Bài 29. Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam

BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM – Nguyễn Thị Điệp THCS Lê Quý Đôn
Kiểm tra bài cũ:
Em hãy nối các mốc thời gian ở cột A sao cho đúng với các sự kiện ở cột B.
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
CHƯƠNG II
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
I CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 - 1914)

“Thủa nô lệ, dân ta mất nước
Cảnh cơ hàn trời đất tối tăm
Một đời đau suốt trăm năm
Chim treo trên lửa, cá nằm dưới dao
Giặc cướp hết non cao biển rộng
Cướp cả tên nòi giống tổ tiên
Lưỡi gươm cắt đất ngăn miền
Non sông một khúc ruột liền chia ba”
Trích tác phẩm: Ba mươi năm đời ta có Đảng
Tố Hữu
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của
thực dân Pháp (1897- 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
- YouTube: Việt Nam thiên lịch sử truyền hình tập 1: Cội rễ cuộc chiến tranh Từ 11.46 - 15.26
Liên bang Đông Dương
Toàn quyền
Sơ đồ tổ chức bộ máy thống trị của Pháp ở Đông Dương
Bắc Kì
Công sứ
Trung Kì
Kh©m sø
Nam Kì
Thống đốc
Lào
Khâm sứ
Cam-pu-chia
Khâm sứ
Tỉnh
Phủ, Huyện, Châu
Làng, xã
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp (1897- 1914)
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp
(1897- 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
- Năm 1897 thành lập Liên bang Đông Dương.
Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở đều do thực dân Pháp chi phối.
- Lực lượng vua quan phong kiến vẫn được duy trì nhưng chỉ là bù nhìn.
=> Tính chất nhà nước là “Thuộc địa nửa phong kiến”.
Dinh Tổng Đốc xưa trên phố Quang Trung
Văn phòng Tòa sứ Hải Dương xưa
(Nay thuộc khuôn viên Tỉnh ủy Hải Dương)
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp
(1897- 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
2. Chính sách kinh tế
2. Chính sách kinh tế
Ngành
Chính sách nổi bật
Nhận xét
Nông nghiệp
Thương nghiệp
Công nghiệp
GT –Vận tải
Tài chính
- Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất, bóc lột theo lối cũ như địa chủ Việt
Tập trung khai thác than, kim loại
Mở mang một số ngành sản xuất, chế biến
Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam
Xây dựng hệ thống giao thông vận tải phục vụ cho bóc lột, đàn áp nhân dân.
Đặt thuế mới chồng lên thuế cũ
Bắt phu đắp đường, đào sông, xây dựng dinh thự đồn bốt...
* Tác động:
* Mục tiêu:
“…Các hạng thuế các làng thương mãi
Hết đinh điền rồi lại trâu bò 
Thuế chó cũi, thuế lợn lò 
Thuế muối, thuế rượu, thuế đò, thuế ghe 
thuế sản vật, thuế chè thuế thuốc 
Thuế môn bài, thuế nước thuế đèn 
Thuế nhà cửa, thuế chùa chiền 
Thuế rừng tre gỗ, thuế thuyền bán buôn 
thuế cả hết phấn son đường phố 
Thuế những anh thuốc lọ gầy còm 
Thuế gò, thuế bãi, thuế cồn 
Thuế người chức sắc, thuế con hát đàn. 
Thuế đường , mật, thuế xe mọi chợ 
Thuế gạo ngô, thuế đỗ, thuế bông 
Thuế nhôm, thuế sắt, thuế đồng 
Thuế chim, thuế cá khắp trong lưỡng kỳ 
Các hạng thuế kể chi cho xiết 
Thuế xia kia mới thiệt lạ lùng 
Làm cho thập thất cửu không 
Làm cho đau đớn khốn cùng chưa thôi...!
“Trước năm 1914, họ chỉ là những người An-nam-mít, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị. Khi cuộc chiến tranh bùng nổ, thì họ lập tức bị biến thành “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”…..

- “Vì để bảo vệ cho cái công lí và tự do … họ đã phải đột ngột xa vợ con, rời bỏ mảnh ruộng hoặc đàn cừu của họ để vượt đại dương, đi phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu…”;

- “Tổng cộng có bảy mươi vạn người bản xứ đã đặt chân lên đất Pháp; và trong số ấy, tám vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương đất nước mình nữa”…
Trích văn bản Thuế máu – Nguyễn Ái Quốc
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp (1897- 1914)
Tranh biếm họa của Nguyễn Ái Quốc trên báo Người cùng khổ
Nhà máy Rượu tại thành phố Hải Dương đầu thế kỷ XX
Công nhân Việt Nam thời Pháp thuộc
2. Chính sách kinh tế
Ngành
Chính sách nổi bật
Nhận xét
Nông nghiệp
Thương nghiệp
Công nghiệp
GT –Vận tải
Tài chính
- Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất, bóc lột theo lối cũ như địa chủ Việt
Tập trung khai thác than, kim loại
Mở mang một số ngành sản xuất, chế biến
Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam
Xây dựng hệ thống giao thông vận tải phục vụ cho bóc lột, đàn áp nhân dân.
Đặt thuế mới chồng lên thuế cũ
Bắt phu đắp đường, đào sông, xây dựng dinh thự đồn bốt...
- vơ vét sức người, sức của của nhân dân Việt Nam.
* Tác động:
- Kinh tế Việt Nam đầu thế kỉ XX đã có nhiều biến đổi.
Tính chất tự cung tự cấp của nền kinh tế phong kiến dần bị phá vỡ.
Kinh tế Việt Nam phụ thuộc chặt chẽ vào thực dân Pháp.
* Mục tiêu:
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp
(1897- 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
2. Chính sách kinh tế
Mục tiêu: - vơ vét sức người, sức của của nhân dân Việt Nam.
Kinh tế Việt Nam đầu thế kỉ XX đã có nhiều biến đổi
Tính chất tự cung tự cấp của nền kinh tế phong kiến dần bị phá vỡ.
- Kinh tế Việt Nam phụ thuộc chặt chẽ vào thực dân Pháp.
Tác động:
Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp
(1897- 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
Duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến, một số kì thi có thêm môn tiếng Pháp.
- Chính quyền Pháp mở trường học cùng một số cơ sở văn hóa, y tế.
Một góc trường Nam tiểu học Hải Dương xưa
(Nay là trường Tiểu học Tô Hiệu)
I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 - 1914)
1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Chính sách kinh tế
3. Chính sách văn hóa, giáo dục
II. NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI VIỆT NAM
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Cầu Long Biên
Nông dân Việt Nam thời Pháp thuộc
BÀI 29
CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Tranh “ba tầng áp bức”