Bài 29. Cấu trúc các loại virut

Dịch chiết

Dịch lọc

Quan sát dưới kính hiển vi

Nuôi cấy trên MT thạch

Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Lọc qua nến lọc vi khuẩn

nghiền
Nhiễm vào cây lành
Cây thuốc lá bị bệnh đốm lá
CHƯƠNG III:
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT

Virus là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ (đo bằng nanomet), có cấu tạo đơn giản gồm một loại axit nucleic được bao bởi vỏ Protein, và sống ký sinh nội bào bắt buộc.

Phân loại virus dựa vào: axit nucleic, cấu trúc vỏ capsit, có hay không có vỏ ngoài...
Dựa vào axit nucleic chia virus làm hai nhóm lớn:
* Virus ADN
* Virus ARN

I. Khái niệm:


Dịch chiết

Dịch lọc

Quan sát dưới kính hiển vi

Nuôi cấy trên MT thạch

Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Lọc qua nến lọc vi khuẩn

nghiền
Nhiễm vào cây lành
Cây thuốc lá bị bệnh đốm lá
Vỏ Prôtêin
A.nucleic
Virut Hepatitis A
ARN
Vỏ Protêin
Virut viêm não Nhật Bản
Virut gây bệnh đốm thuốc lá
ARN
Vỏ Protêin
Acid nucleic
Capsit
Capsome
Vỏ ngoài
Gai Glicoprotein
CẤU TẠO VIRUT CÓ VỎ NGOÀI
CẤU TẠO VIRUT TRẦN
II. Cấu tạo

1. Virus trần
Cấu tạo gồm hai thành phần cơ bản:
Hệ gen của virus chỉ là một trong hai loại axit nucleic hoặc là ADN hoặc là ARN
Vỏ capsit được cấu tạo từ các đơn vị là capsome
lõi axit nucleic (tức hệ gen)
vỏ Protein gọi là vỏ capsit
Acid nucleic
Capsit
Capsome
nuclêôcapsit
Acid nucleic
Capsit
Vỏ ngoài
Gai Glicoprotein
CẤU TẠO VIRUT CÓ VỎ NGOÀI
2. Virus có vỏ ngoài:

Virus có thêm lớp vỏ bao bên ngoài vỏ capsit gọi là virus có vỏ ngoài.
Cấu tạo gồm 3 thành phần

Lõi
acid nucleic
Vỏ ngoài

Vỏ capsit

Vỏ ngoài là lớp lipit kép và protein.
Trên bề mặt vỏ ngoài có các gai glycoprotein làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virus bám lên bề mặt tế bào chủ
Gai glicoprotein
Thụ thể
Tế bào vật chủ
Đều gồm hai thành phần cơ bản:
* Lõi axit nucleic
* Vỏ capsit

Không có vỏ bao bên ngoài vỏ capsit

Có vỏ bao bên ngoài vỏ capsit

III. Hình thái

Virus chưa có cấu tạo tế bào nên được gọi hạt virus.
Dựa vào cấu trúc vỏ capsit hạt virut chia làm 3 loại:
Xoắn
Khối
Hỗn hợp
Cấu trúc xoắn
Cấu trúc khối
Cấu trúc hỗn hợp
Theo chiều xoắn của acid nucleic
Hình que, hình sợi.
Hình cầu
VR khảm thuốc lá
VR cúm
Theo hình khối đa diện
Khối đa diện với 20 mặt tam giác
Hình cầu
VR bại liệt
VR hecpet
Đầu có cấu trúc khối
Đuôi có cấu trúc xoắn
Vừa theo chiều xoắn vừa theo khối đa diện
Phagơ

IV. Vai trò của lõi và vỏ
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Chủng A
Chủng B
Virut lai
ARN
Protêin
Nhiễm vào cây
Sự nhân lên của virut
Chủng A
Lõi là vật chất di truyền của virut quyết định số lượng và trình tự các acid amin trong capsome và vỏ capsit.
Vỏ tạo nên cấu trúc hoàn chỉnh, quyết định khả năng xâm nhập của virut vào tế bào vật chủ.
1
2
3
4
1. Gai glicoprotein
2. Vỏ ngoài
3. Vỏ capsit
4. Acid nucleic