Bài 29. Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

GV: Phạm Thanh Yên
TRƯỜNG THCS CLC DƯƠNG PHÚC TƯ
Ng? van 6
Ti?t 120:
CH?A L?I V? CH? NG?, V? NG?
1.Thế nào là câu trần thuật đơn? Lấy một ví dụ và phân tích cấu tạo ngữ pháp trong câu?
2. Em hiểu thế nào về chủ ngữ và vị ngữ? Cách xác định chủ ngữ và vị ngữ trong câu?
KIỂM TRA BÀI CŨ
I- Câu thiếu chủ ngữ.
1- Tìm chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu sau:
Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
b) Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí", em thấy Dế Mèn biết phục thiện.
TN
VN
TN
CN
VN
Câu (a) mắc lỗi thiếu chủ ngữ.
Tiết 120: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
2- Tìm hiểu nguyên nhân mắc lỗi và cách sửa:
a) Nguyên nhân: Nhầm trạng ngữ với chủ ngữ.
b) Cách sửa:
Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí", tác giả cho thấy Dế Mèn biết phục thiện
+ Cách 1: Thêm chủ ngữ.
+ Cách 2: Biến trạng ngữ thành chủ ngữ bằng cách bỏ từ "Qua".
Truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
- Em hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ của câu sau.
Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" của nhà văn Tô Hoài đã cho ta thấy Dế Mèn biết phục thiện.
Câu thiếu chủ ngữ.
- Cách sửa:
+ Cách 1: Thêm chủ ngữ ..., tác giả ...
+ Cách 2: Bỏ từ "Qua" để biến trạng ngữ thành CN
+ Cách 3: Bỏ từ "của" thay bằng dấu ","
+ Cách 4: Bỏ từ "đã cho" và thêm dấu "," sau "nhà văn Tô Hoài"
II- Câu thiếu vị ngữ
1- Tìm chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu sau:
a) Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
b) Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
c) Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A.
d) Bạn Lan là người học giỏi nhất lớp 6A.
CN
VN
CN
CN
(Phụ ngữ)
CN
VN
Câu (b) và (c) mắc lỗi thiếu vị ngữ.
Tiết 120: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
I- Câu thiếu chủ ngữ
2- Tìm hiểu nguyên nhân và cách sửa.
a) Nguyên nhân:
+ Câu (b): Nhầm định ngữ với vị ngữ.
+ Câu (c): Nhầm phụ chủ ngữ với vị ngữ.
b) Cách sửa:
+ Câu (b)
- Bỏ từ "Hình ảnh" viết giống câu (a)
- Thêm bộ phận vị ngữ: "...đã để lại trong em niềm kính phục sâu sắc"
+ Câu (c)
- Thay dấu "," bằng từ "là" viết như câu (d).
- Thêm vị ngữ: "....là bạn thân của tôi".
III/ Luyện tập
Tiết 120: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
II- Câu thiếu vị ngữ
I- Câu thiếu chủ ngữ
1. Hãy đặt câu hỏi kiểm tra những câu dưới đây có thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ không.
a/. Từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay không làm gì nữa.
b/. Lát sau, hổ đẻ được.
c/. Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết.
C
C
C
V
V
V
2. Trong số những câu dưới đây, câu nào viết sai? Vì sao?
a/. Kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
b/. Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
c/. Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
d/. Chúng tôi thích nghe kể những câu chuyện dân gian.
b/. Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
c/. Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
→ Thiếu vị ngữ
→ Thiếu vị ngữ
→ Bỏ từ với
→ Thêm vị ngữ vào
Tiết 120: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
3. Điền những chủ ngữ thích hợp vào chỗ trống.
a/. ………… bắt đầu học hát.
b/. …………hót líu lo.
c/. ………………… đua nhau nở rộ.
d/. ……………cười nói vui vẻ.
Chúng em
Chim
Trong vườn, hoa
Học sinh
4. Điền những vị ngữ thích hợp vào chỗ trống.
a/. Khi học lớp 5, Hải ……………..
b/. Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn ……………
c/. Buổi sáng, mặt trời ……………….
d/. Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi ……………….
là học giỏi nhất lớp.
rất hối hận
đẹp rực rỡ như một bức tranh.
vẫn liên lạc với nhau.
Tiết 120: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
5. Hãy chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai câu đơn:
a/. Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với hổ con, còn hổ cái nằm phục xuống, dáng mỏi mệt lắm.
b/. Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
c/. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
→ Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với hổ con. Còn hổ cái nằm phục xuống, dáng mỏi mệt lắm.
→ Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
→ Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Dựa vào bức tranh sau hãy đặt 3 câu trần thuật đơn dùng để:

+ Giới thiệu về cuốn sách.
+ Miêu tả cuốn sách.
+ Nhận xét về vai trò của cuốn sách.
Bài tập củng cố
Làm các bài tập.
Soạn bài: Ôn tập văn miêu tả.
+ Xem lại khái niệm văn miêu tả.
+ Những yêu cầu khi làm bài văn miêu tả.
+ làm các câu hỏi phần tìm hiểu bài.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