Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Tác nhân gây nên các bệnh này?
Virut
Bệnh cúm A/H1N1
Virut là gì ?
Bệnh đậu mùa
Bệnh cúm gia cầm
Bệnh HIV
Chuong III:
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
BÀI 29:CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Nghiên cứu SGK để hình thành khái niệm Virut?
I. KHÁI NIỆM:
 Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ, chỉ có thể nhân lên trong tế bào sống. Chúng sống kí sinh nội bào bắt buộc.
II. CẤU TẠO:
 1. CÊu t¹o chung: 2 phÇn
Lâi( bé gen): Axit Nuclªic
b. Vá (capsit): Pr«tªin
Phøc hîp gåm axit nuclªic vµ vỏ capsit ®­îc gäi lµ Nuclª«capsit
Axit nuclêic
Prôtêin
Virut được cấu tạo gồm những thành phần nào ? Bản chất của các thành phần đó là gì?
Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với bộ gen của sinh vật nhân th?c?
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật nhân th?c
 Bé gen cña virut cã thÓ lµ ADN hoÆc ARN,
Chuỗi đơn hoặc chuỗi kép
Bộ gen của sinh vật nhân th?c luôn là ADN chu?i kộp
Vỏ capsit của virut:
- ? Vỏ capsit được cấu tạo từ cỏc đơn vị prụtờin g?i là capsome.
Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào?
- ? Kích thước virut càng lớn thì số lượng capsome càng nhiều.
Kích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào ?
 2.C¸c d¹ng cÊu t¹o:
 Virut trÇn (virut ®¬n gi¶n)
 Virut cã vá ngoaøi (virut phøc t¹p)
Quan sỏt hỡnh v?, hóy so sỏnh c?u t?o c?a Virut tr?n v� Virut cú voỷ ngo�i?
 virut chØ cã cÊu t¹o gåm lâi a. nuclêic vµ vá capsit
 cã líp vá bao bªn ngoµi vá capsit và trªn cã g¾n c¸c gai glic«pr«tªin
là líp lipit kÐp vµ pr«tªin t­¬ng tù mµng sinh chÊt b¶o vÖ virut.
làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt tế bào v?t ch?.
Vỏ ngoài của virut có bản chất là gì? Nó có tác dụng gì?
Virut có vỏ ngoaứi
Gai glicôprôtêin có tác dụng gì ?
III. HÌNH THÁI:
Dựa vào hình dạng, ta có thể phân chia virut thành những d?ng c?u trỳc nào?
? Chủ yếu gồm 3 dạng
1. Hình trụ xoắn(que, s?i, c?u)
2. Hình khối
3. Dạng hoón hợp
Khối đa diện
Khối cầu
Nghiên cứu SGK, haõy mô tả đặc điểm của virut
có hình dạng xoắn, khoái
vaø hoãn hôïp? Cho ví dụ?
? Cấu trúc xoắn
 Caáu truùc khoái
 Caáu truùc hoãn hôïp
Cấu trúc virut
 Ñaëc ñieåm
 - Goàm capsome xeáp theo chieàu xoaén cuûa axit nucleâic.
- Coù hình que, sôïi, caàu
 - Capsome saép xeáp theo hình khoái ña dieän.
 - Ñaàu coù caáu truùc khoái chöùa axit nucleâic gaén vôùi ñuoâi coù caáu truùc xoaén.
 Ñaïi dieän
 - virut daïi, virut khaûm thuoác laù, Virut cúm, virut sởi
 - Virut baïi lieät, mụn cơm, hecpet
 - Phagô, đậu mùa
Y?u t? n�o quy d?nh hỡnh d?ng c?a virut?
? Hình dạng virut phụ thuộc vào cấu tạo v? capsit của virut
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Thí nghiệm này nói lên vai trò quyết định của thành phần nào, axit nuclêic hay vỏ Prôtêin ?
Axit nuclêic có vai trò quyết định, quy định mọi đặc điểm của virut.
