Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Dịch chiết
Dịch lọc
Quan sát dưới KHV quang h?c
Nuôi cấy trên MT thạch
Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Lọc qua nến lọc vi khuẩn
nghiền
Nhiễm vào cây lành
CHƯƠNG III
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. KHÁI NIỆM
Virut là thực thể chưa có cấu tạo TB
Virut có kích thước siêu nhỏ (đo bằng nanomet - nm).
Virut có cấu tạo đơn giản gồm một lõi axit nuclêic được bao bởi vỏ prôtêin.
Vỏ prôtêin
Axit nuclêic
Cấu tạo chung của virut
Virut sống ký sinh nội bào bắt buộc.
Virut khảm thuốc lá kí sinh bắt buộc ở cây thuốc lá
Axit nuclêic
Capsit
Capsome
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
Cấu tạo virut có vỏ ngoài
Cấu tạo virut trần
Phân loại virut dựa vào: axit nuclêic, cấu trúc vỏ capsit, có hay không có vỏ ngoài...
Dựa vào axit nuclêic chia virut làm hai nhóm lớn:
* virut ADN
* virut ARN
ARN
Vỏ capsit
Virut viêm não Nhật Bản
Vỏ ngoài
II. CẤU TẠO
1. Virut trần
Cấu tạo gồm hai thành phần cơ bản:
Hệ gen của virut chỉ là một trong hai loại axit nuclêic hoặc là ADN hoặc là ARN
Vỏ capsit được cấu tạo từ các đơn vị là capsome
lõi axit nuclêic (tức hệ gen)
vỏ prôtêin gọi là vỏ capsit
Axit nuclêic
Capsit
Capsome
nuclêôcapsit
Axit nuclêic
Capsit
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
Cấu tạo virut có vỏ ngoài
2. Virut có vỏ ngoài:
Virut có thêm lớp vỏ bao bên ngoài vỏ capsit gọi là virut có vỏ ngoài.
Cấu tạo gồm 3 thành phần
Lõi
axit nuclêic
Vỏ ngoài
Vỏ capsit
Vỏ ngoài là lớp lipit kép và prôtêin.
Trên bề mặt vỏ ngoài có các gai glicôprôtêin làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virut bám lên bề mặt tế bào chủ
Gai glicôprôtêin
Thụ thể
Tế bào vật chủ
Đều gồm hai thành phần cơ bản:
* Lõi axit nuclêic
* Vỏ capsit
Không có vỏ bao bên ngoài vỏ capsit
Có vỏ bao bên ngoài vỏ capsit
III. HÌNH THÁI
Virut chưa có cấu tạo tế bào nên được gọi hạt virut.
Dựa vào cấu trúc vỏ capsit hạt virut chia làm 3 loại:
Xoắn
Khối
Hỗn hợp
Cấu trúc xoắn
Cấu trúc khối
Cấu trúc hỗn hợp
Theo chiều xoắn của axit nuclêic
Hình que, hình sợi
Hình cầu
VR khảm thuốc lá
VR cúm
Theo hình khối đa diện
Khối đa diện với 20 mặt tam giác
Hình cầu
VR bại liệt
VR hecpet
Đầu có cấu trúc khối
Đuôi có cấu trúc xoắn
Vừa theo chiều xoắn vừa theo khối đa diện
Phagơ
IV. VAI TRÒ CỦA LÕI VÀ VỎ
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Chủng A
Chủng B
Virut lai
ARN
Protêin
Nhiễm vào cây
Sự nhân lên của virut
Chủng A
Lõi là vật chất di truyền của virut quyết định số lượng và trình tự các axit amin trong capsome và vỏ capsit.
Vỏ tạo nên cấu trúc hoàn chỉnh, quyết định khả năng xâm nhập của virut vào tế bào vật chủ.
1
2
3
4
1. Gai glicôprôtêin
2. Vỏ ngoài
3. Vỏ capsit
4. Axit nuclêic
THAM KHẢO
Trong giáo án này có tham khảo tư liệu của sinh viên Salihah K29_Khoa Sinh học – Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM.
Tham khảo một số website và tư liệu của đồng nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn.