Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

TRƯỜNG THCS MỸ HÒA
Giáo viên:
Bùi Thị Thu Thắm
:
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài: 29
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
CHƯƠNG II
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa Việt Nam nhằm mục đích gì?
Để vơ vét sức người sức của
việt Nam
Để chiếm lâu dài và biến
Việt Nam thành một tỉnh của
Pháp
? Ñeå thöïc hieän muïc ñích ñoù Thöïc
daân Phaùp ñaõ laøm gì?
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
LIÊN

BANG

ĐÔNG

DƯƠNG
Quan sát sơ đồ tổ chức nhà nước
Việt Nam do Pháp dựng lên
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Dựa vào thông tin SGK và sơ đồ trên, em hãy cho biết bộ máy nhà nước Việt Nam do Pháp dựng lên có gì khác trước?
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
ĐẤT NỬA BẢO HỘ
ĐẤT

BẢO

HỘ
ĐẤT
THUỘC PHÁP
Việt Nam bị chia thành 3 xứ với 3 chế độ cai trị khác nhau.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Việc tổ chức bộ máy nhà nước này của Pháp nhằm mục đích gì?
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khác nhau.
- Chia rẽ các dân tộc Đông Dương trong sự thống nhất giả tạo.
Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, để tiến hành khai thác Việt Nam, làm giàu cho tư bản Pháp.
Biến Đông Dương thành một tỉnh của Pháp.
* Mục đích:
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khácnhau.
+ Đối với Pháp: Cai trị từ trên xuống chặt chẽ.
+ Đối với Việt Nam: Xoá tên Việt Nam, Lào, Căm-pu-chia, biến Đông
Dương thành một đơn vị hành chính của Pháp. Chia rẽ nhân dân Đông
Dương. Biến quan lại phong kiến Nam triều thành tay sai cho Pháp.
? Tác dụng của bộ máy này đối với Pháp và tác động đối với Việt Nam như thế nào?
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
Phủ toàn quyền Đông Dương tại Hà Nội
Pháp thành lập Liên bang Đông Dương
- Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khác nhau.
? Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Đông Dương?
=> Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở đều do thực dân Pháp chi phối.
Kết hợp chặt chẽ giữa nhà nước thực dân với quan lại phong kiến.
2. Chính sách kinh tế
? Pháp đã tiến hành khai thác kinh tế trên các lĩnh vực nào?
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Pháp ép triều đình Nguyễn "nhượng" quyền "khai khẩn đất hoang" cho chúng.
+ Ở Bắc kì, 1902 Pháp chiếm 182 nghìn hecta.
+Ở Nam kì: Giáo hội Pháp chiếm � ruộng đất.
Trong nông nghiệp Pháp thực
hiện chính sách gì?
Bóc lột bằng phương pháp phát canh thu tô.
Số liệu ruộng đất bị Pháp chiếm
Cả nước
(10.900 ha)
ha
Năm
Cả nước
(301.000 ha)
Bắc Kì
(470.000 ha)
Nam Kì
(1.528.000 ha)
2. Chính sách kinh tế
Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
Bóc lột bằng phương pháp phát canh thu tô.
Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện.
Về công nghiệp chúng đã thực
hiện những chính sách gì?
Tổng sản lượng khai thác than

2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện.
Năm 1911 khai thác hàng vạn tấn quặng kẽm, hàng trăm tấn thiếc, đồng, hàng trăm kilôgam vàng và bạc.
Sau công nhiệp khai thác, các ngành xi măng, gạch ngói, điện, nước, giấy diêm, rượu.cũng đem lại cho chúng nguồn lợi lớn.
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện
? Tại sao Pháp lại đẩy mạnh khai
thác các ngành công nghiệp nhẹ?
- Không muốn cho nền kinh tế
Việt Nam phát triển, cạnh tranh
với nền kinh tế của Pháp.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

