Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

GIÁO ÁN: LỊCH SỬ 8
Giáo viên thực hiện: Đào Mạnh Thắng
TRƯỜNG THCS số 1 Gia Phú
CHƯƠNG II:
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM (Tiết 1)
Tiết 47 - Bài 29
KIẾN THỨC CƠ BẢN
-Nội dung cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp
-Ảnh hưởng của cuộc khai thác thuộc địa đối với nền kinh tế, văn hóa Việt Nam
I.CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP 1897 - 1914
-Để tiến hành khai thác thuộc địa Pháp đã làm gì?
-Bộ máy nhà nước được tổ chức như thế nào?
1.Tổ chức bộ máy nhà nước
-1887 Pháp thành lập liên bang Đông Dương gồm Việt Nam – Lào – CPC
-Việt Nam bị chia làm 3 xứ
+Bắc Kì: Nửa bảo hộ
+Trung Kì: Bảo hộ
+Nam Kì: Thuộc địa
-Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh, đứng đầu là người Pháp, dưới là huyện, phủ, châu.
- Tổ chức hành chính cơ sở ở VN vẫn là làng, xã do các chức dịch người bản xứ nắm giữ
Bắc Kì
Trung Kì
Nam Kì
Sơ đồ bộ máy thống trị của Pháp ở Đông Dương
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
Bộ máy chính quyền cấp Xã, Thôn (Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Tỉnh, Huyện (Pháp + Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Kì (Pháp)
Bắc Kì
(Thống sứ)
Trung Kì
(Khâm sứ)
Nam Kì
(Thống đốc)
Lào
(Khâm sứ)
Cam-pu-chia
(Khâm sứ)
Số người Pháp ở Đông Dương
Dinh toàn quyền Pháp ở Sài Gòn
(Nay là dinh Thống nhất)
Tòa án của Pháp tại Sài Gòn, nay là
Tòa án nhân dân TP.HCM
Sơ đồ tổ chức nhà nước Việt Nam
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
(PHÁP)
BẮC KÌ
(Thống sứ Pháp)
TRUNG KÌ
(Khâm sứ Pháp)
NAM KÌ
(Thống sứ Pháp)
TỈNH (PHÁP)
PHỦ, HUYỆN, CHÂU (PHÁP+BẢN XỨ)
LÀNG XÃ (BẢN XỨ)
Câu hỏi:
-Qua sơ đồ bộ máy nhà nước, em có nhận xét gì?
-Bộ máy nhà nước được thiết lập chặt chẽ từ trung ương đến địa phương đều do người Pháp chi phối.
-Kết hợp giữa nhà nước thực dân và quan lại phong kiến.


Câu hỏi:
-Thực dân Pháp thiết lập bộ máy nhà nước nhằm mục đích gì?

+Chia rẽ các dân tộc Đông Dương trong sự thống nhất giả tạo.
+Tăng cừng ách áp bức, kìm kẹp, làm giàu cho TB Pháp.
+Biến Đông Dương thành một tỉnh của Pháp, xóa tên VN – Lào – CPC trên bản đồ thế giới.

-Tại sao mãi đến đầu thế kỉ XX Pháp mới tiến hành khai thác thuộc địa?
+Đầu TKXX mới dập tắt các phong trào khởi nghĩa, cơ bản hoàn thành công cuộc bình định VN và ĐD.
2.Chính sách kinh tế.
Thảo luận nhóm 2 phút.
-Nhóm 1: Trong nông nghiệp Pháp bóc lột như thế nào? Phương thức bóc lột? Vì sao?


-Nhóm 2: Trong Công nghiệp Pháp bóc lột như thế nào? Tác động ra sao tới VN?
-Nhóm 3: Trong thương nghiệp Pháp thực hiện chính sách gì? Mục đích?
2.Chính sách kinh tế.
-Nông nghiệp: Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất
+Bóc lột theo kiểu phát canh thu tô.
-Công nghiệp: Khai thác mỏ, xuất khẩu kiếm lời.
-Thương nghiệp: Độc chiếm thị trường, mua bán hàng hóa, nguyên liệu, thu thuế
- GTVT:Tăng cường xây dựng hệ thống đường giao thông
Số liệu ruộng đất bị Pháp chiếm
Cả nước
(10.900 ha)
ha
Năm
Cả nước
(301.000 ha)
Bắc Kì
(470.000 ha)
Nam Kì
(1.528.000 ha)
Câu hỏi: Chính sách văn hóa giáo dục của Pháp dưới thời kì này thế nào?

3. Chính sách văn hóa giáo dục.
GVMR: Ngoài ra mở thêm một số trường sư phạm Hà Nội, NĐ, Huế, Gia ĐỊnh, trường mĩ thuật, trường dạy nghề, kĩ thuật, trường y sĩ Hà Nội 1902... 1917 Xa rô sang làm toàn quyền lại mở trường đại học thu phục nhâm tâm, Khải Định ra dụ chỉ bãi bỏ các trường chữ Hán.
Ngoài ra dùng báo chí tuyên truyền như tờ Nam Trung nhật báo, Lục tỉnh tân văn.. Xuất bản báo tranh ảnh, bản đồ, tem thư; Một số tác giả tên tuổi: Tản Đà, Phan Kế Bính.....

Hệ thống giáo dục chia làm 3 bậc:
+ Ấu học:
+ Tiểu học:
+ Trung học:
Câu hỏi thảo luận:
*/ Mục đích của chính sách văn hóa giáo dục là gì?
*/ Theo em chính sách văn hóa giáo dục của Pháp có phải để “khia hóa văn minh” cho người Việt Nam hay không? Vì sao?
- Mục đích của chính sách này là nô dịch và ngu dân.

- Pháp muốn lợi dụng nền nho học lỗi thời để ngu dân, tạo ra một đội ngũ tay sai bản xứ và nhu cầu học tập của con em quan chức thực dân, chúng bắt đầu mở trường học mới và đưa tiếng Pháp vào chương trình bắt buộc của bậc trung học và tự chọn tiểu học.
Bài tập:Khoanh tròn vào trước ý trả lời em cho là đúng nhất:
Mục đích của Pháp trong việc mở trường học để làm gì?
A. Phát triển nền giáo dục Việt Nam.
B. Khai minh nền văn hóa- giáo dục VN.
c. Do nhu cầu học tập của con em quan chức thực dân và để đào tạo người bản xứ phục vụ cho Pháp.
D. Do nhu cầu học tập của nhân dân ngày một cao.