Bài 3. Trung Quốc

LỊCH SỬ 11
TRUNG QUỐC
Bài 3
29.11.2004 DTCT
1. Trung Quốc bị các nước đế quốc xâm lược:

BẢN ĐỒ TRUNG HOA
QUỐC KÌ VÀ QUỐC HUY
NƯỚC CỘNG HOÀ NHÂN DÂN TRUNG HOA
-Nguyên nhân các nước tư bản phương Tây xâm lược Trung Quốc ?
-Để xâm chiếm Trung Quốc thực dân Anh đã lấy lý do gì ?
Chiến tranh Thuốc phiện 1840
Lễ ký Hòa ước Nam Kinh 1842
Các nước đế quốc xâu xé "cái bánh ngọt" Trung Quốc
Các nước đế quốc xâu xé "cái bánh ngọt" Trung Hoa
-Đến cuối thế kỉ XIX các nước đế quốc nào đã xâm chiếm Trung Quốc?
Năm 1840 thực dân Anh gây ra cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm chiếm Trung Quốc.
1. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ:
- Cuối thế kỉ XIX, Trung Quốc:
+ Giàu tài nguyên, đông dân.
+ Chính quyền phong kiến thối nát.
- Các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc. Đến cuối thế kỉ XIX Đức chiếm Sơn Đông, Anh chiếm châu thổ sông Dương Tử, Pháp chiếm Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông, Nga – Nhật chiếm Đông Bắc.

ANH
PHÁP
NGA- NHẬT
NHẬT
ĐỨC
Các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc từ giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
1. Trung Quốc bị các ĐQ xâm lược


-Chiến tranh thuốc
phiện 1840-1842.
-1842 phải ký với Anh
Hiệp ước Nam Kinh




-Đức -> Sơn Đông
-Anh -> châu thổ sông
Dương Tử
-Pháp -> Vân Nam,
Quảng Tây,Quảng Đông
-Nga-Nhật -> vùng Đông
Bắc.
-Th? k? XVIII-XIX
đế quốc tìm thị trường.
-Phong ki?n suy yếu.



-Hậu quả : nhân dân mâu thuẫn với đế quốc và phong kiến.
=> nổi lên đấu tranh chống đế quốc và phong kiến.
+Nguyên nhân
+Quá trình xâm lược
+ĐQ xâu xé Trung Quốc
-Cuộc khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc do ai lãnh đạo, nổ ra ở đâu, đạt được kết quả gì?

2. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc từ giữa TK XIX đến đầu TK XX.

a. Khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc.

Hồng Tú Toàn
Kim Điền - QT
1/1/1851
NAM KINH

- 1/1/1857, khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc bùng nổ do Hồng Tú Toàn lãnh đạo :
+ Thành lập chính quyền ở Nam Kinh.
+ Thi hành nhiều chính sách tiến bộ : chính sách bình quân ruộng đất, nam nữ bình đẳng.
- 19/7/1864, khởi nghĩa thất bại.
Hồng Tú Toàn (1814-1864) và ấn của Thái bình Thiên quốc
PHONG TRÀO THÁI BÌNH THIÊN QUỐC
-Cuộc vận động Duy tân năm 1898 do ai lãnh đạo?
-Vì sao phong trào nhanh chóng thất bại ?

Cuộc vận động Duy Tân Mậu Tuất (1898)
-Do Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu khởi sướng vào năm 1898 và được sự ủng hộ của vua Quang Tự.
- 21/9/1898, vua Quang Tự bị bắt. Cuộc duy tân thất bại. Lịch sử gọi là "Bách nhật Duy tân".
Ngày 21-9-1898 Thái hậu Từ Hi ra lệnh bắt vua Quang Tự, bắt xử tử những người lãnh đạo phái Duy tân.
PHONG TRÀO DUY TÂN
Phổ Nghi là hoàng đế cuối cùng của Trung Quốc(1906-1967).
Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu
phải lánh sang Nhật
-Phong trào Nghĩa Hòa đoàn bùng nổ ở đâu?
-Để đàn áp phong trào, liên quân 8 nước đế quốc đã làm gì?
Nguyên nhân thất bại ?

