Bài 29. Từ trường của một số dòng điện có dạng đơn giản

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1
Viết công thức định luật Ampe, nêu tên gọi và đơn vị các đại lượng ?
Trả lời câu 1
F : Lực từ (N).
I : Cường độ dòng điện (A).
l : Chiều dài đoạn dây dẫn (m).
? : Góc hợp bởi dòng điện và đường sức từ (độ, rad).
Câu 2
Trình bày qui tắc bàn tay trái ?
Trả lời câu 2
"Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức đâm xuyên vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến các ngón tay trùng với chiều của dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực từ tác dụng lên dòng điện"
KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 3
Nêu quy tắc vẽ các đường sức từ ?
Trả lời câu 3
Tại mọi điểm trong từ trường ta có thể vẽ được một đường sức từ đi qua .
Trong trường hơp nam châm, các đường sức từ xuất phát từ cực Bắc, tận cùng ở cực Nam của nam châm, còn trong trường hợp dòng điện, các đường sức từ là đường cong kín
Các đường sức từ không cắt nhau.
Ta quy ước nơi nào có cảm ứng từ lớn hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ dày hơn, nơi nào cảm ứng từ nhỏ hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ thưa hơn.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời câu 3 (tt)
Tiết 67
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
1) Cách tạo ra từ phổ
Cho 1 dòng điện thẳng xuyên qua 1 mắt phẳng, rắc mạt sắt lên, gõ nhẹ, ta được từ phổ
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
1) Cách tạo ra từ phổ
Cho 1 dòng điện thẳng xuyên qua 1 mắt phẳng, rắc mạt sắt lên, gõ nhẹ, ta được từ phổ
N
S
N
S
N
S
N
S
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
2) Các đường sức từ
Các đường sức từ là những đường tròn đồng tâm, tâm của những đường tròn này là giao điểm của dây dẫn và miếng bìa.
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
3) Qui tăc đinh ốc 1
Đặt cái đinh ốc dọc theo dây dẫn. Quay cái đinh ốc sao cho nó tiến theo chiều dòng điện, thì chiều quay của cái đinh ốc là chiều của các đường sức từ.
A
O
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
4) Công thức
B : Cảm ứng từ (T)
I : Cường độ dòng điện (A)
r : Khoảng cách từ dòng điện đến điểm khảo sát (m)
Trong đó :
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG.
Thí dụ :
Cho dòng điện cường độ 2 A chạy trong dây dẫn thẳng. Tính cảm ứng từ tại một điểm M cách dây dẫn 4 cm.
Đáp án :
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
1) Cách tạo ra từ phổ
Cho khung dây tròn mang dòng điện xuyên qua một mặt phẳng, rắc mạt sắt lên, gõ nhẹ ta có từ phổ như hình vẽ
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
1) Cách tạo ra từ phổ
Cho khung dây tròn mang dòng điện xuyên qua một mặt phẳng, rắc mạt sắt lên, gõ nhẹ ta có từ phổ như hình vẽ
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
2) Các đường sức từ
Các đường sức từ đều là những đường cong. Càng gần tâm O độ cong của các đường sức từ càng giảm. Đường sức từ qua tâm O là đường thẳng.
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
3) Qui tăc đinh ốc 2
Đặt cái đinh ốc dọc theo trục của khung, quay cái đinh ốc theo chiều dòng điện trong khung, chiều tiến của cái đinh ốc là chiều của các đường sức từ xuyên qua mặt phẳng dòng điện tròn.
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
4) Công thức
Tính cảm ứng từ tại tâm dòng điện tròn :
B: Cảm ứng từ tại tâm vòng dây dẫn (T)
I : Cường độ dòng điện (A)
R : B1n kính vòng dây dẫn (m)
Trong đó :
R
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN
Thí dụ :
Đáp án :
Cho một dòng điện tròn có cường độ I = 4 A, bán kính dây dẫn tròn R = 4 cm. Hãy xác định cảm ứng từ tại tâm của dòng điện tròn.
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY
1) Cách tạo ra từ phổ
Cho ống dây dẫn mang dòng điện xuyên qua mặt phẳng, rắc mạt sắt lên, gõ nhẹ, ta có từ phổ như hình vẽ :
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY
Các đường sức từ bên ngoài ống dây rất giống các đường sức từ bên ngoài một nam châm thẳng. Các đường sức từ bên trong ống dây là những đường thẳng song song và cách đều với nhau.
2) Các đường sức từ
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY
3) Công thức
Từ trường trong ống dây đều.
Từ trường trong lòng ống dây.
B : Cảm ứng từ trong lòng ống dây (T)
I : Cường độ dòng điện (A)
n : Số vòng dây có trong 1 m chiều dài (vòng/m)
N : Tỏng số vòng dây (vòng)
l : Chiều dài ống dây (m)
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY
Cho dòng điện có cường độ 1A đi qua một ống dây có tổng số vòng dây là 2000 vòng, chiều dài ống dây là 20 cm. Tính cảm ứng từ trong lòng ống dây.
Thí dụ :
Đáp án :
CỦNG CỐ
Từ trường của dòng điện thẳng :
Từ trường của dòng điện tròn :
Từ trường của dòng điện trong ống dây :