Bài 29. Cấu trúc các loại virut

KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy vẽ một tế bào đơn giản và chú thích các thành phần chính của chúng?
Tế bào gồm có 3 thành phần chính:
- Thành tế bào.
- Tế bào chất.
- Nhân hoặc vùng nhân.

Bệnh Ebola
Virut Ebola
CHƯƠNG 3: VIRUT VÀ BỆNH
BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Em hãy so sánh về cấu tạo của virut và cấu tạo của tế bào, đưa ra nhận xét?
Chưa có cấu tạo tế bào
Gồm 3 thành phần cơ bản: màng tế bào, tế bào chất, nhân.
Cấu tạo đơn giản, hệ gen chỉ chứa 1 loại Axit nuclêic(AND hoặc ARN).
* Đặc điểm chung
Virut là dạng sống chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ.
Sống kí sinh nội bào bắt buộc.
Không có hệ thống sinh tổng hợp protein riêng do không có ribôxôm; không có hệ thống chuyển hóa dinh dưỡng.
Không có hệ thống trao đổi chất và sinh năng lượng riêng nên phải sống kí sinh bắt buộc.
Vì sao chúng phải sống kí sinh nội bào bắt buộc?
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Dịch lọc

Nhiễm vào lá cây lành
Soi dưới kính hiển vi quang học
Nuôi trên môi trường thạch
Không thấy mầm bệnh
Không thấy khuẩn lạc
Cây vẫn bị bệnh
Gọi mầm bệnh là
virut
Lá cây thuốc lá
bị bệnh

Dịch chiết

Nghiền
Lọc qua nến lọc vi khuẩn

EEm hãy nhận xét về kích thước, cấu tạo và đặc điểm sống của virut?
CẤU TẠO:
Em hãy nêu cấu tạo chung của virut?
Virut được cấu tạo gồm những thành phần nào?
1. Cấu tạo chung: 2 phần
Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
Vỏ (capsit): Prôtêin
Phức hợp gồm axit nuclêic và prôtêin được gọi là Nuclêôcapsit
Lõi: axit nuclêic
Cấu tạo: chỉ chứa 1 phân tử AND hoặc ARN.
Chức năng: là hệ gen của virut, giữ chức năng di truyền.
- Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị gọi là capsome.
b) Vỏ (capsit): là protein
Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào?
Chức năng: bảo vệ lõi axit nucleic
2. Thành phần khác:
Virut chỉ có cấu tạo gồm lõi và vỏ capsit (giống cấu tạo chung)
Có lớp vỏ bọc bao bên ngoài vỏ capsit, trên có gắn các gai glycôprôtêin
Virut trần (virut đơn giản)
Virut có vỏ bọc (virut phức tạp)
Dựa vào hình trên, hãy cho biết:
Virut có thể có thêm những thành phần nào? Nêu đặc điểm và chức năng của chúng?
3.Phân loại virut:
Vỏ ngoài: virut trần và virut có vỏ.
Sắp xếp của capsome: 3 loại.
Lõi axit nucleic:virut AND và virut ARN.
Vật chủ kí sinh: virut kí sinh động vật, thực vật và ở vi sinh vật.
Con đường lây nhiễm.
Một số Virut thường gặp
Lớp kép phốtpholipit và prôtêin tương tự màng sinh chất bảo vệ virut.
Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virút bám trên bề mặt tế bào vật chủ.
Vỏ ngoài của virut có cấu tạo và chức năng gì?
Gai glycôprôtêin có tác dụng gì ?
Virut có vỏ bọc
Một số Virut thường gặp
Một số bệnh do Virút gây ra ở thực vật:
Bệnh củ khoai tây hình thoi
Bệnh khảm thuốc lá
Một số bệnh do Virút gây ra ở động vật:

Bệnh thủy đậu
Bệnh sởi
II. HÌNH THÁI
Virut khi ở bên ngoài cơ thể vật chủ, chúng tồn tại dưới dạng tinh thể gọi là hạt virut.
II. Hình thái của virut
1. Cấu trúc xoắn
2. Cấu trúc khối
3.Cấu trúc hỗn hợp
Khối đa diện
Khối cầu
Cấu trúc xoắn: capsome sắp xếp theo chiều xoắn của axit nucleic.
Cấu trúc khối: capsome sắp xếp theo hình khối đa diện gồm 20 mặt tam giác đều.
Cấu trúc hỗn hợp: đầu có cấu trúc khối chứa axit nucleic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn.
III.Thí nghiệm của Franken và conrat
Virut lai mang hệ gen của virut chủng A => tổng hợp ADN , protein của chủng A.
Khi ở ngoài tế bào chủ virut biểu hiện như thể vô sinh nhưng khi nhiễm vào tế bào sống chúng lại biểu hiện như thể sống.
Không thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo vì chúng sống kí sinh nội bào bắt buộc.
Một số bệnh do Virút gây ra ở người:
Bệnh Sars
Bệnh dại
* Ứng dụng:
Sản xuất Vácxin phòng chống virut.
Chất kháng sinh có tiêu diệt được virut không? Vì sao?
Chất kháng sinh không tiêu diệt được virut.
Vì chất kháng sinh chỉ tiêu diệt được vi khuẩn và kìm hãm quá trình sinh trưởng và phát triển của vi khuẩn.
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM:
CÂU 1: ĐIỀU NÀO SAU ĐÂY ĐÚNG KHI NÓI VỀ VIRUT?
A. LÀ DẠNG SỐNG ĐƠN GIẢN NHẤT.
B. KHÔNG CÓ CẤU TẠO TẾ BÀO.
C. CÓ LỐI SỐNG KÍ SINH BẮT BUỘC.
D. CẢ A, B, C ĐỀU ĐÚNG.
CÂU 2: PHAGƠ LÀ DẠNG VIRUT SỐNG KÍ SINH Ở SINH VẬT NÀO? A. THỰC VẬT. B. ĐỘNG VẬT.
C. NGƯỜI. D. VI SINH VẬT.
CÂU 3: VIRUT NÀO SAU ĐÂY CÓ CHỨA ADN TRONG BỘ GEN?
A. VIRUT GÂY BỆNH KHẢM Ở CÂY DƯA CHUỘT.
B. VIRUT GÂY BỆNH VÀNG CÂY LÚA MẠCH.
C. VIRUT AĐÊNÔ.
D. CẢ 3 LOẠI VIRUT TRÊN.
D
D
C
Câu 4: Virut nào sau đây có dạng hình khối?
A. Virut gây bệnh khảm thuốc lá.
B. Virut gây bệnh dai.
C. Virut gây bệnh bại liệt (Ađênô)
D. Thể thực khuẩn.
Câu 5: Câu nào có nội dung đúng trong các câu sau đây?
A. Virut gây bệnh ở người có chứa ADN và ARN.
B. Virut gây bệnh ở thực vật, thường bộ gen chỉ có chứa ARN.
C. Thể thực khuẩn không có bộ gen.
D. Virut gây bệnh ở vật nuôi không có vỏ capsit.
Câu 6: Trên lớp vỏ ngoài của virut có yếu tố nào sau đây?
A. Bộ gen. B. Kháng nguyên.
C. Phân tử ADN. D. Phân tử ARN
C
B
B