Bài 29. Cấu trúc các loại virut

SINH HỌC 10
CƠ BẢN
NĂM HỌC 2016 - 2017
Giáo viên dạy: NGUYỄN VĂN THÀNH
CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP !!!
KỂ TÊN MỘT VÀI BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN VIRUT MÀ EM BIẾT?
TÁC NHÂN GÂY BỆNH:
VIRÚT
VIRÚT LÀ GÌ?
Bệnh viêm gan A, B
Vậy virut là gì? Virut có cấu tạo như thế nào? Virut có các hình dạng nào?
Vi rút và bệnh truyền nhiễm
CHƯƠNG III
BÀI 29:
Cấu trúc các loại Virut
NỘI DUNG
KHÁI NIỆM VỀ VIRUT
CẤU TẠO
HÌNH THÁI
Ai là người đầu tiên phát hiện ra virus?
Lá thuốc lá
bị bệnh
Dịch nghiền lọc qua màng lọc vi khuẩn
Cây bị
bệnh
Không thấy
mầm bệnh
Thí nghiệm năm 1892, của Ivanopxki nhà sinh học người Nga
Thí nghiệm phát hiện ra virut.
Không thấy khuẩn lạc
Qua thí nghiệm trên em hãy nhận xét về kích thước và môi trường sống của virut?
Gọi mầm bệnh là
virut
Soi dưới kính hiển vi
Vỏ prôtêin
Lõi là
axit nuclêic
Virut bại liệt
Em có nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo của virut?
Tê bào nhân thực
Nhân
Màng sinh chất
Lục lạp
Ti thể
Mạng lưới nội chất
Ribôxôm
Thể gôngi
Tế bào chất
Không có Ribôxôm
Không tổng hợp prôtêin
Không có Màng sinh chất
Không có enzim thủy phân các chất
Không trao đổi chất và năng lượng
Không sinh năng lượng (ATP)
Phương thức sống và dinh dưỡng của virus là gì?
I- Virut là gì?
1. Khái niệm:
- Virut lµ thùc thÓ ch­ưa cã cÊu t¹o tÕ bµo (mỗi virut thường được gọi là hạt hay virion)
2. §Æc ®iÓm:
Có kích thước siêu nhỏ.
Cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n
KÝ sinh néi bµo b¾t buéc.
3. Phân loại
Căn cứ phân loại:
- Axit Nuclêic
Virut ARN
- Cấu trúc vỏ capsit
- Vỏ ngoài
Virut ADN
Căn cứ vào đâu người ta có thể phân loại ra các loại virus?
- Gồm 2 phần chính:
+ Lõi( bộ gen): Axit Nuclêic
+ Vỏ (capsit): Prôtêin
- Phức hợp gồm axit nuclêic và vỏ capsit được gọi là Nuclêôcapsit
II. Cấu tạo
Virut cấu tạo bởi những thành phần nào?
1. Cấu tạo chung
- V? capsit du?c c?u t?o t? cỏc don v? prụtờin g?i l� capsụme.
- Virut c�ng l?n, s? lu?ng capsụme c�ng nhi?u
Vỏ (capsit) của virut
Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào?
Kích thước của virut và số lượng capsôme có quan hệ với nhau như thế nào ?
Hệ gen là lõi axit nuclêic có thể là ADN (mạch đơn hoặc kép) hoặc ARN (mạch đơn hoặc mạch kép)
Hệ gen của virut gồm những thành phần nào?
Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với bộ gen của sinh vật nhân chuẩn?
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn
Bộ gen của virut có thể là ADN hoặc ARN, 1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn luôn là ADN 2 sợi
Virut có vỏ ngoài: có lớp vỏ bọc bao bên ngoài vỏ capsit, trên có gắn các gai glicôprôtêin
Virut trần
(virut đơn giản)
Virut có vỏ ngoài
2. Virut có vỏ ngoài
L?p lipit kộp v� prụtờin tuong t? m�ng sinh ch?t
Virut có vỏ ngo�i
Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt tế bào vật chủ.
2. Virut có vỏ ngoài:
- Có lớp vỏ bọc bao bên ngoài vỏ capsit, trên có gắn các gai glicôprôtêin.
- Gồm lớp lipit kép và prôtêin tương tự màng sinh chất
- Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt tế bào vật chủ.
Quan sát H29.2, nghiên cứu SGK, cho biết virut có mấy loại cấu trúc chính? Đại diện từng loại?