c. Phong trào Nghĩa Hòa đoàn (cuối TK XIX)


SƠN ĐÔNG
Nghĩa quân Nghĩa Hòa đoàn
Khởi nghĩa Nghĩa Hòa đoàn


- Nổ ra ở Đông Bắc Trung Quốc. Nhà Thanh cấu kết với 8 nước đế Quốc đàn áp, phong trào thất bại.
- Năm 1901, nhà Thanh kí Điều ước Tân Sửu,
=> Trung Quốc bị biến thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến.
SƠN ĐÔNG
TRỰC LỆ
SƠN TÂY
Liên quân 8 nước đàn áp
(Anh-Nhật-Đức-Mĩ-Nga-
Pháp - A�o - Hung- Italia)
Nhà Thanh kí Điều ước
Tân Sửu (1901) bồi thường
chiến tranh và cho ĐQ
đóng quân ở Bắc Kinh.
Nội dung
Khởi nghĩa Thái Bình
Thiên Quốc
Phong trào
Duy Tân
Phong trào
Nghĩa Hòa Đoàn
Diễn biến chính
-Nổ ra 1/1/1851
ở Kim Điền
Quảng Tây
=>1864 thất bại
-Diễn ra 1898
-Ngày21-9-1898
Quang Tự bị bắt
-Nổ ra ở Sơn Đông
-Tấn công sứ quán
-Liên quân 8 nước
tiến vào Bắc Kinh.
-Điều ước Tân Sửu.
năm 1901
Lãnh đạo
Hồng Tú Toàn

Khang Hữu Vi
Lương Khải Siêu
Tự phát
Lực lượng
Nông dân
Quan lại
Sĩ phu tiến bộ
Nông dân
Tính chất
Ý nghĩa
Khởi nghĩa nông dân
chống phong kiến
Khởi xướng cải cách
dân chủ tư sản .
Phong trào yêu nước
chống đế quốc
2. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc
giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
-Vì sao Tôn Trung Sơn đại diện cho giai cấp tư sản Trung Quốc lãnh đạo phong trào đấu tranh chống đế quốc?
-Trung Quốc Đồng minh hội ra đời năm nào?
3. Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi :
a. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội.
Tôn Trung Sơn (1866-1925)
- Tôn Trung Sơn (1866 - 1925), quê tỉnh Quảng Đông, tên thật là Tôn Dật Tiên. Ông là đại diện ưu tú và là lãnh tụ của phong trào cách mạng dân chủ tư sản ở Trung Quốc.
Tôn Trung Sơn (1866-1925)
Cách mạng Tân Hợi :
Tôn Trung Sơn đại diện
giai cấp tư sản lãnh đạo
phong trào cách mạng
lật đổ triều Thanh,
xây dựng một xã hội mới
dân chủ tư sản.
-Học thuyết Tam dân của Tôn Trung Sơn nêu rõ 3 điều nào?
Tôn Trung Sơn là người đề ra học thuyết tam dân : "Dân tộc độc lập, Dân quyền tự do, Dân sinh hạnh phúc".
8/1905, Tôn Trung Sơn thành lập Trung Quốc Đồng minh hội.
-Mục tiêu của Hội là gì?
- Mục tiêu của Hội là : đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, thực hiện quyền bình đẳng về ruộng đất cho dân cày.
-Ngày 9 - 5 - 1911 chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh gì?
-Ngày 10 - 10 - 1911 Đồng Minh hội phát động khởi nghĩa ở đâu?
-Ngày 29 - 12 - 1911 Quốc dân đại hội họp ở đâu, đã tuyên bố gì?
VŨ XƯƠNG
10-10-1911
MIỀN NAM
MIỀN TRUNG
Quốc dân đại hội
NAM KINH
29-12-1911
Tôn Trung Sơn
Làm Đại Tổng thống
Chính phủ lâm thời
-Một số người lãnh đạo Đồng minh hội có chủ trương gì đã làm cho cách mạng chấm dứt vào ngày 6 - 3 - 1912 ?
-Nêu tính chất và ý nghĩa của cuộc cách mạng Tân Hợi ?
-2-1912 ép vua Phổ Nghi thoái vị,
và Tôn Trung Sơn bị buộc từ chức.
-Ngày 6-3-1912 Viên Thế Khải tuyên bố giữ chức Đại Tổng thống Trung Hoa Dân quốc.
-Thế lực phong kiến quân phiệt
lên nắm chính quyền.
3. Tôn Trung Sơn và Cách mạng Tân Hợi 1911.

