Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

TRƯỜNG THCS VÂN HÁN
Giáo viên:
NGUYỄN HỒNG LAN
LỊCH SỬ LỚP 8
:
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài: 29
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
CHƯƠNG II
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa Việt Nam nhằm mục đích gì?
Để vơ vét sức người sức của
việt Nam
Để chiếm lâu dài và biến
Việt Nam thành một tỉnh của
Pháp
? Ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñoù Thöïc
daân Phaùp ñaõ laøm gì?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- 17- 10 -1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
LIÊN

BANG

ĐÔNG

DƯƠNG
? Vẽ sơ đồ tổ chức nhà nước Việt Nam
do Pháp dựng lên?
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Dựa vào thông tin SGK và sơ đồ trên, em hãy mô tả tổ chức bộ máy nhà nước Đông Dương?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Năm 1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
ĐẤT NỬA BẢO HỘ
ĐẤT

BẢO

HỘ
ĐẤT
THUỘC PHÁP
Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khácnhau.
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
? Việc tổ chức bộ máy nhà nước này của Pháp nhằm mục đích gì?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Năm 1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khác nhau.
- Chia rẽ các dân tộc Đông Dương trong sự thống nhất giả tạo.
Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, để tiến hành khai thác Việt Nam, làm giàu cho tư bản Pháp.
Biến Đông dương thành một tỉnh của Pháp.
* Mục đích:
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
- Năm 1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.
Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khácnhau.
? Chính sách của thực dân Pháp có những điểm thống nhất giả tạo nào?
- Chia Đông Dương làm năm kì, với nhiều chế độ khác nhau nhưng thực chất đều là thuộc địa của Pháp. Nó còn chia rẽ khối thống nhất đoàn kết của nhân dân ta.
+ Đối với Pháp: Cai trị từ trên xuống chặt chẽ.
+ Đối với Việt Nam: Xoá tên Việt Nam, Lào, Căm-pu-chia, biến Đông
Dương thành một đơn vị hành chính của Pháp. Chia rẽ nhân dân Đông
Dương. Biến quan lại phong kiến Nam triều thành tay sai cho Pháp.
? Tác dụng của bộ máy này đối với Pháp và tác động đối với Việt Nam như thế nào?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
Phủ toàn quyền Đông Dương tại Hà Nội
Năm 1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương
- Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khác nhau.
? Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Đông Dương?
=> Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở đều do thực dân Pháp chi phối.
Kết hợp chặt chẽ giữa nhà nước thực dân với quan lại phong kiến.
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
? Pháp đã áp dụng những chích sách kinh tế gì đối với Việt Nam?
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Pháp ép triều đình Nguyễn "nhượng" quyền "khai khẩn đất hoang" cho chúng.
+ Ở Bắc kì, 1902 Pháp chiếm 182 nghìn hecta.
+Ở Nam kì: Giáo hội Pháp chiếm � ruộng đất.
- Bọn chủ đất mới bóc lột theo kiểu phát canh thu tô như ở Việt Nam.
Số liệu ruộng đất bị Pháp chiếm
Cả nước
(10.900 ha)
ha
Năm
Cả nước
(301.000 ha)
Bắc Kì
(470.000 ha)
Nam Kì
(1.528.000 ha)
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
Tổng sản lượng khai thác than
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
Năm 1911 khai thác hàng vạn tấn quặng kẽm, hàng trăm tấn thiếc, đồng, hàng trăm kilôgam vàng và bạc.
Sau công nhiệp khai thác, các nghành xi măng, gạch ngói, điện, nước, giấy diêm, rượu.cũng đem lại cho chúng nguồn lợi lớn.
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
? Tại sao Pháp lại đẩy mạnh khai
thác các nghành công nghiệp nhẹ?
- Không muốn cho nền king tế
Việt Nam phát triển, cạnh tranh
với nền kinh tế của Pháp.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