III. HÌNH THÁI
Gồm 3 dạng
C?u trỳc xo?n
Cấu trúc khối
Cấu trúc hỗn hợp
Virut tr?n
Virut cú v? ngo�i
- Hạt virut gồm 3 dạng cơ bản: cấu trúc xoắn, cấu trúc khối (khối đa diện, khối cầu) và cấu trúc hổn hợp.
1. Cấu trúc xo¾n
2. Cấu trúc khối
3. Cấu trúc hỗn hợp
Khối đa diện
Khối cầu
Quan sát hình thái của một số virut, đọc thông tin SGK và hoàn thành bảng sau:
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic  VR có hình que, sợi, hình cầu...
VR khảm thuốc lá, VR dại, sởi, cúm....
- Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều.
VR bại liệt,
HIV...
Gồm 2 phần:
- Đầu là cấu trúc khối chứa axit nucleic
- Đuôi là cấu trúc xoắn
Thể thực khuẩn (phagơ T2)
Ống hình trụ
ARN xoắn đơn
Gồm nhiều capsome ghép đối xứng với nhau thành vòng xoắn
Capsome ghép với nhau
ADN xoắn kép
20 mặt, mỗi mặt là 1 tam giác đều
Không có
2 sợi ARN đơn
Hình cầu
Không có
Mỗi tam giác cấu tạo bởi chuỗi capsome
Đầu hình khối đa diện, đuôi hình trụ
Không có
Vỏ ngòai có gai glicoprotein
Đầu do capsome hình tam giác ghép lại
ADN xoắn kép
Virut cấu trúc xoắn(TMV)
Virut cấu trúc hỗn hợp
(phagơ T2)
Virut HIV
Virut ađeno
CŨNG CỐ
SƠ ĐỒ THÍ NGHIỆM CỦA FRANKEN VÀ CONRAT
Tại sao virut phân lập được không phải là chủng B. Điều này nói lên điều gì?
Bởi vì virut lai mang hệ gen của chủng A.
Thành phần quyết định sự nhân lên của virut là Axit Nuclêic.
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
Trả lời: Trong tế bào vật chủ, virut hoạt động như là một thể sống; Ngoài tế bào chúng lại như một thể vô sinh
Theo em có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không?
Trả lời: Không thể nuôi cấy được vì virut là kí sinh nội bào bắt buộc, chúng chỉ nhân lên được trong tế bào sống.
Vỏ Prôtêin của virut gọi là Capsôme đúng hay sai?
Trả lời: Sai. Vì Vỏ Prôtêin gọi là Capsit. Capsôme là các đơn vị Prôtêin cấu tạo nên vỏ Capsit
Phức hợp giữa các Axit Nuclêic và vỏ Capsit gọi là vỏ ngoài của virut đúng hay sai?
Trả lời: Sai Vì phức hợp giữa Axit Nuclêic và vỏ Capsit gọi là Nuclêôcapsit. Một số virut còn có thêm một vỏ bao bên ngoài vỏ Capsit, gọi là vỏ ngoài
Hãy chỉ dạng cấu trúc của các loại Virut sau?
A
B
C
Hãy chỉ dạng cấu trúc của các loại Virut sau?
A
Cấu trúc xoắn
Hãy chỉ dạng cấu trúc của các loại Virut sau?
B
Cấu trúc hỗn hợp
Hãy chỉ dạng cấu trúc của các loại Virut sau?
C
Cấu trúc Khối
Hãy so sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền có hoặc không vào bảng sau
Có
không
Sinh sản độc lập
Có
không
Chứa riboxom
có
không
Chứa cả AND và ARN
Không
có
Chỉ chứa AND hoặc ARN
có
không
Có cấu tạo tế bào
Vi khuẩn
Vi rut
Tính chất
SƠ ĐỒ TƯ DUY
DẶN DÒ VỀ NHÀ
Học bài cũ và trả lời các câu hỏi sách giáo khoa
Tìm hiểu một số bệnh liên quan đến virut
Chuẩn bị bài mới, tìm hiểu về HIV/AIDS.
1
2
3
4
6
7
5
S
H
N
Ô
Trò chơi ô chữ
thí nghiệm tìm ra virut được tiến hành trên loài cây này.
Tên gọi Virut kí sinh ở vi khuẩn.
đơn vị cấu tạo của mọi cơ thể sống
Dụng cụ để quan sát vi sinh vật
Thành phần cấu tạo nên vỏ capsit
Nhà bác học tìm ra virut là ngưUời nUước này
Vật chất di truyền của mọi sinh vật.
Cảm ơn quí thầy, cô và các em học sinh đã lắng nghe !!!