-Cương lĩnh chính trị:
1. Dân tộc độc lập
2. Dân quyền tự do
3. Dân sinh hạnh phúc
-Mục tiêu :
1. Đánh đổ Mãn Thanh
2. Thành lập dân quốc
3. Bình quân địa quyền


-Nguyên nhân thành lập :
-Giai cấp tư sản lớn mạnh
-Ra đời 8-1905
-Tôn Trung Sơn lãnh đạo
=> Dân chủ tư sản.


+ Trung Quốc Đồng minh hội
+ Cách mạng Tân Hợi



Diễn biến :
-10/10/1911 Vũ Xương
-29/12/1911
Tôn Trung Sơn làm
Đại tổng thống lâm thời.






Kết quả :
-Vua Thanh thoái vị,
Tôn Trung Sơn từ chức
-Ngày 6-3-1912
Viên Thế Khải nhậm
chức Đại Tổng thống.





Nguyên nhân :
-Nhân dân mâu thuẫn
đế quốc và phong kiến.
-Đế quốc kiểm soát
đường sắt.



Tính chất, ý nghĩa :
-Cách mạng dân chủ tư sản không triệt để.
-Lật đổ phong kiến, mở đường CNTB phát triển, ảnh hưởng đến châu Á.
Đầu năm 1905

Phong trào đấu tranh chống đế quốc, chống phong kiến của nhân
dân Trung Hoa đã lan rộng khắp các tỉnh.
Tháng 8-1905

Tôn Trung Sơn thống nhất lực lượng thành một chính đảng của
giai cấp tư sản ra đời mang tên Trung Quốc Đồng minh hội.
Ngày 9-5-1911

Chính quyền Mãn Thanh trao quyền kinh doanh đường sắt cho
các nước đế quốc gây làn sóng căm phẫn công khai trong nhân
dân và tầng lớp tư sản đã châm ngòi cho cách mạng bùng nổ.
Ngày 10-10-1911

Đồng minh hội phát động khởi nghĩa ở Vũ Xương thắng lợi nhanh
chóng và lan rộng các tỉnh miền Nam và miền Trung Trung Quốc
Ngày 29-12-1911

Quốc dân đại hội họp ở Nam Kinh, thành lập Trung Hoa dân quốc
bầu Tôn Trung Sơn làm Đại Tỏng thống Chính phủ lâm thời.
Tháng 2-1912

Một số lãnh đạo Đồng minh hội thương lượng với Viên Thế Khải
ép buộc vua Thanh thoái vị, buộc Tôn Trung Sơn từ chức.
Ngày 6-3-1912

Viên Thế Khải tuyên thệ nhậm chức Đại Tổng thống, cách mạng
chấm dứt, thế lực phong kiến quân phiệt lên nắm chính quyền.
Thời gian

Sự kiện
BÀI TẬP 5
Điền các sự kiện tương ứng với mốc thời gian trong bảng sau để phản ánh đúng diễn biến của phong trào cách mạng ở Trung Quốc vào đầu thế kỉ XX.
Đ
O
N
G
M
I
N
H
H
O
I
A
C
C
H
M
A
N
G
T
A
N
H
O
I
U
X
U
O
N
G
U
T
G
N
A
U
U
U
H
G
N
A
H
V
I
N
G
H
I
A
H
O
A
Đ
O
A
N
N
O
S
G
N
U
R
T
N
O
T
K
Q
V
V
I
E
N
T
H
E
K
H
A
I
BÀI TẬP 8
Giải ô chữ : Một số nhân vật và sự kiện quan trọng trong lịch sử Trung Quốc hồi giữa thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX