Bài 29. Quá trình hình thành loài

TIẾT 30
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI
MỤC

TIÊU
KHÁI NIỆM CÁCH Li ĐỊA LÝ
CƠ CHẾ CÁCH LI ĐỊA LÝ
ĐẶC ĐIỂM CÁCH LI ĐỊA LÝ
VAI TRÒ CÁCH LI ĐỊA LÝ
I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ.
1. Khái niệm:
Là những trở ngại về mặt Địa lí (Sông, núi, biển...) ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.
I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ.
Quần thể A
QT A1
QT A2
Nòi địa lí A1
Nòi địa lí A2
Loài A1
Loài A2
Cách li địa lí
Trở ngại địa lí
MT A1
MT A2
NTTH
NTTH
NTTH
NTTH
Cách li sinh sản
- Do sống trong các điều kiện địa lý khác nhau nên CLTN làm thay đổi tần số alen của các quần thể cách ly theo những cách khác nhau.
- Điều kiện địa lí khác nhau là do:
+ Loài mở rộng khu phân bố.
+ Khu phân bố của loài bị chia nhỏ.
2. Cơ chế
I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ.
3. Đặc điểm cách ly địa lý trong quá trình hình thành loài mới:
- Xảy ra với những loài phát tán mạnh, phân bố rộng.
- Xảy ra chậm chạp qua nhiều dạng trung gian, thường gắn liền với quá trình hình thành đặc điểm thích nghi
I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ.
4. Vai trò của cách ly địa lý trong quá trình hình thành loài mới:
Cách li địa lý ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau, CLTN và các nhân tố tiến hóa làm cho các quần thể nhỏ khác biệt nhau về tần số alen và thành phần kiểu gen, đến một lúc nào đó sẽ cách li sinh sản làm xuất hiện loài mới.
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
Câu 1: Nhân tố giúp phân biệt quá trình hình thành loài mới với quá trình hình thành đặc điểm thích nghi là:
A. Quá trình giao phối.
B. Quá trình cách li.
C. Quá trình CLTN.
D. Quá trình đột biến.
Câu 2: Đặc điểm của hệ động vật và thực vật ở đảo là bằng chứng cho sự tiến hoá dưới tác dụng của quá trình CLTN và nhân tố nào sau đây?
A. Cách li địa lí.
B. Cách li sinh thái.
C. cách li sinh sản.
D. Cách li di truyền.
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
3. Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về quá trình hình thành loài mới bằng con đường địa lí (hình thành loài khác khu vực địa lí)
a. Hình thành loài mới bằng con đường địa lí diễn ra chậm chạp trong thời gian lịch sử lâu dài.
b. Trong những điều kiện địa lí khác nhau, chọn lọc tự nhiên đã tích lũy các đột biến và biến dị tổ hợp theo các hướng khác nhau.
c. Hình thành loài mới bằng con đường địa lí thường gặp cả ở động vật và thực vật.
d. Điều kiện địa lí là nguyên nhân trực tiếp gây ra những biến đổi tương ứng trên cơ thể sinh vật, từ đó tạo ra loài mới
4. Hình thành loài mới bằng cách li địa lí là phương thức thường gặp ở:
a. Thực vật bậc thấp b. Thực vật bậc cao
c. Động vật ít di động d. Động vật phát tán mạnh
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
5. Câu nào sau đây nói về vai trò của sự cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới là đúng nhất?
a.Không có sự cách li địa lí thì không thể hình thành loài mới
b. Cách li địa lí có thể hình thành loài mới qua nhiều giai đoạn trung gian chuyển tiếp
c. Cách li địa lí luôn dẫn đến cách li sinh sản
d. Môi trường địa lí khác nhau là nguyên nhân chính dẫn đến phân hóa kiểu gen của các quần thể cách li
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.
- Đọc trước bài 30 “Quá trình hình thành loài (tiếp)”.