Bài 29. Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

Tiết 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh.
I. Điện thế hoạt động:


1. Đồ thị điện thế hoạt động.
1. Đồ thị điện thế hoạt động.
- Khi bị kích thích thì tế bào
thần kinh hưng phấn và xuất
hiện điện thế hoạt động.
- Điện thế hoạt động gồm
3 giai đoạn: mất phân cực
( khử cực ), đảo cực và tái
phân cực.
2. Khái niệm điện thế hoạt động.
- Điện thế hoạt động là gì?
Điện thế hoạt động là sự biến
đổi điện thế nghỉ, từ phân cực
sang mất phân cực, đảo cực và
tái phân cực.

3. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động:

Quan sát hình 29.2 và cho biết:
- ở giai đoạn mất phân cực và đảo cực, loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đó có tác dụng gì?
- Giai đoạn tái phân cực, loại ion nào đi qua màng? Sự di chuyển của ion đó có tác dụng gì?
Màng TB

Bên trong TB
Bên ngoài TB
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
Cổng Na+ mở
Cổng K+ đóng
+
-
Giai đoạn khử cực và đảo cực
Ion Na+
Ion K+
-
-
Màng TB
Cổng K+ mở
Bên ngoài TB
Bên trong TB
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
Ion K+
Ion Na+
Cổng Na+ đóng
Giai đoạn tái phân cực
Hoàn thành bảng sau:
Cổng Na+ mở, nồng độ của Na+ ở bên ngoài TB cao hơn trong TB -> Na+ đi vào trong TB làm trung hoà điện tích (-) ở trong tế bào.
Na+ đi vào TB làm trung hoà điện tích mà Na+ còn đi vào dư thừa -> mặt trong của màng TB tích điện(+) so với mặt ngoài của màng tích điện (-).
Do tính thấm của màng TB với ion K+ tăng, cổng K+ mở -> K+ đi ra ngoài màng mang theo điện tích (+) nên làm cho mặt ngoài của màng TB tích điện (+) so với mặt trong của màng tích điện (-).
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Hãy cho biết quy luật lan truyền điện vật lí trên dây dẫn?
Dòng điện lan truyền từ nơi có điện thế cao (tích điện +) -> nơi có điện thế thấp ( tích điện -).
1.Lan truyền của xung TK trên sợi TK không có bao miêlin.
Quan sát hình29.3 và cho biết chiều lan truyền của xung TK trên sợi TK?
- Xung TK lan truyền từ nơi có điện tích (+) -> điện tích (-).
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh:
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin.
Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kề bên.
Xung TK lan truyền là do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi TK
Quan sát hình và cho biết cách lan truyền xung TK trên sợi TK không có bao Miêlin?
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao Miêlin
Quan sát hình, cho biết cách lan truyền xung TK trên sợi TK có bao Miêlin?
Xung TK lan truyền theo cách nhảy cóc, từ eo Ranvie này đến eo Ranvie khác ( Do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực liên tiếp từ eo Ranvie này đến eo Ranvie khác ).
- Tốc độ nhanh hơn : Xung TK lan trên sợi TK vận động ( có bao Mielin) là khoảng 100 m/ s.Còn trên sợi TK giao cảm ( không có bao mielin) là khoảng 3-5 m/s.
Tại sao xung TK lan truyền trên sợi TK có bao Miêlin theo cách nhảy cóc?


Do bao Miêlin có tính chất cách điện nên không thể khử cực và đảo cực ở vùng có bao Mielin được.

Đáp án: Tốc độ lan truyền =1,6 : 100 = 16/1000 s = 0,016 s
Xung TK lan truyền trên sợi TK có bao Mielin từ vỏ não-> cơ ngón chân làm ngón chân co lại. Tính thời gian xung TK lan truyền từ vỏ não -> ngón chân ( biết chiều cao của người đó là 1,6 m, tốc độ lan truyền là 100 m/ s).