Bài 29. Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ ( Tiếp theo)
Tiết: 127
Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
I. Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ:
Chỉ ra lỗi sai trong những câu dưới đây và nêu cách chữa ?
1. Ví dụ: Sgk/141
a/ Mỗi khi qua cầu Long Biên.
Câu trên đã diễn đạt 1 ý trọn vẹn chưa?
Nó chỉ có thành phần nào ?
Vì sao em biết?
Vậy câu trên mắc lỗi gì?
Cách sửa?
_______________________________
TN
* Sai: Mắc lỗi thiếu CN, VN.
* Cách sửa: Thêm nòng cốt C-V.
Ví dụ a: Mỗi khi qua cầu Long Biên, em muốn dừng chân để ngắm dòng sông Hồng.
Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ ?
Mỗi khi qua cầu Long Biên,
TN em//
CN muốn dừng chân để ngắm dòng sông Hồng.
VN
//
b/ Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay người lao động của mình, chỉ trong sáu tháng.
Cũng tương tự câu a. Theo em câu này chỉ có thành phần nào? Thiếu thành phần nào ? Nêu cách sửa ?
__________________________________________________ ________________
TN1 TN2
Ví dụ b: Bằng...nhà điêu khắc đã biến khối đá vô tri thành một bức tượng sinh động.
//
Ví dụ a
Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
Trong các câu sau đây, câu nào sai hãy nêu lên cách sửa ?
Mỗi buổi chiều.
b) Mỗi khi tan trường.
Mỗi buổi chiều, tôi thường ra những cánh đồng chơi thả diều.
b) Mỗi khi tan trường, các em học sinh ùa ra khỏi lớp.
II. Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa
Các thành phần câu:
1. Ví dụ: (sgk/141)

Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)


Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ .
Câu trên đã diễn đạt ý trọn vẹn chưa?
Xác định CN-VN của câu?
Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta (CN) thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. (VN)
Mỗi bộ phận in đậm trong câu (SGK) miêu tả về ai ?
*Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm
bạnh ra,cặp mắt nảy lửa. → Miêu tả hành động của dượng Hương Thư.
*Ta Chủ ngữ - người cảm nhận hình ảnh dượng Hương Thư .
Như vậy, em thấy câu trên sai như thế nào?
Ta phải sửa lại bằng cách nào? Hãy sửa lại.
* Sai: Sai về ngữ nghĩa giữa các thành phần câu.
* Cách sửa: Viết lại câu đúng trật tự ngữ pháp.
Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
Ta thấy Dượng Hương Thư hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạch ra, cặp mắt nảy lửa, ghì trên ngọn sào giống như 1 hiệp sĩ Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.
Hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ câu trên ?
Ta // thấy Dượng Hương Thư hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạch ra, cặp mắt nảy lửa, ghì trên ngọn sào giống như 1 hiệp sĩ Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.
VD: Hãy chỉ ra lỗi sai trong hai câu sau:
a) Cái bàn tròn này vuông.
b) Cuốn truyện này hình chữ nhật.
a) Cái bàn tròn này rất tiện lợi.
b) Cuốn truyện này rất hay.
Tiết127:CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ(tiếp theo)
III. Luyện tập:
BT 1 (Sgk/141): Xác định chủ ngữ -vị ngữ trong các câu sau.?
a/ Năm 1945, cầu được đổi tên thành cầu Long Biên.
Năm 1945, cầu CN được đổi tên thành cầu Long Biên VN.
b/ Cứ mỗi lần ngẩng lên nhìn bầu trời Hà Nội trong xanh, lòng tôi nhớ lại những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hung.
Cứ mỗi lần ngẩng lên nhìn bầu trời Hà Nội trong xanh, lòng tôi CN nhớ lại những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hùng VN.
c/ Đứng trên đầu cầu, nhìn dòng song Hồng đỏ rực nước chảy cuồn cuộn với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh than thương, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi cảm thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai vững chắc.
c/ Đứng trên đầu cầu, nhìn dòng song Hồng đỏ rực nước chảy cuồn cuộn với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh than thương, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi CN cảm thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai vững chắc VN.


.

Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
III. Luyện tập:
BT2 (Sgk/142). Điền chủ ngữ và vị ngữ thích hợp vào chỗ trống để tạo thành câu hoàn chỉnh.
a/ Mỗi khi tan trường………..
b/ Ngoài cánh đồng…………
c/ Giữa cánh đồng lúa chín…………
d/ Khi chiếc ô tô về đến đầu làng……………
, chúng em ùa ra đường
,đàn cò trắng lại bay về.
, các cô, bác nông dân thi nhau gặt lúa.
,lũ trẻ ùa ra đón.
Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ trong mỗi câu vừa tìm được ?
Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
III. Luyện tập:
BT3 (Sgk/142). Chỉ ra chỗ sai và nêu cách chữa những câu sau đây:
a/.Giữa hồ nơi có tòa tháp cổ kính .
b/Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng.
c/ Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm chiến tranh ác liệt.
→Các câu thiếu chủ ngữ lẫn vị ngữ.
=>Chữa lại :
a/.Giữa hồ nơi có tòa tháp cổ kính, hai chiếc thuyền đang bơi.
b/Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng, chúng ta đã bảo vệ vững chắc non sông gấm vóc.
c/ Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm chiến tranh ác liệt, ta nên xây dựng bảo tàng “ Cầu Long Biên”.
Tiết 127: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ (tiếp theo)
III. Luyện tập:
BT4 (Sgk/142) Các câu sau sai chỗ nào và chữa bằng cách nào?
a/ Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.
a) Sai ngữ nghĩa. Cây cầu không thể bóp còi rộn vang
 Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông, còi xe rộn ràng cả dòng sông yên tĩnh.
b/ Vừa đi học về, mẹ đã bảo Thúy sang đón em, Thúy cất vội cặp sách rồi đi ngay.
Sai ngữ nghĩa: Không rõ ai vừa đi học về: Mẹ Thuý hay Thuý.
 Thuý vừa đi học về, Mẹ đã bảo Thúy sang đón em, Thúy cất vội cặp sách rồi đi ngay.
1. Hãy cho biết câu sau mắc lỗi gì?
“Trải qua bao thế kỷ với biết bao sự kiện đã diễn ra trên mãnh đất của chúng tôi.
A. Thiếu chủ ngữ.
B. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ.
C. Thiếu vị ngữ.
D. Sai về nghĩa.
B. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ.







Dặn dò
Hoàn thành các bài tập.
- Chuẩn bị giờ sau: Luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi.