Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Chương 3
VÀ CÁC BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Virut daïi
HIV
Virus cúm H5N1
Bệnh đậu mùa ở Ấn Độ
Bệnh lở mồm long móng
Cõy b? b?nh DTL
Virut và bệnh đốm khoai tây


CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRÚT VÀSỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT TRONG TẾ BÀO CHỦ

Virut là thöïc theå chöa coù caáu taïo teá baøo, coù kích thöôùc sieâu nhoû vaø coù caáu taïo raát ñôn giaûn, chæ goàm 1 loaïi axit nucleic ñöôïc bao boïc bôûi voû protein, kyù sinh noäi baøo baét buoäc.
Tiết 31-Bài 29+30:
Virut là gì?
I. CẤU TẠO VÀ HÌNH THÁI
Virut có cấu tạo như thế nào?

VR có voû ngoaøi
VR trần
1. CẤU TẠO
1. CẤU TẠO
Virut goàm 2 thaønh phaàn cô baûn:Phaàn loõi vaø phaàn voû
-Phaàn loõi:
B? gen (ARN)
VR đốm TL
Adeno virut
Là axit nucleic ch? ch?a m?t trong 2 lo?i là: ADN ho?c ARN,có chức năng di truyền
-Phần vo �(capsit):
Được cấu tạo từ các phân tử protein gọi là capsôme bao bọc phần lõi có chức năng bảo vệ axit nucleic.
Ph?c h?p axit nucleic- capside g?i là nucleocapside.
Một số virut còn có vỏ ngoài gồm các gai glycoprotein làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virut bám lên bề mặt tế bào vật chủ (Virut có vỏ ngoài)
Phân loại virut dựa trên tiêu chí nào?
Virut được phân loại dựa vào loại axit nucleic, cấu trúc vỏ, vật chủ ký sinh.
? Căn cứ vào axit nucleic chia thành 2 nhóm lớn:
-Virut ADN (virut đậu mùa, viêm gan B, hecpet.)
-Virut ARN (virut cúm, virut viêm não Nhật Bản.)
3. Dạng xoắn:
1. Dạng khối:
2. Dạng phức tạp:
VR bại liệt
VR hecpet
VR đậu mùa
phagơ T2
VR ĐTL
VR cúm
VR sởi
VR dại
2. HÌNH THÁI
2. HÌNH THÁI
? Cĩ 3 d?ng hình th�i co b?n sau :
a. Cấu trúc xo?n :
C�c capsome s?p x?p theo chiều xoắn của axit nucleic
VR cúm
b. Caáu truùc khối:
Các capsome xếp thành hình cầu hay khối cầu đa diện(20 maët tam giaùc ñeàu)
c. Caáu truùc hoãn hợp:
Phần đầu có cấu trúc khối chöùa axit nucleic gaén vôùi ñuoâi coù caáu truùc xoaén.

Về nhà quan sát hình 29.3-SGK và mô tả thí nghiệm của Franken và Canrat
Về nhà thực hiện lệnh SGK trang 117:
Em hãy giải thích tại sao virut phân lập không phải là chủng B?
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
Theo em có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không?
So sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn?

Quan sát hình cho biết chu trình nhân lên của virut gồm mấy giai đoạn? Kể tên.
II. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT
Chu kỳ nhân lên của vi rut trong teá baøo vaät chuû gồm 5 giai đoạn:

Giai đoạn hấp phụ
Giai đoạn xâm nhập
Giai đoạn sinh tổng hợp
Giai đoạn lắp ráp
Giai đoạn phoùng thích
Quan sát hình,thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập sau:
1. Giai đoạn hấp phụ
? Gai glicoprotein của virut phải đặc hiệu với thụ thể bề mặt của tế bào thì virut mới bám được vào, nếu không thì không bám được vào
2. Giai đoạn xâm nhập

 Ñoái vôùi phagô:
Enzim lizozim phaù huûy thaønh teá baøo ñeå bôm axit nucleic vaøo teá baøo chaát, coøn voû naèm beân ngoaøi.
 Ñoái vôùi virut ñoäng vaät:
Ñöa caû nucleocapsit vaøo teá baøo chaát, sau ñoù “côûi voû” ñeå giaûi phoùng axit nucleic
3. Giai đoạn sinh tổng hợp
 Virut söû duïng enzim vaø nguyeân lieäu cuûa teá baøo ñeå toång hôïp axit nucleic vaø protein cho rieâng mình
4. Giai đoạn lắp ráp virut
 Laép axit nucleic vaøo protein voû ñeå taïo virut hoøan chænh
5. Giai đoạn giải phóng virut