 ThÝ nghiÖm cña Franken vµ Conrat
Khi ở ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện đặc tính như một thể vô sinh hay hữu sinh?
ở ngoµi tÕ bµo chñ, virut biÓu hiÖn nh­ mét thÓ v« sinh.
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Khi tồn tại trong tế bào chủ (nhiễm vào lá cây), biểu hiện của virut như thế nào?
Chúng biểu hiện như một thể hữu sinh, có thể nhân lên, tạo thế hệ virut mới có đầy đủ đặc điểm di truyền của virut ban đầu.
Qua thí nghiệm này, ta có thể kết luận gì về đặc điểm sống của virut khi chúng tồn tại bên trong hoặc bên ngoài tế bào?
Ở ngoµi tÕ bµo chñ, virut biÓu hiÖn nh­ mét thÓ v« sinh.
  KÕt luËn vÒ ®Æc ®iÓm sèng cña virut
Theo em có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không?
Không, vì virut sống kí sinh bắt buộc.
Chỉ khi ở trong tế bào chủ, virut mới hoạt động như một thể sống.
IV. Phân loại virut:
  Cã thÓ ph©n lo¹i dùa trªn 4 tiªu chuÈn:
C¨n cø vµo lo¹i axit nuclªic ( virut ADN, virut ARN)
C¨n cø vµo h×nh d¹ng (Xoaén, khèi, hçn hîp)
C¨n cø vµo cã hay kh«ng cã vá ngoµi( VR ®¬n gi¶n, VR phøc t¹p)
C¨n cø vµo tÕ bµo chñ mµ virut kÝ sinh( VR §V, VR TV, VR VSV)
Dựa trên những kiến thức đã học, ta có thể phân loại virut dựa trên những tiêu chuẩn nào ?
So sánh sự khác biệt của virut và vi khuẩn?
TÍNH CHẤT
VIRUT
VI KHUAÅN
Có cấu tạo tế bào
Chỉ chứa ADN hoặc ARN
Chứa ADN và ARN
Chứa Ribôxôm
Sinh sản độc lập
không
có
không
không
không
không
có
có
có
có
Dùng từ “có” hoặc “không” để điền vào ô dưới đây, sao cho thích hợp:
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Điều nào sau đây đúng khi nói về virut?
Là dạng sống đơn giản nhất.
Không có cấu tạo tế bào.
Cấu tạo từ prôtêin và axit nuclêic.
Tất cả đều đúng.
Câu 2: Virut trần là virut :
Chỉ có vỏ lipit
Chỉ có vỏ capsit v� l�i axit nucl�ic
Không có các lớp vỏ bọc.
Có vỏ lipit và vỏ capsit.
A
B
C
D
A
B
C
D
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 3: Nuclêôcapsit là:
Phức hợp gồm vỏ capsit và axit nuclêic
Các lớp vỏ capsit của virut.
Bộ gen chứa ADN của virut.
Bộ gen chứa ARN của virut.
Câu 4: Virut nào kí sinh ở người?
HIV, virut viêm gan B.
Phagơ, virut bại liệt.
Phagơ.
Virut khảm thuốc lá.
A
B
C
D
A
B
C
D
Virut là gì?
Cấu tạo của virut ra sao?
Có cấu tạo tế bào không?
Sống độc lập hay kí sinh?
Lõi a. nuclêic
Vỏ capsit
Virut trần
Virut có các dạng cấu trúc nào?
Lõi chứa loại a nuclêic nào?
Xoắn, khối, hỗn hợp
(ARN hoặc ADN)
Ứng dụng
của virut?
(Nông nghiệp,
y học...)
Tác hại
của virut?
Nội dung chủ yếu của bài này là:
Cho ví dụ minh họa
Làm các bài tập trong SGK
Đọc trước bài 30: Sự nhân lên của Virut trong tế bào chuỷ
Bài tập về nhà
CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM
ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE
Đúng rồi
T1
T2
Sai rồi
T1
T2