Bài 29. Cấu trúc các loại virut

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Vi khuẩn có thể hình thành các loại bào tử nào?
Câu 2: Hãy nêu ảnh hưởng của các yếu tố lý học lên sự sinh trưởng của vi sinh vật?
CHƯƠNG III.VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Bài 29
CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Dịch lọc


Nhiễm vào lá cây lành

Soi dưới kính hiển vi quang học
Nuôi trên môi trường thạch
Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Cây vẫn bị bệnh
Gọi mầm bệnh là
virut
Lá cây thuốc lá
bị bệnh


Dịch chiết


Nghiền
Lọc qua m�ng lọc vi khuẩn


Qua thí nghiệm trên, em có nhận xét gì về kích thước của virut ?
Rất nhỏ bé, nhỏ hơn rất nhiều so với kích thước của vi khuẩn.
KHÁI NIỆM
* Thí nghiệm của D.I.Ivanopxki (1892)
I. KHÁI NIỆM
Virut là gì?
- Virut là dạng sống chưa có cấu tạo tế bào:
+ Kích thước siêu nhỏ (đo bằng nanomet)
+ Cấu tạo rất đơn giản gồm có vỏ prôtêin và lõi là một loại axit nuclêic.
+ Kí sinh nội bào bắt buộc
Cấu tạo của virut
II. CẤU TẠO
1. Cấu tạo chung
Virut được cấu tạo từ những thành phần nào?
Virut được cấu tạo từ 2 thành phần cơ bản:
a) Lõi axit nuclêic (hệ gen)
b) Vỏ prôtêin ( capsit)
II. CẤU TẠO
1. Cấu tạo chung
Axit nuclêic
Capsit
Phức hợp gồm axit nuclêic và vỏ capsit được gọi là gì?
Phức hợp gồm axit nuclêic và vỏ capsit được gọi là Nuclêôcapsit.
a) Lõi axit nuclêic (hệ gen)
Hệ gen của virut
- Là ADN hoặc ARN ở dạng chuỗi đơn hoặc chuỗi kép.
Bộ gen của virut có thể là ADN hoặc ARN,
1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn luôn là ADN 2 sợi
Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với so với bộ gen của sinh vật nhân chuẩn?
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn
Franken và Conrat đã tiến hành thí nghiệm như thế nào?
Giải thích tại sao virut phân lập được không phải là chủng B?
- Virut phân lập được không phải là chủng B vì virut lai mang hệ gen của chủng A.
Thành phần cấu tạo nào là cơ bản?
b) Vỏ prôtêin (capsit)
Vỏ capsit được cấu tạo như thế nào?
- Là lớp prôtêin gồm nhiều đơn vị cấu tạo là capsôme.
2. Các dạng cấu tạo
Dựa vào thành phần cấu tạo người ta chia virut làm mấy dạng? Đặc điểm của các dạng đó?
Virut trần
Chỉ có cấu tạo
gồm lõi axit nuclêic
và vỏ capsit (giống
cấu tạo chung).


Virut có vỏ ngoài
Ngoài cấu tạo
giống virut trần còn
có lớp vỏ bọc bao
bên ngoài vỏ capsit,
trên có gắn các gai
licôprôtêin.
licôprôtêin
L� lớp lipit kép và prôtêin tương tự màng sinh chất? bảo vệ virut.
làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt tế bào.
Vỏ ngoài của virut có bản chất là gì? Nó có tác dụng gì?
Gai glycôprôtêin có tác dụng gì ?
Virut cú v? ngo�i
II. HÌNH THÁI
Virut có những dạng cấu trúc nào dựa trên sự sắp xếp của capsome ?
1. Hình xoắn
2. Hình khối
3. Dạng hỗn hợp
Virut bại liệt
Phage T2
Virut HIV
Virut dại
Virut khảm thuốc lá
Virut đậu mùa
II. HÌNH THÁI
II. HÌNH THÁI
Cấu trúc xoắn
- Virut khảm thuốc lá, virut bệnh dại, virut cúm, virut sởi,…
- Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic.
- Virut có hình que hay hình sợi hoặc hình cầu.
Cấu trúc khối
Cấu trúc hỗn hợp
- VR bại liệt, virut HIV,….
- Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic, đuôi có cấu trúc xoắn.
- Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều.
- VR đậu mùa, phagơ,…
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
Theo em có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không?
- Không thể nuôi cấy được vì virut là kí sinh nội bào bắt buộc, chúng chỉ nhân lên được trong tế bào sống.
Em hãy so sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền chữ “có” hoặc “không” vào bảng sau?
Có
Không
Không
Không
Không
Có
Có
Có
Không
Có
CỦNG CỐ
Dựa vào thành phần cấu tạo có 2 loại virut, dựa vào cấu trúc capsit có 3 loại virut. Vậy dựa vào lõi axit nuclêic có mấy loại virut?
1/ Virut là:
a/ Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào
b/ Có cấu tạo đơn giản chỉ gồm 1loại axit nuclêic bao bởi prôtêin.
c/ Là thực thể có màng tế bào chưa hoàn chỉnh
d/ Cả a và b

Đ
CỦNG CỐ
2/ Các thành phần cơ bản của virut là:
a/ Axit nuclêic
b/ Prôtêin
c/ Lipít
d/ Axit nuclêic và prôtêin
3/ Hình thức sống của virut là:

a/ Sống kí sinh bắt buộc
b/ Sống hoại sinh
c/ Sống cộng sinh
d/ Sống kí sinh không bắt buộc

Đ
Đ
Cấu trúc hỗn hợp

Cấu trúc xoắn

Cấu trúc khối

Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều

Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn

Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic
Cấu trúc xoắn
Cấu trúc khối

Cấu trúc hỗn hợp
1
2
3
4
6
7
5
S
H
N
Ô
Trò chơi ô chữ
thí nghiệm tìm ra virut được tiến hành trên loài cây này.
Tên gọi Virut kí sinh ở vi khuẩn.
đơn vị cấu tạo của mọi cơ thể sống
Dụng cụ để quan sát vi sinh vật
Thành phần cấu tạo nên vỏ capsit
Nhà bác học tìm ra virut là người nước này
Vật chất di truyền của mọi sinh vật.
www.themegallery.com
www.themegallery.com