Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Chương III
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM

CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Không thấy
mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Nghiền lá
Dịch
chiết
Lọc qua nến lọc vi khuẩn
Dịch lọc
Thí nghiệm của D.I.Ivannopxki (1892):
Đặc điểm chung
- Kích thước của virut
Rất nhỏ bé: từ 10 nm - 100 nm
( 1 nm = 10-6 mm)
? Chỉ có thể quan sát được dưới KHV điện tử
Virut lớn nhất = 1/10 vi khuẩn E.Coli
Virut nhỏ nhất = 1/100 vi khuẩn E.Coli
- Cấu trúc vô cùng đơn giản: chỉ gồm vỏ Protênin và lõi Axit Nucleic
Một số Virut thường gặp
II. HÌNH THÁI
? Chủ yếu gồm 3 dạng:
1. Hình trụ xoắn
2. Hình khối
3. Dạng phối hợp
Khối đa diện
Khối cầu
II. HÌNH THÁI
Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập sau:
Que, sợi, cầu
Khối đa diện, hình cầu
Đầu là hình khối đa diện, đuôi hình trụ
Capsome sắp xếp theo chiều xoắn của axit nucleic
Capsome sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều...
Đầu có cấu trúc khối chứa a.nucleic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn
VR khảm thuốc lá, VR dại, VR cúm, VR sởi,…
Virut bại liệt, virut HIV, virut Hecpet,...
Phage T2, T4,…
III. CẤU TẠO VIRUT
* Virut được cấu tạo gồm những thành phần nào ? * Bản chất của các thành phần đó là gì?
Gồm 2 phần chính:
Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
Vỏ (capsit): Prôtêin
(Ngoài ra một số virut còn có thêm lớp vỏ ngoài bao bọc)
Bộ gen của virut có thể là ADN hoặc ARN,
1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn luôn là ADN 2 sợi
Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với so với bộ gen của sinh vật nhân chuẩn?
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn
1. BỘ GEN
- Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị nhỏ hơn là capsome.
- Virut càng lớn, số lượng capsome càng nhiều
2. VỎ PROTEIN (CAPSIS)
Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào?
Kích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào ?
3. VỎ NGOÀI
Virut chỉ có cấu tạo gồm lõi và vỏ capsit
Có lớp vỏ bọc bao bên ngoài vỏ capsit, trên có gắn các gai glycôprôtêin
Virut trần (virut đơn giản)
Virut có vỏ bọc (virut phức tạp)
IV. PHƯƠNG THỨC SỐNG
? Kí sinh bắt buộc trong tế bào chủ
Vật chủ mà virut ký sinh có thể là những sinh vật nào ? Cho ví dụ?
Tế bào chủ
Động vật:
Thực vật:
Vi sinh vật:
Virut H5N1,virut dại.
Virut khoai tây,cà chua, thuốc lá .
Phagơ T2, T4 của E.Coli.
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Trong thí nghiệm của Ivanopxki, giai đoạn nào cho thấy rõ phương thức sống của virut ?
Có thể nuôi virut trên môi trường nuôi cấy nhân tạo như vi khuẩn được không?
Không, bắt buộc phải nuôi virut trong tế bào sống
V. Phân loại virut
Dựa trên những kiến thức đã học, ta có thể phân loại virut dựa trên những tiêu chuẩn nào ?
? Có thể phân loại dựa trên 4 tiêu chuẩn:
Căn cứ vào loại axit nuclêic ( virut ADN, virut ARN)
Căn cứ vào hình dạng (Trụ, khối, hỗn hợp)
Căn cứ vào có hay không có vỏ ngoài( VR đơn giản, VR phức tạp)
Căn cứ vào tế bào chủ mà virut kí sinh( VR ĐV, VR TV, VR VSV)
Thí nghiệm của Franken và Conrat:
Nhiễm vào cây
Protein
Sự nhân lên của virut
RNA
Tại sao virut phân lập được không phải là chủng B?
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Việc có thể tách riêng axit nuclêic ra khỏi vỏ Prôtêin thành hai chất riêng như là các hợp chất hoá học; khi trộn lẫn, chúng lại có thể tự lắp ghép trở lại thành hạt virut thể hiện tính chất nào của virut ?
Khi ở ngoài tế bào chủ, chúng biểu hiện đặc tính như một thể vô sinh hay hữu sinh?
ở ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện như một thể vô sinh.
vI. đặc điểm sống của virut:
ở ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện như một thể vô sinh
Chỉ khi ở trong tế bào chủ, virut mới hoạt động như một thể sống.
ADN dúng vai trũ quy?t d?nh, qui d?nh m?i d?c di?m c?a virut
Virut là một .... vô cùng đơn giản, không có......
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là .. và lõi là .... .
Virut sống ...... trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật. được gọi là ... hay ...
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ...
? Khái niệm về virut
Từ những kiến thức trên, em hãy hoàn thành khái niệm virut bằng cách điền từ thích hợp vào chỗ trống.
CÂU HỎI
1. Virut có phải là siêu vi khuẩn không?
2. Tại sao người ta nói “ virut vừa là thể sống vừa là thể không sống” ?
3. Có thể nuôi cấy virut trong môi trường thạch như vi khuẩn không? Tại sao?
Virut có phải là tác nhân gây bệnh có kích thước nhỏ nhất không?
Virôit và bệnh do virôit
Virôit (ARN)
Bệnh củ khoai tây hình thoi
Priôn và bệnh do Priôn
Bệnh bò điên
Hẹn gặp lại các em
HẸN GẶP LẠI CÁC EM!