Bài 29. Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
 TỔ SINH – TD - GDQP 
Chào mừng quý thầy cô và các em!
SVTT : Lê Khắc Duẩn

1
20/02/2014
Kiểm tra bài cũ
Nêu khái niệm điện thế nghỉ
Nêu khái niệm điện sinh học
Cá chình phát điện
Bài 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung
thần kinh
4
20/02/2014
QUY ƯỚC
Kí hiệu và chữ đen: ghi bài.
Chữ màu đỏ: câu hỏi.
Chữ màu xanh: thông tin bổ sung.

5
20/02/2014
NỘI DUNG
Khái niệm điện thế hoạt động
Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin
6
20/02/2014
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG

1. Khái niệm
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Điện cực 1
Điện cực 2
Điện kế
màng
Sợi thần kinh
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Đuôi gai
Nhân
Sợi trục
Bao miêlin
Eo Ranviê
Thân nơron
Vậy điện thế hoạt động xuất hiện khi nào?
Kích thích
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG

1. Khái niệm
- Là sự thay đổi điện thế giữa trong và ngoài màng noron khi bị khích thích.

Các em hãy quan sát đồ thị
2. Đồ thị điện thế hoạt động
Điện thế hoạt động gồm mấy giai đoạn ? Đó là những giai đoạn nào ?
2. Đồ thị điện thế hoạt động
- Gồm 3 giai đoạn:
+ Khử cực
+ Đảo cực
+ Tái phân cực

Bên trong tế bào
Bên ngoài tế bào
Màng tế bào
K+
K+
K+
K+
K+
K+
Cổng K+
đóng
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Cổng Na+ mở
K+
K+
K+
Giai đoạn mất phân cực và đảo cực
Màng tế bào
Bên ngoài tế bào
Bên trong tế bào
K+
K+
K+
K+
Na+
Cổng K+ mở rộng
Cổng Na+ đóng
K+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
K+
K+
K+
K+
Giai đoạn tái phân cực
3. Nguyên nhân
- Do sự thay đổi tính thấm của màng đối với ion gây ra sự khử cực, đảo cực và tái phân cực.

II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Xung thần kinh là gì ?
- Điện thế hoạt động khi xuất hiện gọi là xung thần kinh.

Xung thần kinh lan truyền như thế nào ?
- Lan truyền dọc theo sợi thần kinh.

1. Khái niệm xung thần kinh
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Thảo luận nhóm lớn và hoàn thành phiếu học tập (5 phút)
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
II. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Cấu tạo Noron
II. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Thân
- Sợi thần kinh trần, không có bao miêlin bao bọc.
Bao miêlin bao bọc không liên tục và ngắt quãng.
- Bao miêlin cấu tạo từ photspholipit có màu trắng, tính cách điện.
II. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

Quan sát hình và trả lời câu hỏi
Trên sợi thần kinh không có bao miêlin khi bị kích thích thì điện thế tại điểm đó biến đổi như thế nào ?
A
B
B
C
D
Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin diễn ra như thế nào ?
- Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kế bên.
Chậm
(3 – 5 m/giây).

Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin như thế nào ?
Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh có bao miêlin theo cách “nhảy cóc” ?
- Xung thần kinh lan truyền theo cách nhảy cóc từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác.
- Nhanh
(100m/giây).

Thảo luận nhóm nhỏ (1 phút)
Trả lời câu lệnh SGK trang 118
Xung thần kinh lan truyền theo các bó sợi thần kinh có bao miêlin từ vỏ não xuống đến cơ ngón chân làm ngón chân co lại. Hãy tính thời gian xung thần kinh lan truyền từ võ não xuống ngón chân (Biết chiều cao người nào đó là 1,6m, tốc độ lan truyền là 100m/giây).
Đáp án: 0,016 giây
Câu 1: Điện thế hoạt động hình thành trải qua các giai đoạn nào?
A. Phân cực, mất phân cực, đảo cực
B. Phân cực, đảo cực, tái phân cực
C. Phân cực, mất phân cực, tái phân cực
D. Mất phân cực, đảo cực, tái phân cực
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
Câu 2: Điểm khác biệt của sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin và không có bao miêlin
A. Dẫn truyền theo lối “nhảy cóc”, chậm và tiêu tốn ít năng lượng
B. Dẫn truyền theo lối “nhảy cóc”, chậm và tiêu tốn nhiều năng lượng
C. Dẫn truyền theo lối “nhảy cóc”, nhanh và tiêu tốn ít năng lượng
D. Dẫn truyền theo lối “nhảy cóc”, nhanh và tiêu tốn nhiều năng lượng
Câu 3: Xung thần kinh lan truyền dọc trên sợi thần kinh theo một hướng là vì
A. Xung thần kinh chỉ gây ra sự biến đổi tính thấm của màng ở vùng màng kế tiếp, còn ở nơi điện thế hoạt động vừa sinh ra thì màng ở giai đoạn trơ.
B. Quá trình hình thành điện thế hoạt động chỉ xảy ra theo một hướng
C. Sau khi xuất hiện xung thần kinh thì vị trí đó xuất hiện điện thế nghỉ
D. Hiện tượng khử cực, đảo cực, tái phân cực chỉ xảy ra ở vị trí tiếp theo.
CỦNG CỐ
DẶN DÒ
- Học bài và làm bài tập SGK trang 120
- Đọc trước bài 30: Truyền tin qua xinap bằng cách trả lời câu hỏi sau:
+ Vẽ được cấu tao của xinap và chú thích được các thành phần.
+ Truyền tin qua xinap gồm mấy giai đoạn? Đặc điểm của từng giai đoạn ?
30

CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE
THANK SO MUCH !!!
20/02/2014