? Pháp xây dựng hệ thống giao
thông vận tải nhằm mục đích gì?
- Ñeå taêng cöôøng boùc loät kinh teá, vaø
ñaøn aùp nhaân daân ñaáu tranh.
Đường bộ vươn tới những nơi xa xôi hẻo lánh.
Đường thuỷ và các kênh rạch ở Nam Kì được khai thác triệt để.
Đến năm 1912 hệ thống đường sắt Việt nam có tổng chiều dài 2059 km.
GIAO THÔNG VẬN TẢI
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt
Nam
Hàng hoá của Pháp nhập vào Việt
Nam đánh thuế nhẹ hoặc miễn thuế.
- Hàng hoá của các nước khác đánh
Thuế rất cao, có mặt hàng tới 120%.
Hàng hoá của Việt Nam chủ yếu
Là xuất sang Pháp.
Tài chính: Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
Việc thực hiện các chính sách KT
của Pháp nhằm mục đích gì?
- Mục đích: Võ vét sức người, sức của ở Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của chính quốc.
Đồn điền café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
Đđiền chè, café
Đđiền caosu
Đđiền lúa
Rượu, bia, xay xát, sử chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của Pháp ở Việt Nam
? Nội dung của các chính sách kinh tế có những yếu tố tích cực, tiêu cực nào ?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
+ Tích cực : nền sản xuất Tư Bản Chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam.
+ Tiêu cực:
- Tài nguyên thiên nhiên bị bóc lột cùng kiệt.
- Nông nghiệp dậm chân tại chỗ, nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, bị mất ruộng đất.
- Coâng nghieäp phaùt trieån nhoû gioït (trong ñoù coâng nghieäp naëng khoâng phaùt trieån).
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt
Nam
Tài chính: Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
- Mục đích: Võ vét sức người, sức của ở Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của chính quốc.
Nhà máy xi-măng Hải Phòng
Ga Hà Nội (năm 1900)
Cảng Sài Gòn
Ngân hàng Đông Dương (Ngân hàng nhà nước hiện nay)
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
- Nông nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất.
- Công nghiệp: khai thác mỏ để xuất khẩu, đầu tư công nghiệp nhẹ.
Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông vận tải : Đường sắt, đường bộ, đường thuỷ.

Thương nghiệp: Độc chiếm thị trườngViệt Nam
Tài chính: D�ánh thu? n?ng, d?t nhiều thu? m?i d? tang ngân sách.
- Muïc ñích: Vơ veùt sức người, sức của ở Việt Nam, ñeå ñaùp ứng nhu cầu của chính quốc.
=> Kinh t? việt Nam v? co b?n v?n là n?n s?n xu?t nh?, l?c h?u, ph? thu?c vào n?n kinh tế Pháp.
? Em có nhận xét gì về nền kinh tế Việt Nam đầu thế kỉ XX?
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
? Nêu những chính sách văn hoá, giáo dục của Pháp ở Việt Nam?
- Đến năm 1919 vẫn duy trì nền giáo dục phong kiến.
- Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hoá.

- Năm 1906: Mở trường Đại Học Đông Dương.
- Năm 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục phổ thông gồm 3 bậc: Ấu học, Tiểu học, Trung học.
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
Trường Bưởi (Trường Chu Văn An-Hà Nội)
Trong lớp học
Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay)
Giờ học môn Vật lý tại giảng đường Đại học Đông Dương
GIÁO DỤC
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Bài 29
Tiết 46
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
- Đến năm 1919 vẫn duy trì nền giáo dục phong kiến.
- Mở một số trường học và cơ sở y tế, văn hoá.
? Theo em, chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp có phải để “khai hóa văn minh” cho người Việt Nam hay không? Tại sao?
=> Tạo ra tầng lớp tay sai. Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt.
- Tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng.
- Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị.
- Triệt để sử dụng phong kiến Nam triều, dùng người Việt trị người Việt.
Bài tập
1) Mục đích chính sách cai trị Đông Dương của thực dân Pháp thể hiện ở bộ máy nhà nước như thế nào?
a) Chia rẽ các dân tộc ở Đông Dương, các dân tộc ở Việt Nam.
a) Biến Đông Dương thành một tỉnh của nước Pháp, xoá tên Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia trên thế giới.
c) Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, làm giàu cho tư bản Pháp.
d) a, b, c đều đúng.
2) Chính sách khai thác của thực dân Pháp đã gây tác hại như thế nào cho nền kinh tế nước ta?
a) Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc.
b) Tài nguyên thiên nhiên bị bóc lột cùng kiệt.
c) Nông nghiệp giẫm chân tại chỗ.
d) Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.
e) a, b, c đều đúng.
HDVN
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)

Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất.
Tập trung vào khai thác than và kim loại
Xây dựng một số ngành: xi-măng, điện nước, giấy, rượu, đường, vải sợi...
Xây dựng hệ thống giao thông vận tải: đường bộ, đường thủy, đường sắt.
Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam.
Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.
Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.
? Pháp đã áp dụng những chích sách kinh tế gì đối với Việt Nam?
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)
2. Chuẩn bị bài 29, phần II
NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI VIỆT NAM
Gợi ý chuẩn bị bài:
Xã hội Việt Nam đã có những thay đổi như thế nào do tác động của Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp?
Xu hướng mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỷ XX?