Bài 29. Cấu trúc các loại virut

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
TÁC NHÂN GÂY BỆNH:
VIRÚT
VIRÚT LÀ GÌ?
Chương III
VIRÚT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
b�i 43: Cấu trúc các loại Virut
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
Sự phát hiện ra virút
? Tóm tắt lược sử phát hiện nghiên cứu virút
- Trước công nguyên phát hiện một số bệnh (bệnh dại, bại liệt, đậu mùa) mà sau này được xác định là do virút
- 1892 D.I.Ivanopxki phát hiện bệnh khảm thuốc lá có mầm bệnh nhỏ hơn vi khuẩn
1898 người ta gọi virút là mầm độc. Sau đó người ta phát hiện một số virút gây bệnh cho động vật
- 1915 phát hiện ra virút ở vi khuẩn ( phagơ)
? Từ cách phát hiện ra virut có nhận xét gì về đặc điểm chung của virut ? (kích thước, cấu tạo, cách dinh dưỡng)
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Hình thái
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Các loại virút
2. Cấu tạo
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Cấu tạo
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Một số loại virút
? Virút là gì?
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
Virut:
- Là 1 thực thể sống chưa có cấu tạo tế bào.
Kích thước nhỏ bé: từ 10-100 nm.
Gồm 2 phần chính: vỏ prôtêin và lõi axit nuclêic.
Sống ký sinh bắt buộc trong tế bào vật chủ
2. Hình thái
1. Cấu tạo
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Cấu tạo
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Một số loại virút
2. Hình thái
1. Cấu tạo của Virut
* Virut cấu tạo gồm những thành phần nào?
*Bản chất của các thành phần đó là gì?
?Gồm 2 phần chính:
Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
Vỏ (capsit): Prôtêin
(Ngoài ra một số virut còn có thêm lớp vỏ ngoài bao bọc)
 Bộ gen của virút có thể là ADN hoặc ARN, có thể 1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn là ADN 2 sợi
Bộ gen của virút có sai khác gì so với bộ gen của sinh vật nhân thực
Bộ gen của virút
Bộ gen của sinh vật nhân thực
a. Lõi( bộ gen) của virút
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Tại sao virut phân lập được không phải là virut chủng B?
Thí nghiệm này nói lên vai trò quyết định của thành phần nào, axit nulêic hay vỏ
Axit nuclêic có vai trò quyết định, quy định mọi đặc điểm của virút
a. Lõi( bộ gen) của virút
- Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị nhỏ hơn là capsome.
- Virut càng lớn thì số lượng capsome càng nhiều
b. Vỏ (capsit) của virut
Vỏ capsit của virut có cấu tạo như thế nào?
Kích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào?
Lớp lipit kép và protêin tương tự màng sinh chất  bảo vệ virút
Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virút bám trên bề mặt màng tế bào
Vỏ ngoài của virút có bản chất là gì? Tác dụng của nó là gì?
Gai glycoprotêin có tác dụng gì?
Một số virút có vỏ bọc
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Cấu tạo
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Một số loại virút
2. Hình thái
2. Hình thái
MỘT SỐ VIRÚT THƯỜNG GẶP
Dựa vào hình dạng, ta có thể phân chia virut thành những loại nào?
?Ch? y?u g?m 3 d?ng
1. Hình trụ xoắn
2. Hình khối
3. Dạng phối hợp
Khối da diện
Khối cầu
2. Hình thái
Dựa vào thông tin về cấu tạo và hình thái của Virút, hoàn thành bảng 43 sgk.
Dạng ống hình trụ
ARN
Nhiều capsome ghép đối xứng tạo nên vòng xoắn
không
Khối đa diện(20 tam giác đều )
-Đầu: khối đa diện,
-Đuôi : hình trụ
Hình cầu
ADN
ARN
ADN
Mỗi tam giác đều được cấu tạo bỡi nhiều capsome
Nhiều capsome ghép lại
-Đầu: nhiều tam giác ghép lại.
-Đuôi có đĩa gốc
không
Có, có gai
không
2. Hình thái
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Cấu tạo
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Một số loại virút
2.
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
 Có thể phân loại virút theo 4 tiêu chuẩn:
+ Căn cứ vào loại axit nuclêic (virút ADN, virút ARN).
+ Căn cứ vào hình dạng ( trụ, khối, hỗn hợp).
+ Căn cứ vào có hoặc không có vỏ ngoài (VR đơn giản, VR phức tạp).
+ Căn cứ vào vật chủ mà virút ký sinh(VK, TV, ĐV).
Hình thái
- Chứa ADN hay ARN
Virut cúm, H5N1, HIV…
- Hầu hết chứa ADN một số chứa ARN có thể mạch đơn hay kép
- Mang ARN
- Virút khảm thuốc lá, héo đốm cà chua…
Các phagơ ở
E.coli.
2. Một số loại virút (Căn cứ vào vật chủ virút ký sinh)
Bảng : Một số loại virút
BÀI 41: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VÍUT
I. KHÁI NIỆM
1. Sự phát hiện ra virút
2. Khái niệm
II. HÌNH THÁI VÀ CẤU TẠO
1. Cấu tạo
III. PHÂN LOẠI VIRÚT
1. Tiêu chí phân loại
2. Một số loại virút
2. Hình thái
? Virút có phải là tác nhân gây bệnh nhỏ nhất?
Viroit và bệnh do viroit
Prion và bệnh do prion
củng cố
Câu 1. Phagơ là dạng sống kí sinh ở:
a. Thực vật
b. Động vật
c. Người
d. Vi sinh vật
Câu 2. Các thành phần cơ bản của virut là:
a Axit nuclêic
b Prôtêin
c Lipít
d Axit nuclêic và prôtêin
củng cố
Câu 4. Đơn vị kích thước của virut là
a. Nanomet (nm)
b. Micrômet (µm)
c. Milimet (mm)
d. Cả a, b, c đều đúng
Câu 5: điền chú thích hình vẽ sau:
Dặn dò
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK
Nghiên cứu bài 44 SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRÚT TRONG TẾ BÀO VẬT CHỦ
+ Tóm tắt quá trình xâm nhập của virút
+ Thế nào là Virút ôn hoà, virút độc, tế bào tiềm tan?
+ Tại sao bệnh AIDS giai đoạn đầu rất khó phát hiện?
+ HIV có thể lây nhiễm theo con đường nào? Những biện pháp phòng tránh AIDS?
CẢM ƠN SỰ THEO DỎI
CỦA QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
Lá cây bị bệnh
Dịch lọc
Nhiễm vào cây lành
Soi dưới kính hiển vi quang học
Nuôi trên môi trường thạch
Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Cây vẫn bị bệnh
dịch chiết

nghiền
Lọc qua nến lọc vi khuẩn

Virut
Thí nghiệm của D.I. Ivanopxki