Bài 29. Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

Tiếng Việt
Ti?t 120 :
Chữa lỗi chủ ngữ và vị ngữ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu sau và cho biết câu nào là câu trần thuật đơn không có từ là, câu nào là câu trần thuật đơn có từ là? Chúng thuộc kiểu câu gì?
Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
2. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình,

mái chùa cổ kính.
CN
VN
Câu trần thuật đơn có từ là (Câu giới thiệu)
CN
VN
TN
Câu trần thuật đơn không có từ là (Câu tồn tại)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu sau và cho biết câu nào là câu trần thuật đơn không có từ là, câu nào là câu trần thuật đơn có từ là? Chúng thuộc kiểu câu gì?
3. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
4. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
CN
VN
Câu trần thuật đơn không có từ là (Câu giới thiệu)
CN
VN
TN
Câu trần thuật đơn không có từ là (Câu tồn tại)
TN
2. Dưới bóng tre của ngàn xưa, mái đình, mái chùa cổ kính.
 Thiếu vị ngữ
3. Dưới bóng tre xanh, gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
 Thiếu chủ ngữ
4. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con
 Thiếu vị ngữ
Là người huyện Đông Triều
 Thiếu chủ ngữ
* Kiểm tra mi?ng:
2. Hãy xác định thành phần chính và thành phần phụ trong những câu sau :
a, Dưới bóng tre xanh của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.
b, Dưới bóng tre xanh , ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
( Cây tre Việt Nam – Thép Mới)
1.Thế nào l� th�nh ph?n chớnh c?a cõu ? Nờu cỏch xác định chủ ngữ và vị ngữ trong câu ?
VN
CN
TN
CN
VN
TN
Tiết 120
CH?A L?I V? CH? NG? V� V? NG?
I/Cõu thi?u ch? ng?:
1. Vớ d?:
a) Qua truyện"D? Mốn phiờu luu kớ"cho th?y D? Mốn bi?t ph?c thi?n.
b) Qua truyện "D? Mốn phiờu luu kí", em th?y D? Mốn bi?t ph?c thi?n.
I- Câu thiếu chủ ngữ.
1- Tìm chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu sau:
a, Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưuu kí" cho thấy Dế

Mèn biết phục thiện.


b,Qua truyện "Dế Mèn phiêu luưu kí", em thấy Dế

Mèn biết phục thiện.
TN
VN
TN
CN
VN
Câu (a) mắc lỗi thiếu chủ ngữ.
Em hãy nêu cách sửa câu a ?
2,Cách sửa:
+ Cách 1: Thêm chủ ngữ.
Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí", tác giả cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
+ Cách 2: Biến trạng ngữ thành chủ ngữ bằng cách bỏ từ "Qua".
Truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
* Bài tập : Đọc đoạn văn sau,em hãy phát hiện câu văn viết sai và chỉ rõ lỗi sai ,sửa lại cho đúng:

Cây bưởi là cây được bà em trồng lâu nhất.Mùa này, cây bưởi ra hoa.Hoa bưởi có năm cánh màu trắng ôm ấp lấy nhụy vàng tươi thật đẹp.Mới sáng sớm đã ngửi thấy mùi hoa bưởi thơm ngào ngạt.
+ Câu sai : Mới sáng sớm đã ngửi thấy mùi hoa bưởi thơm ngào ngạt.
=> Câu viết thiếu CN

Mới sáng sớm ,em đã ngửi thấy mùi hoa bưởi thơm ngào ngạt.
* Cách sửa : Thêm CN
II- Câu thiếu vị ngữ.
1- Tìm chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu sau:
Thánh Gióng cưuỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
b) Hình ảnh Thánh Gióng cưuỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
c) Bạn Lan, nguười học giỏi nhất lớp 6A.
d) Bạn Lan là nguười học giỏi nhất lớp 6A.
CN
VN
CN - C?m DT
CN
Phụ chỳ cho CN
CN
VN
Câu (b) và (c) mắc lỗi thiếu vị ngữ.
2, Cách sửa:
+ Câu (b)
Bỏ từ DT trung tõm"Hình ảnh" viết giống câu (a)
Thêm bộ phận vị ngữ: ".đã để lại cho em ?n tu?ng sâu sắc".
+ Câu (c)
Thay dấu "," bằng từ "là" viết như câu (d).
Thêm vị ngữ: "..là bạn thân của tôi".
Biến “câu” đã cho thành một bô phận của câu.
Tôi rất quý bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6 A.
* Cách sửa câu viết thiếu CN và VN
* Lưu ý :Có nhiều cách sửa lỗi câu viết thiếu CN, VN nhưng khi sửa cần chú ý đặt câu vào hoàn cảnh giao tiếp cụ thể.
III.Luyện tập
Bài tập 1: Hãy đặt câu hỏi để kiểm tra xem những câu dưới đây có thiếu CN hoặc VN không ?
a, T? hụm dú,bỏc Tai, cụ M?t , c?u Chõn, c?u Tay khụng
l�m gỡ n?a.
( Chõn, Tay, Tai, M?t, Mi?ng )

b, Lát sau, Hổ đẻ được.

c, Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết.
( Vũ Trinh )
CN - Ai .... ?
VN
Thế nào ?
CN
VN
Con gì ? Làm gì ?
CN -Ai ?
VN- Thế nào ?
Các câu trên đủ thành phần CN - VN
Bài tập 2:
Trong số những câu dưới đây, câu nào viết sai ? Vì sao ?
a, Kết quả năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
b, Với kết quả năm học đầu tiên ở trường trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
c,Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
d,Chúng tôi thích nghe kể những câu chuyện dân gian.
CN
VN
TN
CN – Cụm DT
CN
VN
Câu b sai vì thiếu CN.
Câu c sai vì thiếu VN.

VN
B�i 3. Điền những chủ ngữ thích hợp vào chỗ trống.
a) ......... bắt đầu học hát.
b) ......... hót líu lo.
c) ......... đua nhau nở rộ.
d) ......... cười đùa vui vẻ.
B�i 4. Điền những vị ngữ thích hợp vào chỗ trống�:
a) Khi học lớp 5, Hải ......
b) Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn .....
c) Buổi sáng, mắt trời .....
d) Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi ......
Trò chơi : Ai nhanh hơn
Luật chơi : Trong vòng 2 phút hai đội lên điền vào chỗ trống . Đội nào điền được đúng và nhiều sẽ chiến thắng
Hướng dẫn về nhà
- Làm bài tập 5/ SGK/130,131
-Sưu tầm lỗi sai trong bài văn của em và các bạn và nêu cách sửa phù hợp
-Chuẩn bị bài mới”Chữa lỗi chủ ngữ và vị ngữ”. (Tiếp theo)