 VR tiết enzim phaù vỡ teá baøo vaø oà aït chui ra ngoaøi

 Löu yù:
+ Quá trình nhân lên chỉ xảy ra khi VR xâm nhập vào cơ thể sống.
+ Thực chất đó là sự nhân lên của 2 thành phần protein và axit nucleic, sau kết hợp lại thành hạt virut.
Tại sao mỗi loại virut chỉ có thể nhiễm vào một loại tế bào nhất định?
Ví dụ HIV chỉ nhiễm vào tế bào của hệ miễn dịch( tế bào T-CD4, đại thực bào) mà không nhiễm vào được tế bào gan còn virut gây viêm gan B thì ngược lại.
?Do trên bề mặt tế bào có các thụ thể mang tính đặc hiệu đối với mỗi loại virut.
III. HIV / AIDS
Em hiểu thế nào về HIV?

Tại sao lại nói HIV gây hội chứng suy giảm miễn dịch ở người?
Hội chứng này dẫn đến hậu quả gì?
 HIV laø virut gaây suy giaûm mieãn dòch ôû ngöôøi

 HIV coù khaû naêng gaây nhieãm vaø phaù huûy moät soá teá baøo cuûa heä thoáng mieãn dòch(teá baøo limpho T, ñaïi thöïc baøo) laøm maát khaû naêng mieãn dòch cô theå
Caùc sinh vaät lôïi duïng luùc cô theå bò suy giaûm mieãn dòch ñeå taán coâng vaø gaây beänh cô hoäi.
1. Khái niệm veà HIV
2. HIV lây truyền qua những con đường nào?
-Các đối tượng nào được xếp vào nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao?
?Những nhóm người tiêm chích ma tuý và gái mại dâm thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao
3. Các giai đoạn phát triển của bệnh
Kéo dài 2 tuần đến 3 tháng. Thường không biểu hiện triệu chứng hoặc biểu hiện nhẹ
Kéo dài 1-10 năm. Lúc này số lượng tế bào limpho T-CD4 giảm dần
Các bệnh cơ hội xuất hiện: tiêu chảy, viêm da, sưng hạch, lao, ung thư Kapôsi, mất trí, sốt kéo dài, sút cân,. Cuối cùng dẫn đến cái chết khỏi
Đọc mục II.3-T120-SGK?hoàn thành phiếu học tập sau:
Tại sao nhiều người không hay biết mình đang bị nhiễm HIV? Điều này nguy hiểm như thế nào đến xã hội?


?Thời gian ủ bệnh của HIV rất lâu, có thể đến 10 năm nên khi chưa biểu hiện triệu chứng người bệnh không biết mình đã bị nhiễm HIV
-Người bệnh có thể không biết mình bị bệnh nhiễm HIV nên không có biện pháp phòng ngừa.Do đó dễ lây lan cho người thân và cộng đồng.
4. Phòng ngöøa HIV/AIDS bằng cách nào?
Hiểu biết về AIDS
Sống lành mạnh.
Loại trừ tệ nạn xã hội.
Vệ sinh y tế.

Câu 1: Virut là gì?
a. Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào,có kích thướcsiêu nhỏ.
b. Có cấu tạo rất đơn giản,chỉ gồm lõi là 1axit nuclêic(ADN hoặc ARN) được bao bọc bởi lớp vỏ là prôtein.
c.Là một thực thể đã có cấu tạo tế bào,Vật chất di truyền là ADN và ARN.
d. Cả a và b.
Hãy khoanh tròn đáp án đúng nhất cho cac� câu sau đây:
Câu 2: Virut có các loại cấu trúc nào?
a. Cấu trúc khối
b. Cấu trúc xoắn
c. Cấu trúc hỗn hợp
d. Cả a,b và c
Câu 3: Trong tế bào chủ,virut tiến hành điều khiển bộ máy di truyền để tổng hợp:
a. Axit nucleic.
b.Protein.
c.Các enzim.
d.Cả a và b.
Câu 4: Các dịch bệnh do virut gây ra rất nguy hiểm vì:
a. Kích thướt virut rất nhỏ nên dễ phát hiện.
b. Dễ thay đổi cấu trúc di truyền nên không có vacxin để phòng ngừa
c. Khi nhiễm vào vật chủ thường không bị phát hiện ra ngay nên dễ bị lan truyền.
d. Cả b và c.
Câu 5: HIV là gì?
a.HIV là một vi khuẩn gây ra bệnh AIDS.
b. HIV là căn bệnh thế kỷ của loài người.
c. HIV là một virut gây suy yếu miễn dịch ở người.
d. Cả a và b.

-Về nhà:
+Hoàn thành phần lệnh ở bài 29.
+Trả lời các câu hỏi cuối bài 29,30-SGK.
+Đọc mục "Em có biết" cuối bài 29,30-SGK.
+Chuẩn bị bài 31?trả lời lệnh trong bài.