Bài 29. Thấu kính mỏng

GV hướng dẫn: PGS.TS Lê Công Triêm
Học viên: Phan Thị Hà Linh
Lớp: PPGD Vật lý – Khóa 16
2
Kính lúp
Kính viễn vọng
Kính hiển vi điện tử
3
1. Định nghĩa
Thấu kính là một khối chất trong suốt ( thủy tinh, nhựa…) giới hạn bởi hai mặt cong hoặc một mặt cong và một mặt phẳng.
a. Phân loại
Theo hình dạng, thấu kính gồm hai loại:
+ Thấu kính rìa mỏng.
+ Thấu kính rìa dày.
Theo tính chất chiều truyền ánh sáng:
1. Định nghĩa
Thấu kính là một khối chất trong suốt ( thủy tinh, nhựa…) giới hạn bởi hai mặt cong hoặc một mặt cong và một mặt phẳng.
a. Phân loại
Theo hình dạng, thấu kính gồm hai loại:
+ Thấu kính rìa mỏng.
+ Thấu kính rìa dày.
Theo tính chất chiều truyền ánh sáng:
+ Thấu kính hội tụ. => Ký hiệu:

+ Thấu kính phân kì. => Ký hiệu:
b. Một số định nghĩa
* Quang tâm:
O là quang tâm của thấu kính.
Một tia sáng bất kì đi qua O thì truyền thẳng.
? Quan sát phương truyền của tia sáng và nêu tính chất của quang tâm?
Đường thẳng đi qua tâm 0 và vuông góc với mặt thấu kính là trục chính của thấu kính.
Các đường thẳng khác qua quang tâm gọi là trục phụ.
2. Tiêu điểm. Tiêu diện. Tiêu cự
a. Tiêu điểm ảnh chính
b. Tiêu điểm vật chính
Thế nào là tiêu điểm ảnh chính?
Thế nào là tiêu điểm ảnh phụ?
2. Tiêu điểm. Tiêu diện. Tiêu cự
a. Tiêu điểm ảnh chính
b. Tiêu điểm vật chính
Các tiêu điểm F và F’ đối xứng với nhau qua quang tâm O.
2. Tiêu điểm. Tiêu diện. Tiêu cự
c. Tiêu diện. Tiêu điểm phụ
Mặt phẳng vuông góc với trục chính tại tiêu điểm vật F được gọi là tiêu diện vật.
Mặt phẳng vuông góc với trục chính tại tiêu điểm ảnh F’ được gọi là tiêu diện ảnh.
2. Tiêu điểm. Tiêu diện. Tiêu cự
d. Tiêu cự
Tiêu điểm và tiêu cự khác nhau ở đâu?
Tiêu điểm là một điểm trên trục chính thấu kính.
Tiêu cự là khoảng cách từ quang tâm tiêu điểm.
3. Đường đi của tia sáng qua thấu kính
a. Các tia đặc biệt
* Tia tới song song với trục chính có tia ló đi qua tiêu điểm ảnh chính.
* Tia tới đi qua tiêu điểm vật chính có tia ló song song với trục chính.
* Tia tới đi qua quang tâm có tia ló đi thẳng.
b. Tia thường
* Tia tới song song với trục phụ có tia ló đi qua tiêu điểm ảnh phụ.
Hãy đề xuất các phương án vẽ tia ló ứng với tia thường.
4. Xác định ảnh bằng cách vẽ đường đi của tia sáng
a. Khái niệm vật và ảnh trong quang học
Thế nào là vật? Thế nào là ảnh?
- Ảnh điểm là điểm đồng qui của chùm tia ló hay đường kéo dài của chúng
- Vật điểm là điểm đồng quy của chùm tia tới hay đường kéo dài của chúng
4. Xác định ảnh bằng cách vẽ đường đi của tia sáng
a. Khái niệm vật và ảnh trong quang học
Thế nào là vật thật? Vật ảo?
Thế nào là ảnh thật? ảnh ảo?
Một vật điểm là:
+ Thật nếu chùm tia tới là chùm phân kì
+ Ảo nếu chùm tia tới là chùm hội tụ
- Một ảnh điểm là:
+ Thật nếu chùm tia ló là chùm hội tụ
+ Ảo nếu chùm tia ló là chùm phân kì
b. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính
4. Xác định ảnh bằng cách vẽ đường đi của tia sáng
Hãy đề xuất phương án vẽ ảnh của vật qua thấu kính.
Hoạt động nhóm
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
Vẽ ảnh của vật đối với TKHT
Vẽ ảnh của vật đối với TKPK
Vẽ ảnh của vật đối với TKHT
Vẽ ảnh của vật đối với TKPK
Xác định tính chất, so sánh về độ lớn của ảnh đối với
vật qua thấu kính (xét trong tất cả các trường hợp của vật).
Nhóm 1
Nhóm 2
SEE YOU
Luyện tập vẽ ảnh của vật qua thấu kính.
Hãy so sánh 2 bảng tổng kết và rút ra nhận xét?