắc một bệnh tật di truyền và cho các cặp vợ chồng lời khuyên có nên sinh con tiếp hay không? Nếu có thì cần làm gì để tránh cho ra đời những đứa trẻ tật nguyền.
Khi nào nên thực hiện tư vấn di truyền?
Trước khi kết hôn
Trước và sau khi có thai
2. Tư vấn di truyền và sàng lọc trước sinh.
Để tư vấn di truyền có kết quả đúng thì cần làm gì?
Xét nghiệm trước sinh là những xét nghiệm phân tích NST, ADN xem thai nhi có mắc bệnh di truyền nào đó hay không.
Phương pháp: Chọc dò dịch ối; Sinh thiết tua nhau thai.
Xét nghiệm trước sinh là gì?
Chọc dò dịch ối
10 – 20ml dịch ối (có tế bào phôi)
Tế bào phôi
Phân tích hóa sinh
Nuôi cấy tế bào phôi
Sau vài tuần
Phát hiện dị dạng NST
Sinh thiết tua nhau thai
2. Tư vấn di truyền và sàng lọc trước sinh.
Tình huống: nếu em là bố (mẹ) biết được đứa con vợ (mình) đang mang trong bụng mắc một trong những tật bệnh di truyền em sẽ giải quyết như thế nào?
Định hướng giải quyết:
+ Với những thai nhi mắc các hội chứng thì nên cho ngừng thai kì vào lúc thích hợp để giảm thiểu việc sinh ra những đứa trẻ tật nguyền.
+ Với những thai nhi mắc bệnh di truyền làm rối loạn quá trình chuyển hóa trong cơ thể thì ngay sau khi sinh cần áp dụng chế độ ăn kiêng thích hợp.
- Liệu pháp gen là kĩ thuật chữa trị bệnh bằng cách thay thế gen bệnh (gen đột biến) bằng gen lành.
Liệu pháp gen là gì?
Nguyên tắc thực hiện liệu pháp gen?
Nguyên tắc
Thể truyền là virut sống đã loại bỏ gen gây bệnh.
Gắn gen lành vào thể truyền cho xâm nhập vào tế bào của bệnh nhân.
Tế bào mang ADN tái tổ hợp được đưa vào cơ thể sinh ra tế bào bình thường thay thế tế bào bệnh.
Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người.
Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào.
Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ.
Di truyền học với bệnh AIDS.
1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người.
- Liệu những hiểu biết về hồ sơ di truyền của mỗi cá nhân có cho phép tránh được những bệnh tật di truyền hay chỉ đơn thuần thông báo về cái chết sớm không thể tránh.
Bệnh ung thư, bệnh dị ứng,…..
Hồ sơ di truyền của mỗi cá nhân liệu có bị xã hội sử dụng để chống lại chính họ hay không? (cơ hội việc làm, kết hôn,…)
Mỗi nhóm tổ 1, 2 làm 1 bài báo cáo trình bày quan điểm của nhóm về các nội dung trên.
- Gen kháng thuốc kháng sinh từ sinh vật biến đổi gen có thể phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho người hay không?
- Gen kháng thuốc diệt cỏ ở cây trồng biến đổi gen có phát tán sang cỏ dại hay không?
Mỗi nhóm tổ 3, 4 làm 1 bài báo cáo trình bày quan điểm của nhóm về các nội dung sau.
Gạo tổng hợp Beta carôten
- Ăn thực phẩm biến đổi gen có an toàn cho sức khỏe và hệ gen của con người không?
Bắp cải biến đổi gen
Khoai tây có khả năng kháng côn trùng virus
- Các chất độc tiết ra từ cây chuyển gen kháng sâu hại có tác động tới những côn trùng có ích hay không?
- Liệu con người có sử dụng kĩ thuật nhân bản vô tính để tạo ra người nhân bản hay không?
IQ là viết tắt của “Intelligence Quotient”, gọi là chỉ số thông minh.
IQ là gì?
Nêu công thức tính IQ?
a. Hệ số thông minh (IQ)
b. Khả năng trí tuệ và sự di truyền
Tính di truyền có ánh hưởng ở mức độ nhất định tới khả năng trí tuệ.
Đối tượng: Người hoạt động mai dâm, người có quan hệ tình dục bừa bãi, người bị nghiện, tiêm chích ma túy. Đây là những đối tượng rất khó giáo dục về ý thức. (vì vậy cần giáo dục cho HS ngay từ bây giờ, ngay khi có cơ hội).
Đối tượng nào dễ mắc AIDS?
Nguyên nhân gây bệnh AIDS là gì? Hậu quả của nó thế nào?
Con đường lây nhiễm HIV?
HS nên có lối sống lành mạnh.
Nên đi khám nếu thấy nghi ngờ, nếu không mắc bệnh thì bản thân sẽ yên tâm hơn, nếu mắc bệnh thì cần áp dụng chế độ ăn uống và tập luyện cho tốt, đồng thời tránh lây bệnh cho những người khác.
Không kì thị, xa lánh người nhiễm HIV, giúp họ trở lại cộng đồng nếu có cơ hội
HS nên làm gì để góp phần đẩy lùi căn bệnh thế kỉ này?
BÀI TẬP
Câu 1: Để bảo vệ vốn gen của loài người, cần tiến hành những biện pháp gì?
- Tạo môi trường sạch.
- Tránh và hạn chế tác hại của các tác nhân gây đột biến.
- Sử dụng liệu pháp gen.
Sử dụng tư vấn di truyền y học.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học bài 22 và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Ôn tập các kiến thức Phần V. DI TRUYỀN HỌC.
11/21/2012
29
Tháng 10/2007
Chúc các thầy cô sức khoẻ, chúc các em học tập tốt
Câu 2: Hãy chọn phương án trả lời đúng nhất
a. Tính chất của nước ối.
b. Tế bào tử cung của người mẹ.
c. Tế bào thai bong ra trong nước ối.
d. Cả a và b.