Bài 29. Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY
CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP!
TRƯỜNG THCS Cát Nhơn
2
1. Em hãy nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn kh«ng cã tõ lµ ? Cho ví dụ?
Trong câu trần thuật đơn không có từ là :
Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
Vớ d?: Con bũ dang g?m c?.
Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp với các từ không, chưa.
Vớ d?: B�i hỏt n�y chua hay.
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Tiết 140:
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
Trường THCS Cát Nhơn
GV Thực hiện: Nguyễn Thị Mỹ Tâm
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ.
I.Câu thiếu chủ ngữ:
1. Ví dụ:
a/. Qua truyện Dế Mèn phiêu lưu kí cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
b/. Qua truyện Dế Mèn phiêu lưu kí, em thấy Dế Mèn biết phục thiện.
2. Nhận xét:
- Câu a thiếu chủ ngữ.
- Chữa lại:
+ Thêm chủ ngữ vào:
Qua truyện Dế Mèn phiêu lưu kí, tác giả cho em thấy Dế Mèn biết phục thiện.
+ Biến trạng ngữ thành chủ ngữ bằng cách bỏ quan hệ từ “qua’
Truyện Dế Mèn phiêu lưu kí cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
C
C
V
V
TN
TN
TN
C
V
V
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ
I.Câu thiếu chủ ngữ:
II. Câu thiếu vị ngữ:
1. Ví dụ
a/. Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
b/. Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
c/. Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6a.
d/. Bạn Lan là người học giỏi nhất lớp 6a.
P. phụ chú
C
C
C
C
V
V
2. Nhận xét.
- Câu b, c thiếu vị ngữ.
- Chữa lại:
+ Thêm vị ngữ :
Vd: Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù đã ®Ó l¹i trong em niÒm kÝnh phôc s©u s¾c.
+ Thêm chủ ngữ vào và biến cụm từ đã cho thành vị ngữ.
Vd: Em rất thích hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
Vd: Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6a //là bạn thân của tôi.
Vd: Tôi rất thích bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6a
c/
b/.
C
C
C
C
V
V
V
V
+ Thêm vị ngữ:
+ Biến cụm từ đã cho thành một bộ phận của vị ngữ:
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
I.Câu thiếu chủ ngữ:
II. Câu thiếu vị ngữ:
III. Luện tập:
1. Hãy đặt câu hỏi kiểm tra những câu dưới đây có thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ không?
a/. Từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay không làm gì nữa.
b/. Lát sau, hổ đẻ được.
c/. Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết.




a/ T? hụm dú, bỏc Tai, cụ M?t, c?u Chõn, c?u Tay khụng l�m gỡ n?a.
-Cõu h?i xỏc d?nh ch? ng?: Ai không làm gì nữa ?
(bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay)
-Cõu h?i xỏc d?nh v? ng?: Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay như thế nào ? (không làm gì nữa )


? Câu trên đủ các thành ph?n ch? ng?, v? ng?.
b/Lỏt sau, h? d? du?c.
-Cõu h?i xỏc d?nh ch? ng?: Lỏt sau, con gỡ d? du?c? ( h?)
-Cõu h?i xỏc d?nh v? ng?: Lỏt sau, h? l�m gỡ? (d? du?c)
? Câu trên đủ các thành ph?n ch? ng?, v? ng?.
c/. Hon mu?i nam sau, bỏc ti?u gi� r?i ch?t.
-Cõu h?i xỏc d?nh ch? ng?: Ai gi� r?i ch?t? ( bỏc ti?u)
-Cõu h?i xỏc d?nh v? ng?:Hon mu?i nam sau, bỏc ti?u nhu th? n�o? (gi� r?i ch?t)
? Câu trên đủ các thành ph?n ch? ng?, v? ng?.
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
I.Câu thiếu chủ ngữ:
II. Câu thiếu vị ngữ:
III. Luện tập:
1. Hãy đặt câu hỏi kiểm tra những câu dưới đây có thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ không?
a/. Từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay không làm gì nữa.
b/. Lát sau, hổ đẻ được.
c/. Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết.
C
C
C
V
V
V
Thảo luận theo tổ:
Tổ 1: bài tập 2
Tổ 2: bài tập 3
Tổ 3: bài tập 4
Tổ 4: bài tập 5
Muốn làm được bài tập này thì trước hết các em xác định CN, VN của câu văn đó, dòng nào có đủ CN,VN rồi thì các em tách câu có đủ CN,VN ra thành một câu. Thế là các em đã làm xong phần bài tập đó.
Hướng dẫn làm bài tập 5
2. Trong số những câu dưới đây, câu nào viết sai? Vì sao?
a/. Kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
b/. Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
c/. Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
d/. chúng tôi thích nghe kể Những câu chuyện dân gian.
b/. Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.
c/. Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.
→ Thiếu vị ngữ
→ Thiếu chủ ngữ
→ Bỏ từ với
→ Thêm vị ngữ vào:
-Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể lu«n ®i theo chóng t«i suèt cuộc ®êi
3. Điền những chủ ngữ thích hợp vào chỗ trống:
a/. ………………….bắt đầu học hát.
b/. ………………………………hót líu lo.
c/. …………………………đua nhau nở rộ.
d/. ……………………....cười đùa vui vẻ.
Lớp chúng em
Những chú chim trên cành
Những bông hoa
Các bạn học sinh
4. Điền những vị ngữ thích hợp vào chỗ trống:
a/. Khi học lớp 5, Hải ……………..
b/. Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn ……………
c/. Buổi sáng, mặt trời ……………….
d/. Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi ……………….
là học giỏi nhất lớp.
rất hối hận
đẹp rực rỡ như một bức tranh.
vẫn liên lạc với nhau.
5. Hãy chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai câu đơn:
a/. Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với hổ con, còn hổ cái nằm phục xuống, dáng mõi mệt lắm.
b/. Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
c/. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
→ Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với hổ con. Còn hổ cái nằm phục xuống, dáng mỏi mệt lắm.
→ Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.
→ Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Củng cố
1. Qua bài học, em thấy để câu rõ nghĩa khi nói hoặc viết ta phải chú ý điều gì?
Khi nói hoặc viết ta cần chú ý câu phải có đủ hai thành phần là chủ ngữ và vị ngữ.

2.Em hãy nêu cách chữa lỗi của câu do thiếu chủ ngữ hoặc thiếu vị ngữ?
-Với câu thiếu chủ ngữ: +Thêm chủ ngữ cho câu.
+Biến trạng ngữ thành chủ ngữ.
+Biến vị ngữ thành cụm chủ -vị.
-Với câu thiếu vị ngữ: + Thêm vị ngữ cho câu.
+Biến cụm từ đã cho thành một bộ phận của cụm chủ-vị.
+Biến cụm từ đã cho thành một bộ phận của vị ngữ.
Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tếp theo:
Về nhà xem lại nội dung bài học và làm hoàn chỉnh các bài tập.
Chuẩn bị bài: Tập làm dàn ý bài văn miêu tả sáng tạo.
+ Xem lại khái niệm văn miêu tả.
+ Những yêu cầu khi làm bài văn miêu tả.
+Lập dàn ý cho đề văn 1,3/sgk-tr122.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP.
Kính chúc quý thầy cô và các em sức khỏe.