Bài 29. Cấu trúc các loại virut

XIN CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM !
TÁC NHÂN GÂY BỆNH: VIRUT
ChươngIII:
VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
b�i 29: Cấu trúc các loại Virut
Giáo viên: Nguyễn Văn Lương
Trường THPT Hà Huy Tập
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Dịch lọc


Nhiễm vào lá cây lành

Soi dưới kính hiển vi quang học
Nuôi
trên môi trường thạch
Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Cây vẫn bị bệnh
Gọi mầm bệnh là
virut
Lá cây thuốc lá
bị bệnh


Dịch chiết


Nghiền
Lọc qua nến lọc vi khuẩn


Qua thí nghiệm trên, em có nhận xét gì về kích thước của virut ?
Siêu nhỏ, Nhỏ hơn vi khuẩn
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Trong thí nghiệm của Ivanopski, giai đoạn nào cho thấy rõ phương thức sống của virut ?
Có thể nuôi virut trên môi trường nuôi cấy nhân tạo như vi khuẩn được không?
Không, bắt buộc phải nuôi virut trong tế bào sống
I. Đặc điểm chung của virut
- Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ(10-100nm), có cấu tạo đơn giản (chỉ có lõi axit nucleic và vỏ protein), chỉ có thể nhân lên trong tế bào sống. Virut kí sinh nội bào bắt buộc.
Virut có hai nhóm lớn: virut ADN và virut ARN.
Chỉ có thể quan sát được dưới kính hiển vi điện tử.
b�i 29: Cấu trúc các loại Virut
Hãy nêu những đặc điểm chung
của virut?
VIRUT H5N1
II. Cấu tạo của Virut
Virut được cấu tạo gồm những thành phần nào ? Bản chất của các thành phần đó là gì ?
Cấu tạo chung: 2 phần
Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
Vỏ (capsit): Prôtêin
Phức hợp gồm axit nuclêic và prôtêin được gọi là Nuclêôcapsit
 Bộ gen của virút có thể là ADN hoặc ARN, có thể 1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn là ADN 2 sợi
Bộ gen của virút có sai khác gì so với bộ gen của sinh vật nhân thực?
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật nhân thực
a. Lõi( bộ gen) của virut
- Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị nhỏ hơn là capsome.
- Virut càng lớn, số lượng capsome càng nhiều
b. Vỏ (capsit) của virut
Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào?
Kích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào ?
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Tại sao virut phân lập được không phải là virut chủng B?
Thí nghiệm này nói lên vai trò quyết định của thành phần nào, axit nulêic hay vỏ?
Axit nuclêic có vai trò quyết định, quy định mọi đặc điểm của virut
Lớp lipit kép và protêin tương tự màng sinh chất  bảo vệ virút
Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt màng tế bào
Vỏ ngoài của virut có bản chất là gì? Tác dụng của nó là gì?
Gai glycoprotêin có tác dụng gì?
Một số virut có vỏ bọc
Vỏ(capsit)Prôtêin
Lõi (bộ gen) Axit nuclêic
+ So sánh cấu tạo hai loại virut trên => Nhận xét?
Lớp vỏ bọc ngoài
Gai licoprotein
Vi rút trần
Vi rut có vỏ ngoài
III. Hình thái
MỘT SỐ VIRUT THƯỜNG GẶP
Dựa vào sự sắp xếp của capsome, có thể phân chia virut thành những loại nào?
?Ch? y?u g?m 3 d?ng
1. Hình trụ xoắn
2. Hình khối
3. Dạng hỗn hợp
Khối da diện
Khối cầu
- Capsôme sắp sếp theo
chiều xoắn của axitnuclêic
- Capsôme sắp sếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều.
- Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn
-Virut cúm -Virut sởi - VR khảm thuốc lá
-Virut bại liệt,
-Virut HIV.
- Phagơ T2
** PHÂN LOẠI VIRUT
1. Tiêu chí phân loại
 Có thể phân loại virut theo 4 tiêu chuẩn:
+ Căn cứ vào loại axit nuclêic (virut ADN, virut ARN).
+ Căn cứ vào hình dạng ( VR trụ, VR khối, VR hỗn hợp).
+ Căn cứ vào có hoặc không có vỏ ngoài (VR đơn giản, VR phức tạp).
+ Căn cứ vào vật chủ mà virut ký sinh (VK, TV, ĐV).
Có thể phân loại virut theo những tiêu chí nào?
Thí nghiệm của Franken và Conrat
Khi tồn tại trong tế bào chủ (nhiễm vào lá cây), biểu hiện của virut như thế nào?
Chúng biểu hiện như một thể hữu sinh, có thể nhân lên, tạo thế hệ virut mới có đầy đủ đặc điểm di truyền của virut ban đầu.
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
- So sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền chữ “có” hoặc “không” vào bảng sau:
Không
Có
Có
Không
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Virut là một ………… vô cùng đơn giản, không có…………..
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là …… và lõi là …….. .
Virut sống ……………… trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật… được gọi là ……. hay …….
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ…….
Củng cố: Điền từ phù hợp vào chỗ trống sau
Virut là một dạng sống vô cùng đơn giản, không có cấu tạo tế bào
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là .. và lõi là .... .
Virut sống ...... trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật. được gọi là ... hay ...
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ...
? Khái niệm về virut
Virut là một dạng sống vô cùng đơn giản, không có cấu tạo tế bào
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là Prôtêin và lõi là Axit nuclêic .
Virut sống ....... trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật. được gọi là ... hay ....
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ....
? Khái niệm về virut
Virut là một dạng sống vô cùng đơn giản, không có cấu tạo tế bào
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là Prôtêin và lõi là Axit nuclêic .
Virut sống ký sinh bắt buộc trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật. được gọi là hạt virut hay virion.
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ ...
? Khái niệm về virut
Virut là một dạng sống vô cùng đơn giản, không có cấu tạo tế bào
Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là Prôtêin và lõi là Axit nuclêic .
Virut sống ký sinh bắt buộc trong tế bào động vật, thực vật, vi sinh vật. được gọi là hạt virut hay virion.
Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ 10- 100 nm.
? Khái niệm về virut
Câu 1. Phagơ là dạng sống kí sinh ở:
a. Thực vật
b. Động vật
c. Người
d. Vi sinh vật
Câu 2. Các thành phần cơ bản của virut là:
a Axit nuclêic
b Prôtêin
c Lipít
d Axit nuclêic và prôtêin
Câu hỏi trắc nghiệm:
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK
Nghiên cứu bài 30: SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRÚT TRONG TẾ BÀO VẬT CHỦ
+ Tóm tắt quá trình xâm nhập của virút
+ Thế nào là Virút ôn hoà, virút độc, tế bào tiềm tan?
+ Tại sao bệnh AIDS giai đoạn đầu rất khó phát hiện?
+ HIV có thể lây nhiễm theo con đường nào? Những biện pháp phòng tránh AIDS?