Bài 3. Điện trường và cường độ điện trường. Đường sức điện

Bài 3:

ĐIỆN TRƯỜNG VÀ CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
BỐ CỤC
I. ĐIỆN TRƯỜNG
II. CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
B. BÀI TẬP CỦNG CỐ
III. ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
A. LÝ THUYẾT
A. LÝ THUYẾT
I.ĐIỆN TRƯỜNG
1.Môi trường truyền tương tác

Giả sử ta đặt 2 quả cầu
tích điện trái dấu một bình
kín rồi hút hết không khí
ra.theo như bài 1, lực hút
của 2 quả cầu không
những không yếu đi mà
lại mạnh lên.Như vậy phải
có một môi trường nào đó
truyền tương tác điện giữa
2 quả cầu.Môi trường đó là
điện trường.Bơm chân không
chỉ có thể hút được các phân tử
chông khí ra khỏi bình mà không
hút được điện trường.
I.ĐIỆN TRƯỜNG
2. Điện trường

Điện trường là một dạng vật chất (môi trường ) bao quanh nđiện tích và gắn liền với điện tích.Điện trường tác dụng lực điện lên các điện tích khác đặt trong nó.

Một điện tích Q nằm tại
Một điểm trong không gian
Sẽ gây ra xung quanh nó
Một điẹn trường.Một điện
Tích q nằm trong điện trường
Đó sẽ bị Q tác dụng một lực
Điện.Ngược lại, q cũng gây ra
Một điện trường tác dụng lên
Q một lực trực đối.
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG

1.Khái niệm cường độ điện trường

Giả sử có một điện tích điểm Q nằm tại điểm O.
Điện tích này tạo ra một điện trường xung quanh
nó.Để nghiên cứu điện trường của Q tại điểm M
,ta đặt tại đó một điện tích điểm q, gọi là điện tích
thử, và xét lực điện tác dụng lên q.Theo định luật
Culông, q càng nằm xa Q thì lực điện càng nhỏ
.Ta nói điện trường tại các điểm càng xa Q
càng yếu. Rõ ràng là cần phải xây dựng
một khái niệm đặc trưng cho sự mạnh, yếu
của điện trường tại một điểm.Khái niệm đó
là cường độ điện trường.
Hình 3.2
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
2.Định nghĩa
Cường độ điện trường tại một điểm là đại lượng đặc trưng cho tác dụng lực của điện trường tại điểm đó. Nó được xác định bằng thương số của độ lớn lực điện F tác dụng lên một điện tích thử q ( dương ) đặt tại điểm đó và độ lớn của F.
Trong đó E là cường độ điện trường tại điểm mà ta xét
(3.1)
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
3.Vectơ cường độ điện trường
F là đại lượng vectơ
q là đại lượng vô hướng
E là đại lượng vectơ
Cường độ điện trường được biểu diễn bằng một vectơ gọi là vectơ cường độ điện trường.
(3.2)
Vectơ cường độ điện trường E có:
- Phương và chiều trùng với phương vầ chiều của lực điện tác dụng lên điện tích thử q dương.
- Chiều dài biểu diễn độ lớn của cường độ điện trường theo một tỉ xích nào đó.
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
4.Đơn vị đo cường độ điện trường

Nếu trong công thức ( 3.1), độ lớn
của lực F được đo bằng đơn vị niutơn
Độ lớn của điện tích q được đo bằng đơn
vị culông thì độ lớn của cường độ điện trường
E phải được đo bằng đơn vị niutơn trên culông
(N/C).Tuy nhiên, người ta thường dùng đơn vị
đo cường độ điện trường là vôn trên mét (V/m)
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
5.Cường độ điện trường của một điện tích điểm

Từ các công thức (1.1) và (3.1), ta suy ra công thức tính cường độ điện ttrường của một điện tích điểm Q trong chân không :
(3.3)
II.CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
6.Nguyên lí chồng chất điện trường

Phát biểu : Các điện trường ,
đồng thời tác dụng lực điện lên điện
tích q một cách độc lập với nhau và
điện tích qchịu tác dụng của điện trường
tổng hợp
M
+
-
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
1.Hình ảnh các đường sức điện
Hai điện tích cùng dấu
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
1.Hình ảnh các đường sức điện
Hai điện tích trái dấu
III. ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
2. Định nghĩa
Đường sức điện là đường mà tiếp tuyến tại mỗi điểm của nó là giá của vectơ cường độ điện trtường tại điểm đó.Nói cách khác, đường sức điện là đường mà lực điện tác dụng dọc theo đó.
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
3. Hình dạng đường sức của một số điện trường
III. ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
3.Hình dạng đường sức của một số điện trường
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
4.Các đặc điểm của đường sức điện

a/ Qua mỗi điểm trong điện trường có một đường sức điện và chỉ một mà thôi.
b/ Đường sức điện ttrường là những đường có hướng. Hướng của đường sức điện tại một điểm là hướng của vectơ cường độ điện trường tại điểm đó.
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
4.Các đặc điểm của đường sức điện

c/ Đường sức điện của điện trường tĩnh điện là đường không khép
kín. Nó đi từ điện tích dương và kết thúc ở điện tích âm.Trong trường hợp chỉ có một điện tích thì các đường sức đi từ điện tích dương ra vô cực hoặc đi từ vô cực đến điện tích âm.

III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
4. Các đặc điểm của đường sức điện
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
4.Các đặc điểm của đường sức điện

Tuy các đường sức điện là dày đặc , nhưng người ta chỉ vẽ một số ít đường theo quy ước sau : Số đường sức đi qua một điện tích nhất định đặt vuông góc với đường sức điện tại điểm mà ta xét thì tỉ lệ với cường độ điện trường tại điểm đó.
III.ĐƯỜNG SỨC ĐIỆN
5.Điện trường đều

Điện trường đều là điện trường mà vectơ cường độ điện trường tại mọi điểm đều có cùng phương chiều và độ lớn; đường sức điện là những đường thẳng song song cách đều.
-
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
B. CỦNG CỐ
The end
Cám ơn thầy cô và các bạn đã theo dõi