Bài 29. Quá trình đẳng nhiệt. Định luật Bôi-lơ - Ma-ri-ốt

BÀI 29: QUÁ TRÌNH ĐẲNG NHIỆT
ĐỊNH LUẬT BÔI LƠ – MARIOT
MỤC TIÊU
Về kiến thức
Nêu được khái niệm trạng thái và quá trình
Nêu được định nghĩa quá trình đẳng nhiệt
Phát biểu và viết được biểu thức của định luật Bôi lơ – Mariot
Nhận biết và vẽ được dạng của đường đẳng nhiệt trong hệ tọa độ (p,V)
Về kĩ năng
Xử lí số liệu thu được từ thực nghiệm và vận dụng vào việc xác định mối quan hệ giữa áp suất và thể tích trong quá trình đẳng nhiệt
Giải thích được một số hiện tượng và giải được các bài tập đơn giản.
Về thái độ
Tự giác, hăng hái phát biểu
CHUẨN BỊ
Giáo viên
Dụng cụ để làm thí nghiệm
Giấy khổ lớn có vẽ khung của bảng kết quả thí nghiệm
Học sinh
Ôn lại các kiến thức về thuyết cấu tạo chất, áp suất
TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY
Ổn định lớp (1 phút)
Kiểm tra bài cũ (4 phút)
Trình bày thuyết động học phân tử chất khí?
Bài mới
ĐVĐ: +Khi bơm xe đạp, ta thấy cần bơm càng hạ thấp xuống thì lại càng khó bơm, tay ta càng phải nén mạnh, tại sao lại như vậy?
+TL: vì khí trong bơm bị nén lại, số va chạm của các phân tử khí lên 1 đơn vị diện tích tăng làm áp suất khí tăng, tác dụng lực lên tay lớn hơn.
+GV: Vậy liệu giữa áp suất của khí với thể tích của nó khi nhiệt độ của khí không đổi có quan hệ gì với nhau không, chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay.


















Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh

Mỗi người đều có những đặc trưng riêng: chiều cao, cân nặng…Giống như vậy 1 lượng khí cũng có những đặc trưng riêng biệt.
Trạng thái của 1 lượng khí được xác định bởi các đại lượng: V,p,T. Các đại lượng này được gọi là các thông số trạng thái.
Nêu đơn vị của các đại lượng này?
Giữa các thông số trạng thái của một lượng khí có mối liên hệ xác định, lượng khí có thể chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác bằng các quá trình biến đổi trạng thái, gọi tắt là quá trình.
Trong hầu hết các quá trình tự nhiên, cả 3 thông số đều thay đổi, tuy nhiên cũng có thể thực hiện những quá trình chỉ có 2 thông số biến đổi, còn 1 thông số không đổi, những quá trình này được gọi là đẳng quá trình.
Từ khái niệm đẳng quá trình, ta có thể có bao nhiêu đẳng quá trình?

Hoạt động 1: Tìm hiểu trạng thái, quá trình biến đổi trạng thái (10 phút)

Lắng nghe, tiếp thu





Thể tích V ( cm3, lít..)
Áp suất p (atm, Pa…)
Nhiệt độ tuyệt đối T (K)









Ta có thể có 3 đẳng quá trình: đẳng tích, đẳng áp, đẳng nhiệt



Từ khái niệm đẳng quá trình yêu cầu HS cho biết thế nào là quá trình đẳng nhiệt?
Trong điều kiện nhiệt độ giữ nguyên không đổi, nếu ta thay đổi thể tích của một lượng khí thì áp suất thay đổi như thế nào? Để trả lời câu hỏi này ta chuyển sang phần III
Hoạt động 2: Tìm hiểu về quá trình đẳng nhiệt (5 phút)
Học sinh trả lời
Tiếp thu và ghi bài vào vở


Phát 3 xilanh cho 3 nhóm yêu cầu các em hãy thực hiện thí nghiệm để nêu dự đoán mối liên hệ giữa p và V của 1 lượng khí nhất định khi nhiệt độ khí không đổi?
Gợi ý: thay đổi thể tích của xi lanh để tìm ra sự thay đổi áp suất p
Quan sát các nhóm thực hiện và nhận xét
Từ thí nghiệm ta thấy p tăng thì V giảm và ngược lại nhưng liệu p có tỉ lệ nghịch với V hay không? Để TL câu hỏi này ta tiến hành TN 29.2
Giới thiệu thí nghiệm 29.2
Từ thí nghiệm trên ta có bảng kết quả
Từ bảng kết quả trên làm cách nào để biết được p và V có tỉ lệ nghịch với nhau?
Giáo viên nhận xét
Yêu cầu học sinh phát biểu nội dung định luật?
Phạm vi áp dụng của định luật?

Biểu thức của định luật?

Viết biểu thức của định luật với 1 lượng khí ở 2 trạng thái khác nhau?
Hoạt động 3: Tìm hiểu về định luật Bôi lơ-Mariot (15 phút)
Thực hiện thí nghiệm


P tăng thì V giảm và ngược lại



Học sinh dự đoán



Lắng nghe


Tích p.V = const