? Pháp xây dựng hệ thống giao
thông vận tải nhằm mục đích gì?
- Ñeå taêng cöôøng boùc loät kinh teá, vaø
ñaøn aùp nhaân daân ñaáu tranh.
Đường bộ vươn tới những nơi xa xôi hẻo lánh.
Đường thuỷ và các kênh rạch ở Nam Kì được khai thác triệt để.
Đến năm 1912 hệ thống đường sắt Việt nam có tổng chiều dài 2059 km.
GIAO THÔNG VẬN TẢI
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt
Nam
Hàng hoá của Pháp nhập vào Việt
Nam đánh thuế nhẹ hoặc miễn thuế.
- Hàng hoá của các nước khác đánh
thuế rất cao, có mặt hàng tới 120%.
Hàng hoá của Việt Nam chủ yếu
là xuất sang Pháp.
Tài chính: Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
Việc thực hiện các chính sách KT
của Pháp nhằm mục đích gì?
- Mục đích: Võ vét sức người, sức của ở Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của chính quốc.
Trong thương nghiệp Pháp đã
thực hiện những chính sách gì?
Đồn điền café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
Đđiền chè, café
Đđiền caosu
Đđiền lúa
Rượu, bia, xay xát, sử chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của Pháp ở Việt Nam
? Nội dung của các chính sách kinh tế có những yếu tố tích cực, tiêu cực nào ?
2. Chính sách kinh tế
+ Tích cực : nền sản xuất Tư Bản Chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam.
+ Tiêu cực:
- Tài nguyên thiên nhiên bị bóc lột cùng kiệt.
- Nông nghiệp dậm chân tại chỗ, nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, bị mất ruộng đất.
- Coâng nghieäp phaùt trieån nhoû gioït (trong ñoù coâng nghieäp naëng khoâng phaùt trieån).
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt
Nam
Tài chính: Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
- Mục đích: Võ vét sức người, sức của ở Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của chính quốc.
Nhà máy xi-măng Hải Phòng
Ga Hà Nội (năm 1900)
Cảng Sài Gòn
Ngân hàng Đông Dương (Ngân hàng nhà nước hiện nay)
2. Chính sách kinh tế
Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
Công nghiệp:
+ Tập trung vào khai thác than và kim loại.
+ Xây dựng một số ngành: xi măng, điện.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt
Nam
Tài chính: Đánh thu? n?ng, dđ?t nhiều thu? m?i dđ? tang ngân sách.
- Muïc ñích: Vơ veùt sức người, sức của ở Việt Nam, ñeå ñaùp ứng nhu cầu của chính quốc.
=> Kinh t? việt Nam v? co b?n v?n là n?n s?n xu?t nh?, l?c h?u, ph? thu?c vào n?n kinh tế Pháp.
? Em có nhận xét gì về nền kinh tế Việt Nam đầu thế kỉ XX?
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
? Nêu những chính sách văn hoá, giáo dục của Pháp ở Việt Nam?
- Đến năm 1919 vẫn duy trì nền giáo dục phong kiến.
- Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hoá.

- Năm 1906: Mở trường Đại Học Đông Dương.
- Năm 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục phổ thông gồm 3 bậc: Ấu học, Tiểu học, Trung học.
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
Trường Bưởi (Trường Chu Văn An-Hà Nội)
Trong lớp học
Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay)
Giờ học môn Vật lý tại giảng đường Đại học Đông Dương
GIÁO DỤC
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
- Đến năm 1919 vẫn duy trì nền giáo dục phong kiến.
- Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hoá.
? Theo em, mục đích của chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp có phải để “khai hóa văn minh” cho người Việt Nam hay không? Tại sao?
=> Nh?m đào t?o l?p ngu?i b?n s? ph?c v? công vi?c cai tr?..
- Tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng.
- Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị.
- Triệt để sử dụng phong kiến Nam triều, dùng người Việt trị người Việt.
BÀI TẬP

Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất.
Tập trung vào khai thác than và kim loại
Xây dựng một số ngành: xi-măng, điện nước, giấy, rượu, đường, vải sợi...
Xây dựng hệ thống giao thông vận tải: đường bộ, đường thủy, đường sắt.
Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam.
Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.
? Pháp đã áp dụng những chích sách kinh tế gì đối với Việt Nam?
Chia rẽ các dân tộc Đông Dương trong sự thống nhất giả tạo.
A
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, làm giàu cho tư bản Pháp.
B
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Biến Đông Dương thành một tỉnh của Pháp, xoá tên Việt Nam,
Lào, Cam-pu-chia trên bản đồ thế giới.
C
Hoan hô! Bạn chọn đúng
Từng bước xây dựng và hoàn thiện bộ máy hành chính.
D
Rất tiếc, bạn sai rồi!
1. Âm mưu thâm độc của Pháp trong việc thành lập Liên bang Đông Dương là gì ?
2. Ở bậc tiểu học, học sinh học chữ gì ?
Chữ Hán, chữ Quốc Ngữ, chữ Pháp là môn tự nguyện.
A
Hoan hô ! Bạn chọn đúng
Chữ hán, chữ Pháp.
B
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Chữ Hán, chữ Quốc Ngữ, chữ Pháp là môn bắt buộc.
C
Rất tiếc, bạn sai rồi !
Chữ Quốc Ngữ và chữ Pháp.
D
Rất tiếc, bạn sai rồi!
3. Mục đích của Pháp trong việc mở trường học để làm gì ?
Phát triển nền giáo dục Việt Nam.
A
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Khai minh nền văn hoá giáo dục Việt Nam.
B
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Do nhu cầu học tập của con em quan chức thực dân và để đào
Tạo người bản xứ phục vụ cho Pháp.
C
Hoan hô ! Bạn chọn đúng.
Do nhu cầu học tập của nhân dân ngày một cao.
D
Rất tiếc, bạn sai rồi!
4. Chính sách bóc lột của thực dân Pháp đã làm cho nền kinh tế Việt Nam như thế nào ?
Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cùng kiệt.
A
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Nông nghiệp giẫm chân tại chỗ.
B
Rất tiếc, bạn sai rồi!
Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn một nền công
Nghiệp nặng.
C
Rất tiếc, bạn sai rồi !
Kinh tế Việt nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ phụ thuộc.
D
Hoan hô ! Bạn chọn đúng
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)
2. Chuẩn bị bài 29, phần II
NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI VIỆT NAM
Gợi ý chuẩn bị bài:
Xã hội Việt Nam đã có những thay đổi như thế nào do tác động của Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp?
Xu hướng mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỷ XX?