Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Tiết 30
Không thấy
mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Nghiền lá
Dịch
chiết
Lọc qua nến lọc vi khuẩn
Dịch lọc
Thí nghiệm của D.I.Ivannopxki:
Chương 3
Khái niệm virut.
Cấu tạo virut.
Hình thái virut.
IV. Phân loại virut.
NỘI DUNG BÀI HỌC
Không thấy
mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Nghiền lá
Dịch
chiết
Lọc qua nến lọc vi khuẩn
Dịch lọc
Thí nghiệm của D.I.Ivannopxki:
Virut là gì?
?



I / Khái niệm:
Virut có kích thước siêu nhỏ (10 - 100nm).
Là một thực thể sống chưa có cấu tạo tế bào. Có cấu tạo rất đơn giản.
Kí sinh nội bào bắt buộc: trong TB vật chủ, VR có khả năng nhân lên (có khả năng hoạt động như một thể sống), ngoài TB, chúng lại như một thể vô sinh.
Vậy virut được cấu tạo gồm những thành phần nào?
Capsôme
Lõi acid nuclêic
Vỏ prôtêin (capsit)
SƠ ĐỒ CẤU TẠO VIRUT
Nuclêôcapsit
II / Cấu tạo:
Gồm 2 phần chính: lõi là acid nuclêic và vỏ prôtêin (capsit)
2- Vỏ prôtêin (capsit):
+ Vỏ capsit được cấu tạo từ các đơn vị prôtêin gọi là capsôme.
+ Bao bọc bên ngoài, bảo vệ lõi axit nuclêic.
1- Lõi axit nuclêic (hệ gen):
+ Có thể là ADN hoặc ARN.
+ Giữ chức năng di truyền.
 Phức hợp giữa axit nuclêic và vỏ capsit gọi là nuclêôcapsit.
Lưu ý:
- Một số virut còn có thêm một vỏ bao bên ngoài, gọi là vỏ ngoài.
- Trên mặt vỏ ngoài có các gai glicôprôtêin làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp VR bám lên bề mặt TB chủ.
- VR không có vỏ ngoài, gọi là VR trần.
Vỏ capsit
Lõi
acid nucêic
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
Virut trần
Virut có vỏ ngoài
Cấu trúc virut trần và virut có vỏ ngoài
Vỏ capsit
Lõi
acid nucêic
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
VR trần
VR có vỏ ngoài (Virion)
Đều gồm hai thành phần cơ bản:
+ Lõi acid nuclêic
+ Vỏ capsit
Không có vỏ bao bên ngoài vỏ capsit
So sánh cấu tạo virut trần và virut có vỏ ngoài?


III / Hình thái:
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic
Que, sợi, cầu
VR khảm thuốc lá, VR dại, VR cúm, VR sởi…
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều..
Khối đa diện, hình cầu
Virut bại liệt.
Đầu có cấu trúc khối chứa axít nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn
Đầu là hình khối đa diện, đuôi hình trụ
Phagơ T2
Virut khảm thuốc lá
Virut bại liệt
Virut HIV
Phagơ T2
HÌNH DẠNG MỘT SỐ VIRUT
Virut cúm A
- Virut có những dạng cấu trúc nào?
IV . Phân loại virut
- Virut được phân loại chủ yếu dựa vào loại axit nuclêic, cấu trúc vỏ capsit, có hay không có vỏ ngoài.
- Có 2 nhóm lớn:
+ Virut ADN (VR đậu mùa, VR viêm gan B, VR hecpet…).
+ Virut ARN (VR cúm, VR sốt xuất huyết, VR viêm não Nhật Bản…).
- Căn cứ vào những tiêu chí nào để phân loại virut?
- Nếu căn cứ vào axit nuclêic, ta có thể chia virut thành mấy nhóm? Đó là những nhóm nào? Cho ví dụ?
- Nhiễm chủng virut lai vào cây thuốc lá thì cây sẽ bị bệnh. Phân lập từ lá cây bị bệnh sẽ thu được chủng VR nào?
Virut lai
Chủng A
Chủng B
Chủng A
Vì sao virut phân lập được không phải là chủng B?
Thí nghiệm của Franken và Conrat:
▼ Nêu sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền chữ có hoặc không vào bảng dưới đây:
Không
Không
Không
Không
Không
Có
Có
Có
Có
Có

VỀ NHÀ
2- Soạn bài mới: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.
1- Học bài cũ, trả lời các câu hỏi Sgk.